Το ελληνικό εθνικό πρόγραμμα για τη χρηματοδότηση των δράσεων που αφορούν τους μετανάστες και πρόσφυγες (2014-2020), ύψους 509 εκατομμυρίων ευρώ (από τη Γενική Διεύθυνση DG Home), εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Ενωση τον Ιούλιο του 2015. Εκτοτε έχει τροποποιηθεί και έχει ταξιδέψει Αθήνα – Βρυξέλλες και τούμπαλιν πολλές φορές. Λόγω έκτακτων συνθηκών που διαμορφώθηκαν από το προσφυγικό κύμα, διατείνεται η κυβέρνηση, λόγω τεχνικών προβλημάτων και αδυναμιών της Ελλάδας, υποστηρίζει η Ευρωπαϊκή Ενωση. Τον επόμενο μήνα, σύμφωνα με πληροφορίες, η Ελλάδα αναμένεται τελικά να καταθέσει αίτημα πληρωμής στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ύψους 60 εκατομμυρίων ευρώ για δαπάνες που έχουν γίνει και αφορούν κυρίως τις ανάγκες διαβίωσης και μετακίνησης των προσφύγων.
Το ποσοστό των χρημάτων που έχει καταφέρει να απορροφήσει η χώρα από την τακτική χρηματοδότηση για τους μετανάστες και πρόσφυγες της Ε.Ε. είναι ελάχιστο, της τάξης του 2%, από το ταμείο AMIF (ταμείο για το άσυλο, τη μετανάστευση και την ένταξη των προσφύγων, σε σύνολο 294,6 εκατομμυρίων ευρώ). Από το ISF (ταμείο για την εσωτερική ασφάλεια, σε σύνολο 214,8 εκατομμυρίων) έχει απορροφηθεί περίπου το 25% του ποσού.
Η μεγάλη δυσκολία στην απορρόφηση κονδυλίων έφερε στην Αθήνα, πριν από αρκετούς μήνες, κλιμάκιο εμπειρογνωμόνων από την Ε.Ε. για τεχνική υποστήριξη.
Από την άλλη, όσον αφορά την αξιοποίηση των έκτακτων κονδυλίων που δεν χρειάζονται τις ίδιες διαδικασίες ελέγχου και εγκρίσεων, η κυβέρνηση και το κράτος εμφανίζουν μεγαλύτερη ευελιξία. Τη διετία 2015-2106 αποφασίστηκε να δοθούν στην Ελλάδα 350 εκατομμύρια έκτακτη χρηματοδότηση για το προσφυγικό, περίπου 175 εκατομμύρια σε κρατικούς φορείς και 175 στην Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, στον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου. Για την απορρόφηση αυτών των χρημάτων οι κανόνες είναι περισσότερο ελαστικοί, ενώ δεν μεσολαβεί διαχειριστική αρχή· ο κάθε φορέας, υπουργείο, υπηρεσία καταθέτει στην Ε.Ε. το πρόγραμμά του και ζητάει την ανάλογη χρηματοδότηση. «Αν δεν υπήρχαν τα έκτακτα κονδύλια, δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα. Εκτός βέβαια αν πληρώναμε από τον κρατικό προϋπολογισμό. Η τακτική χρηματοδότηση απαιτεί πολύ μεγάλη γραφειοκρατία», εξηγεί στέλεχος του υπουργείου Εργασίας στην «Κ».
Από τα συνολικά 177,88 εκατομμύρια που έχουν εγκριθεί (από τα έκτακτα κονδύλια) απευθείας για το ελληνικό κράτος, τα 82,7 εκατομμύρια έχει πάρει το υπουργείο Αμυνας, 8,61 εκατομμύρια η υπηρεσία πρώτης υποδοχής (είναι υπεύθυνη για τα hotspots), 20,7 εκατομμύρια ευρώ το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, 27,48 εκατομμύρια ευρώ το υπουργείο Υγείας, 12,76 εκατομμύρια ευρώ το υπουργείο Μεταφορών και 12,25 η Ελληνική Αστυνομία και το Λιμενικό. Παράλληλα, 26,1 εκατομμύρια ευρώ έχουν δοθεί στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου, 34,13 εκατομμύρια στην Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και 34,5 εκατ. στον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης.
Παράλληλα, αποφασίστηκε να δοθούν 198 εκατομμύρια ευρώ από τη Γενική Διεύθυνση Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας που υπάγεται στον επίτροπο Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Διαχείρισης Κρίσεων, Χρήστο Στυλιανίδη, τα οποία όμως διοχετεύονται μόνο σε μη κυβερνητικές οργανώσεις και διεθνείς οργανισμούς και όχι σε κυβερνήσεις. Πρόκειται για τον τύπο προγραμμάτων που εφαρμόζονται σε χώρες του Τρίτου Κόσμου.
Τα κονδύλια αυτά έχουν κατανεμηθεί σε 14 διεθνείς οργανισμούς και διεθνείς ΜΚΟ.
Συγκεκριμένα, η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ έχει λάβει τη μερίδα του λέοντος, 145 εκατομμύρια ευρώ (τα χρήματα δίνονται σταδιακά ανάλογα τις δράσεις), και ακολουθούν:
• Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης,17,8 εκατ.
• International Rescue Commitee 16,5 εκατ.
• Ερυθρός Σταυρός 15 εκατ.
• Danish Refugee Commitee 12,6 εκατ.
• Norwegian Refugee Council 11 εκατ.
• UNICEF 8,5 εκατ.
• Medecins du Monde 7 εκατ.
• OXFAM 6 εκατ.
• Save the children 7 εκατ.
• Arbeiter – Samariter – Bund 6,8 εκατ.
• Mercy Corps 6,25 εκατ.
• Care Germany 3,5 εκατ.
• Terre des Hommes 3 εκατ.