-Πού είναι το βίντεο; Σε 5΄ παίζει!
-Σε 2΄ θα είναι στο κοντρόλ!
-Το θέλω τώρα, πρέπει να παίξει!
Κάθε βράδυ, λίγο πριν από τις 8, διάλογοι σαν κι αυτόν ήταν συνηθισμένοι. Στο «Μεγάλο Κανάλι» η δουλειά ήταν έντονη, ποτέ βαρετή. Φωνές, ζωντάνια, πάθος για το ρεπορτάζ, άγχος για την πρωτιά. Ηταν –λίγο πολύ– τα συστατικά ενός δελτίου που για πολλά χρόνια το έφερναν στην πρώτη θέση. Πόσοι όμως μπορούσαν να φανταστούν όσα συνέβησαν μέσα στη χρονιά που τελειώνει;
Από τον περασμένο Μάρτιο, το «Μεγάλο Κανάλι» μπήκε στη μεγαλύτερη περιπέτεια της 27χρονης πορείας του, συμπαρασύροντας στη δίνη της πάνω από 500 εργαζομένους. Εννέα μήνες αργότερα, οι περισσότεροι εξακολουθούν να ελπίζουν στην επανάκαμψη, περιμένοντας να δουν τις ειδήσεις και τις ενημερωτικές του εκπομπές ξανά στον «αέρα».
Οταν μου ζητήθηκε να γράψω αυτό το κείμενο, η καρδιά μου χτύπησε δυνατά. Για πρώτη φορά, θα ήμουν κι εγώ «κομμάτι» του ρεπορτάζ, γράφοντας για τα όσα έζησα με τους συναδέλφους μου τη χρονιά που πέρασε στο Mega, το μέσο στο οποίο εργάστηκα τα τελευταία 16 χρόνια. Βέβαια, το Mega δεν έκλεισε. Σίγησε όμως η ενημέρωσή του. Από τα μέσα του περασμένου Σεπτέμβρη, οι περισσότεροι δημοσιογράφοι και τεχνικοί βρίσκονται σε επίσχεση εργασίας, ζητώντας δεδουλευμένα που έφτασαν να μετρούν τους επτά μήνες. Κάποιοι ωστόσο επέλεξαν να μην ακολουθήσουν αυτή τη διαδικασία.
Η Ζέτα Θεοδωρακοπούλου, δημοσιογράφος στο αθλητικό τμήμα του σταθμού από τον Μάιο του 1991, είναι από εκείνους που εξακολουθεί –καθημερινά– να πηγαίνει στο γραφείο της στη Μεσογείων. Τη συναντώ στον έκτο όροφο, εκεί όπου βρίσκεται η αίθουσα σύνταξης, και κουβεντιάζουμε για τη δική της ματιά στα πράγματα. «Οταν το πρόβλημα ξεκίνησε τον περασμένο Μάρτιο, με τη διακοπή της μισθοδοσίας, αρκετοί από εμάς ήμασταν ανυποψίαστοι», λέει η δημοσιογράφος. «Γνωρίζαμε ένα άλλο Mega, μια επιχείρηση άψογη προς τους εργαζομένους της για περισσότερο από 26 χρόνια. Γι’ αυτό και πιστεύαμε ότι η περιπέτεια αυτή θα ήταν παροδική. Ομως αποδείχθηκε ένας γόρδιος δεσμός και όλοι συμφωνήσαμε ότι είχαμε μπροστά μας τρία μέτωπα που μας "απειλούσαν”: τους μετόχους, τις τράπεζες και την κυβέρνηση. Τα προβλήματα εξελίσσονταν σε μια Λερναία Υδρα. Κάθε φορά που ένα θέμα επιλυόταν, εμφανιζόταν ένα άλλο, και αυτό δεν σταματούσε ούτε μία στιγμή. Ηταν μια ιστορία με σπάσιμο νεύρων, με απογοήτευση, καμιά φορά με ελπίδα, που και αυτήν όμως γρήγορα την κατέπνιγαν οι εξελίξεις».
Οταν κατέρρευσε ο διαγωνισμός
Πολλοί μέσα στο Mega πιστεύουν πως τα προβλήματα δεν θα είχαν ξεκινήσει ποτέ εάν δεν είχε ανακοινωθεί ο διαγωνισμός για τις τηλεοπτικές άδειες. Αυτό, λένε κάποιοι, εξηγεί –αλλά δεν δικαιολογεί– τη στάση των μετόχων του σταθμού (Μπόμπολα – Βαρδινογιάννη – Ψυχάρη) που, ενώ έπρεπε να προχωρήσουν σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου μέχρι τον περασμένο Φεβρουάριο, εντούτοις δεν το έκαναν. Αποτέλεσμα ήταν οι τράπεζες να δεσμεύσουν τους λογαριασμούς της ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ ΑΕ και οι μισθοί να μην καταβάλλονται.
Ομως, στις 26 Οκτωβρίου, ο διαγωνισμός κατέρρευσε. Στη σελίδα των εργαζομένων του Mega στο Facebook στήθηκε μια κανονική γιορτή. «Τη μέρα που “έπεσε” ο διαγωνισμός πανηγυρίσαμε. Είπαμε ότι τώρα είναι η ώρα να επανέλθουμε, δεν υπάρχει πλέον κανένα εμπόδιο, κανένα ανάχωμα. Ομως οι μέρες περνούσαν… Και από εκείνη τη στιγμή, αντί να ξεκινήσει η ανάκαμψη, ξεκίνησε ένας νέος κύκλος απογοήτευσης και φθοράς με περισσότερους εργαζομένους να βγαίνουν σε επίσχεση», λέει η Ζέτα Θεοδωρακοπούλου.
Αγώνας επιβίωσης
Οι μέρες που πέρασαν εξελίχθηκαν σε μάχη επιβίωσης για τους ανθρώπους του Mega. Απλήρωτοι για μήνες, απέναντι σε σταθερές υποχρεώσεις και λογαριασμούς. Δημοσιογράφοι, τεχνικοί, διοικητικοί υπάλληλοι, εργαζόμενοι στο μάρκετινγκ, στο μακιγιάζ, στο τηλεφωνικό κέντρο, στην καθαριότητα, αλλά και σε άλλες θέσεις της εταιρείας, ζούσαν και ζουν με την αγωνία για ένα καλό νέο, για μια επόμενη μέρα. Ανάμεσά τους αρκετοί εξωτερικοί συνεργάτες, όπως τα ενοικιαζόμενα τηλεοπτικά συνεργεία, που, παρότι «σήκωσαν» μεγάλο βάρος στην καθημερινή κάλυψη των γεγονότων, παραμένουν απλήρωτοι από τις αρχές του χρόνου.
Συναντώ τον Γιάννη Σωτηρόπουλο, από τους πιο μάχιμους ρεπόρτερ τα τελευταία δώδεκα χρόνια στο «Μεγάλο Κανάλι». Ο Γιάννης έχει τρία παιδιά και αυτή η περίοδος δεν ήταν εύκολη. «Φέτος για πρώτη φορά δεν πήγαμε διακοπές, αλλά αυτό είναι το λιγότερο, γιατί υπάρχουν πολλοί σαν κι εμάς που έχουν περάσει ακόμα πιο δύσκολα την περίοδο της κρίσης», λέει στο «Κ».
Ομως υπήρξαν και άλλες περιπτώσεις… «Ανθρωποι που βρέθηκαν στα όρια της εξαθλίωσης, και όμως κράτησαν το κανάλι ζωντανό. Στις συνελεύσεις ακούγαμε περιστατικά συναδέλφων μας που τους έκαναν έξωση, που θα τους έκοβαν το ρεύμα, που δεν είχαν να στείλουν χρήματα στα παιδιά τους που ήταν φαντάροι ή που σπούδαζαν στην επαρχία. Περιπτώσεις δηλαδή σαν κι αυτές που παρουσιάζαμε κάθε βράδυ στο δελτίο των 8», περιγράφει η Ζέτα Θεοδωρακοπούλου.
«Το ρεπορτάζ του Mega… λείπει»
Κάθε φορά που συμβαίνει κάτι στην Ελλάδα ή στον κόσμο, το Mega δεν είναι πια εκεί. Και αυτό είναι κάτι που οι εργαζόμενοί του δυσκολεύονται να «χωνέψουν». Στα μεγάλα γεγονότα, το Mega συνήθιζε να έχει τον κυρίαρχο λόγο, με τους δημοσιογράφους του να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. «Καθημερινά το σκέφτομαι, το ρεπορτάζ του Mega λείπει», λέει ο Γιάννης Σωτηρόπουλος. «Οταν βλέπω τα δελτία ειδήσεων των άλλων καναλιών, το λέω. Θα ήθελα κι εγώ να ήμουν εκεί τώρα. Αλλά, δυστυχώς, παρακολουθώ πια από τον καναπέ μου, και αυτό με στενοχωρεί. Εγώ αυτή τη δουλειά έχω μάθει να κάνω και πραγματικά μου λείπει».
Στο βιογραφικό του έχει αμέτρητες ιστορίες ανθρώπων που η ζωή τους άλλαξε χάρη σε ένα ρεπορτάζ. Οπως στην περίπτωση μιας μητέρας δύο παιδιών, της Ελπίδας, που θα έχανε τη ζωή της εάν δεν έκανε επειγόντως μεταμόσχευση ήπατος στη Βρετανία. Εξαιτίας ενός νόμου που αφορούσε τις μεταμοσχεύσεις, η γυναίκα δεν μπορούσε να δεχτεί μόσχευμα από συγγενή δευτέρου βαθμού στην Ελλάδα. «Παρουσιάσαμε επί μέρες το ρεπορτάζ στο Mega και ξεμπλοκάραμε τις γραφειοκρατικές διαδικασίες. Η Ελπίδα τελικά ταξίδεψε στην Αγγλία, έκανε τη μεταμόσχευση και σήμερα είναι υγιής. Η τελευταία ελπίδα της Ελπίδας ήμασταν εμείς και, χάρη σε αυτό το ρεπορτάζ, άλλαξε και ο νόμος για τις μεταμοσχεύσεις που θα σώσει και τις επόμενες… Ελπίδες».
Ο Γιάννης, όπως και άλλοι συνάδελφοί του, κρατούσε το μικρόφωνο του Mega στα εύκολα και στα δύσκολα. Ειδικά στα δύσκολα βρέθηκε πολλές φορές. «Τα τελευταία χρόνια, είχες να αντιμετωπίσεις στον δρόμο μια μερίδα δυσαρεστημένων τηλεθεατών, για τους οποίους το Mega ήταν “κόκκινο πανί”. Και, φυσικά, υπήρχαν πάντα και οι αναρχικοί και οι Χρυσαυγίτες», λέει στο «Κ» και περιγράφει μία από τις πιο επικίνδυνες στιγμές στον δρόμο. «Παραμονή της επετείου του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, Δεκέμβριος του ’14, δέχτηκα επίθεση με μπουνιές και κλοτσιές από αντιεξουσιαστές. “Γι’ αυτά που λες για τον Ρωμανό”, μου είχαν πει. Αλλά εγώ δεν είχα πει κάτι που θα μπορούσε να ενοχλήσει. Σημασία έχει ότι δεν τραυματίστηκα πολύ. Ξέρω ότι αυτά είναι μέσα στο παιχνίδι. Επάγγελμα ρεπόρτερ, ειδικά στα χρόνια της κρίσης, είναι για βαρέα και ανθυγιεινά», λέει αστειευόμενος.
Ηταν «μεγάλο σχολείο»
«Ενα μεγάλο σχολείο, αυτό ήταν το Mega», συνηθίζουν να λένε όσοι πέρασαν το κατώφλι του. Δεν είναι μόνο τα «βαριά» ονόματα της τηλεοπτικής δημοσιογραφίας που το στελέχωσαν όλα τα χρόνια, ούτε η τεράστια αξία της ταινιοθήκης του που ακόμα και σήμερα –με πρόγραμμα «κονσέρβα»– φέρνει διαφημιστικά έσοδα στον σταθμό, αλλά ήταν και το πάθος των εργαζομένων του, που πολλές φορές «υπερέβαλαν εαυτούς» για ένα καλό αποτέλεσμα.
Ο Μανώλης Δημελλάς, οπερατέρ του σταθμού από το 1992, βρέθηκε σε εκατοντάδες αποστολές ανά τον κόσμο και κατέγραψε με την κάμερά του αμέτρητα ρεπορτάζ. Συζητούμε για το Mega του «χτες» και του «σήμερα». «Η μαγκιά του Mega, κυρίως τα πρώτα χρόνια, ήταν ότι ήταν πολύ “large” με τον κόσμο του. Δεν έκοβε τη δημιουργικότητα από τους εργαζομένους», λέει στο «Κ» και περιγράφει μία από τις πρώτες αποστολές που έκανε με την Ειρήνη Νικολοπούλου στο Πακιστάν. «Ενώ είχαμε πάει μόνο για την κανονισμένη συνέντευξη με την πρωθυπουργό Μπεναζίρ Μπούτο, καταλήξαμε να γυρίζουμε όλες τις φτωχογειτονιές του Ισλαμαμπάντ και να κάνουμε συνεντεύξεις. Ρισκάραμε, γιατί δεν είχαμε μαζί μας οδηγό, αλλά επιστρέψαμε στην Αθήνα με ένα 45λεπτο ντοκιμαντέρ που δεν μας είχε ζητηθεί. Το είχαμε γυρίσει με δική μας πρωτοβουλία».
Ο Μανώλης, όπως και πολλοί συνάδελφοί του τεχνικοί, έδιναν με την κάμερα καθημερινή «μάχη» στο πεζοδρόμιο. Αλλά η αληθινή μάχη ήταν όταν ταξίδευαν σε αποστολές στα μέτωπα του πολέμου. Ο Δημελλάς βρέθηκε σε πολλά από αυτά. Κάποια στιγμή στο Κόσοβο η ζωή του κινδύνευσε όταν μια σφαίρα πέρασε δύο εκατοστά πιο πάνω από το κεφάλι του, όμως αυτό δεν τον εμπόδισε να ξαναπάει στην πρώτη γραμμή. «Με τη Μαρία Καρχιλάκη βρεθήκαμε σε πολλές τέτοιες αποστολές. Ποτέ δεν θέλαμε να κρυβόμαστε μέσα στο ξενοδοχείο ή πίσω από τα δελτία Τύπου που μας έφταναν. Κάθε μέρα βρισκόμασταν στο τελευταίο σημείο, εκεί όπου ήταν το CNN και το BBC. Και υπήρχαν φορές που δίναμε εικόνα σε αυτά τα κανάλια. Ειδικά στις μεγάλες αποστολές το νιώθαμε ότι ήμασταν όπως τα ξένα τηλεοπτικά δίκτυα, και ας μην είχαμε τα τεράστια επιτελεία που είχαν εκείνα σε τέτοιες αποστολές», λέει στο «Κ».
Υπάρχει ελπίδα;
Απόγευμα Παρασκευής 3 Δεκεμβρίου στα γραφεία του Mega. Στον δεύτερο όροφο βρίσκεται σε εξέλιξη η συνέλευση των εργαζομένων, μία από τις δεκάδες που έχουν γίνει από τον περασμένο Μάρτιο. Για πρώτη φορά, έπειτα από μήνες, ένα χαμόγελο «σκάει» στα πρόσωπα των εργαζομένων. Ανακοινώνεται ότι δύο από τους ιδιοκτήτες (Φ. Μπόμπολας – Β. Βαρδινογιάννης) καταθέτουν χρήματα για δύο μισθούς – από τους συνολικά επτά οφειλόμενους.
Θα μπορούσε αυτή η εξέλιξη να αφήνει ανοιχτό κάποιο «παράθυρο» ελπίδας για το μέλλον του σταθμού; Μένει, φυσικά, να το δούμε. Και αν τελικά το Mega επιβιώσει, μπορεί να είναι ίδιο; «Οχι», απαντά ο Μανώλης Δημελλάς. «Οπως η ελληνική κοινωνία δεν είναι ίδια. Η “επόμενη μέρα” θα είναι ένα άλλο Mega. Ηδη έχουν αποχωρήσει στελέχη του, έχουν φύγει άνθρωποι με ήθος, με αξία, θα πρέπει να αντικατασταθούν. Αν υπάρχει επόμενη μέρα για το Mega, απλώς θα είναι όπως η επόμενη μέρα της ελληνικής κοινωνίας. Ταλαιπωρημένη και βαθιά λαβωμένη».