ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Βράδυ Τετάρτης και η θέα της Ιερουσαλήμ από τον τελευταίο όροφο του ξενοδοχείου Notre Dame είναι μαγευτική. Στα τραπέζια, οι παρέες απολάμβαναν το φαγητό τους. Τσουγκρίσματα ποτηριών, χαλαρές συζητήσεις, κάπου κάπου γέλια. Κληρικοί και κοσμικοί έδειχναν ανακουφισμένοι. Και ήταν αναμενόμενο. Μια δύσκολη ημέρα έφθανε στο τέλος της και όλα είχαν πάει καλά. Η τελετή παράδοσης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου, έπειτα από την ολοκλήρωση των εργασιών αναστήλωσης, αποκατάστασης και συντήρησής του, είχε πια περάσει στην Ιστορία. Κι όλοι είχαν κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένοι.
• Οι προκαθήμενοι των τριών χριστιανικών κοινοτήτων, δηλαδή ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος, ο Κουστωδός του Τάγματος των Φραγκισκανών Φραντσέσκο Πατόν και ο Πατριάρχης των Αρμενίων Νουρχάν Μανουκιάν: γιατί συνέδεσαν το όνομά τους με μια ιστορική στιγμή σύμπνοιας και συνεργασίας. Οταν, το 2015, αποφάσισαν από κοινού να ξεκινήσει το έργο αποκατάστασης, το μνημείο ήταν σε κακή κατάσταση. Υπήρχαν μεγάλες παραμορφώσεις και οι ισραηλινές αρχές το είχαν κρίνει ως επικίνδυνο.
• Η Τόνια Μοροπούλου, καθηγήτρια στη Σχολή Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου: γιατί ήταν η επικεφαλής της διεπιστημονικής ομάδας του ΕΜΠ που ανέλαβε και έφερε εις πέρας το δύσκολο, πολύπλοκο και ιστορικής σημασίας έργο. Εκείνη που έπρεπε να συντονίζει καθετί, φροντίζοντας ώστε, παράλληλα με την πορεία των εργασιών που διήρκεσαν σχεδόν έναν χρόνο, το μνημείο να μένει ανοικτό, αφού το επισκέπτονται καθημερινά χιλιάδες άνθρωποι.
Τα συνεργεία εργάζονταν, λοιπόν, τη νύχτα ώστε να μη σταματήσει ούτε λεπτό η ροή των προσκυνητών την ημέρα… Επιπλέον, όφειλε να έχει στο μυαλό της όχι μόνον τις τεχνικές και επιστημονικές παραμέτρους αλλά και τις λεπτές ισορροπίες που έπρεπε να κρατηθούν ανάμεσα στα τρία δόγματα. Το κατάφερε, χωρίς… παρενέργειες.
• Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας: γιατί –αν και άθεος, όπως έχει δηλώσει στο παρελθόν– προέβαλε για μία ακόμη φορά τις καλές σχέσεις του με την Εκκλησία. «Θα σας πω με ειλικρίνεια ότι από την πρώτη στιγμή που ενημερώθηκα, στα τέλη του 2015, για το έργο, το είδα ως μια συγκλονιστική πρόκληση, μια συμπαράταξη της επιστήμης και της πίστης, προκειμένου να αφήσουν αλώβητο απέναντι στην αιωνιότητα ένα μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και κορυφαίο σύμβολο της χριστιανικής πίστης», είπε στην ομιλία του στο ελληνορθόδοξο πατριαρχείο, μετά την τελετή.
Ο κ. Τσίπρας παρακολούθησε, όπως τόνισε, όλα τα στάδια υλοποίησης με δύο ιδιότητες: του πρωθυπουργού της Ελλάδας και του μηχανικού – και δη αποφοίτου του ΕΜΠ. Καθηγήτριά του ήταν, άλλωστε, η κυρία Μοροπούλου. Ο πρωθυπουργός πέρασε το κατώφλι του ναού μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο και τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων. Ο πρώτος τού ευχήθηκε για την πρόσφατη ονομαστική του εορτή «ενίσχυση και καρτέρηση ώστε να οδηγήσει τον ελληνικό λαό σε καλούς λιμένες – λιμένες ευημερίας» και ο δεύτερος τον ευχαρίστησε για τη στήριξή του στο έργο.
• Η διεπιστημονική ομάδα του ΕΜΠ, που αποτελείτο από πενήντα και πλέον επιστήμονες από πέντε σχολές και επτά εργαστήρια, καθώς και συντηρητές, αναστηλωτές και τεχνίτες άλλων ειδικοτήτων: γιατί το έργο τους συζητείται ήδη διεθνώς, τόσο για τη μεθοδολογία και τις προηγμένες τεχνικές που έχει εφαρμόσει όσο και για τα δεδομένα του, τα οποία έχουν καταγραφεί και σύντομα θα είναι στη διάθεση του παγκόσμιου κοινού, μέσω μιας ανοικτής πλατφόρμας.
Κόστος και δωρεές
Το έργο κόστισε 3,7 εκατ. ευρώ και έγινε εφικτό λόγω των δωρεών. Κι επειδή η Τόνια Μοροπούλου τρεις φορές στην ομιλία της ανέφερε τη λέξη «διαφάνεια», έδωσε στη δημοσιότητα αναλυτικό κατάλογο των οικονομικών πεπραγμένων. Ετσι μάθαμε πως μεγάλη ευεργέτιδα ήταν η Μίκα Ερτεγκούν, χήρα του συνιδρυτή της Atlantic Records Αχμέτ Ερτεγκούν, που δώρισε 1,153 εκατ. ευρώ. (Η ίδια, το 2012, είχε δωρίσει 31 εκατ. ευρώ στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.) Συνεισέφεραν επίσης ο βασιλιάς της Ιορδανίας, η παλαιστινιακή αρχή και πολλές ελληνικές εταιρείες –ανάμεσά τους η Aegean Airlines, η Eurobank Ergasias και η Attica Bank– καθώς και ιδιώτες.
Παρόντες στην τελετή ήταν, μεταξύ άλλων, η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης, η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά, ο γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας Κώστας Τσιάρας, ο αντιπρόεδρος της Aegean Ευτύχιος Βασιλάκης, ο πρύτανης του ΕΜΠ Ιωάννης Γκόλιας.
Σωματοφύλακες, σέλφι και νηστήσιμα
Παραλειπόμενα από την τελετή, τη δεξίωση και το δείπνο που παρέθεσε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων υπήρξαν πολλά. Ενδεικτικά:
• Πήραν… φωτιά τα κινητά με το που μπήκαν οι επίσημοι στον Ναό της Αναστάσεως. Διπλωμάτες, πολιτικοί, κληρικοί των τριών δογμάτων, ακόμη και μοναχοί και μοναχές, δεν σταμάτησαν να απαθανατίζουν τα τεκταινόμενα, να βγάζουν σέλφι και να ποστάρουν στα social media.
• Ο φωτογράφος του Associated Press που κάλυπτε την τελετή παράδοσης ήταν ανεβασμένος σε ένα πεζούλι. Του έδωσα το κινητό μου και τον παρακάλεσα να φωτογραφίσει τον Ελληνα πρωθυπουργό. «Ποιος είναι;» με ρώτησε.
• Ο επιχειρηματίας Ιβάν Σαββίδης αναγορεύτηκε πνευματικός πρεσβευτής του Πατριαρχείου στις ανατολικές χώρες.
• Τους περισσότερους σωματοφύλακες μετρήσαμε γύρω από τον υπουργό Εξωτερικών της Αρμενίας – σωστό τείχος είχαν σχηματίσει γύρω του!
• Σε μορφή της ημέρας αναδείχθηκε ο αρχιγραμματέας του πατριαρχείου Ιεροσολύμων, Βαρθολομαίος: επικοινωνιακός, άμεσος και με χιούμορ, έσπευδε να δίνει λύσεις σε όποιο πρόβλημα προέκυπτε. Και στο δείπνο, πέρασε με το κινητό του από όλα τα τραπέζια φωτογραφίζοντας τους συνδαιτυμόνες: «Say cheese! Για το αρχείο της αρχιγραμματείας»…
• Το μεσημέρι, στο πατριαρχείο, μας προσφέρθηκαν νηστήσιμοι μεζέδες (χούμους, σπανακοπιτάκια, γαρίδες κ.ά.). Το βράδυ, στο ξενοδοχείο Notre Dame, το μενού ήταν επίσης νηστίσιμο, αλλά με μεγάλη ποικιλία εδεσμάτων: σαλάτες και ζεστά πιάτα με λαχανικά και θαλασσινά, μεταξύ άλλων. Βέβαια, το κυρίως πιάτο ήταν ψάρι. «Αρτύσιμο δεν είναι το ψάρι;» αναρωτηθήκαμε οι περισσότεροι.