Το περασμένο Σάββατο 25 Μαρτίου, η μέρα ήταν βαθιά ανοιξιάτικη, σχεδόν καλοκαιρινή. Με κλειστά τα μαγαζιά και τις υπηρεσίες, η πρωτεύουσα και οι πόλεις της περιφέρειας, λουσμένες στον ήλιο, σε καλούσαν έξω για βόλτες. Αν, ωστόσο, ήθελες να επισκεφθείς –τι ωραία ευκαιρία!– κάποιον αρχαιολογικό χώρο, τότε με μεγάλη σου λύπη θα αντίκριζες ότι όλοι ήταν κλειδαμπαρωμένοι. «Είναι δυνατόν να είναι κλειστή η Ακρόπολη σήμερα;», αναρωτιούνταν πολλοί.
Πράγματι, είναι; Ως… ευρύτερο Δημόσιο, οι αρχαιολογικοί χώροι εντάσσονται στο γνωστό «αργιολόγιο»: στις μεγάλες θρησκευτικές εορτές και στις ιστορικές αργίες, παραμένουν κλειστοί. Παράδοξο, ίσως, ιδίως εάν σκεφθεί κανείς ότι σχεδόν σε όλες τις καθ’ ημάς αργίες ο ήλιος αγκαλιάζει τη χώρα και ωθεί κατοίκους και επισκέπτες «έξω». Είναι ένα… πρωτόκολλο που θα έπρεπε να αναθεωρηθεί. Αντιλαμβάνομαι την ανάγκη ξεκούρασης· και οι αρχαιοφύλακες, όπως όλοι μας εξάλλου, περιμένουν ως μάννα εξ ουρανού τις αργίες. Παραμένουν, εντούτοις, οι πρώτοι και καλύτεροι διαφημιστές της χώρας, αφού εκείνοι, ως άλλοι κλειδοκράτορες, κρατούν στα χέρια τους τον νούμερο ένα προορισμό Ελλήνων και ξένων: τους χώρους της πολιτιστικής κληρονομιάς, για την οποία είμαστε εθνικώς υπερήφανοι – όχι αδίκως.
Δεν μπορούμε, βεβαίως, να παραγνωρίσουμε το «χάος» που προκλήθηκε με το ζήτημα των ανοικτών καταστημάτων τις Κυριακές. Εδώ, όμως, δεν πρόκειται για κατανάλωση αγαθών. Η περίπτωση των σχεδόν πάντοτε προσβάσιμων αρχαιολογικών χώρων είναι η βιτρίνα αυτής της χώρας, που, έτσι όπως πάει, σε λίγο θα της έχουν μείνει μόνο λίγος ήλιος και λίγη θάλασσα – για το κρασί, ούτε λόγος.
Από την άλλη, για ποιον λόγο η Πανσέληνος του Αυγούστου είναι σημαντικότερη από τις αργίες και αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία μένουν ανοικτά ώς τα μεσάνυχτα; Σε αυτό το πνεύμα, θυμάμαι πάντα την αποστροφή ενός σοφού φίλου: αφού δεν μπορούμε να λύσουμε τα μεγάλα προβλήματα, μήπως να λύσουμε τα μικρά; Η πρόσβαση στον πολιτισμό μας δεν είναι, βέβαια, μικρό πρόβλημα. Είναι η ευκαιρία που δίνουμε σε όσους, έστω και για μερικές ημέρες τον χρόνο, βρίσκουν την ευκαιρία να επισκεφθούν αυτά για τα οποία τις υπόλοιπες ημέρες είναι υπερήφανοι. Προς το παρόν, βρίσκουν κλειδαριές και αλυσίδες.