Ορατή βελτίωση των συνθηκών για τους διαμένοντες πρόσφυγες στο κέντρο της Μόριας στη Λέσβο και καλύτερη οργάνωση στη συνεργασία των εμπλεκομένων φορέων με το προσφυγικό εγγυώνται οι ελληνικές αρχές. Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές της «Κ», έως τέλη Απριλίου η ευρωπαϊκή υπηρεσία Ασύλου, σε συνεργασία με την ελληνική υπηρεσία Ασύλου, θα έχει ολοκληρώσει την εξέταση όλων των αιτήσεων ασύλου σε α΄ βαθμό, καθώς η πρώτη υπηρεσία απασχολεί 120 άτομα πλέον, που εξετάζουν 34 συνεντεύξεις την ημέρα κατά μέσον όρο. Επίσης, βρίσκονται τρία στελέχη της Europol στη Λέσβο, συνολικά 12 άτομα στα νησιά, που δίνουν τη δυνατότητα πρόσβασης στην αστυνομία να κοιτάξει στην ευρωπαϊκή βάση δεδομένων (για την εξεύρεση υπόπτων κ.ά.). Μάλιστα, αυτήν τη στιγμή εξετάζεται από την ελληνική αστυνομία και το ευρωπαϊκό όργανο στο Στρασβούργο η σύνδεση όλων των βάσεων αποτυπωμάτων.
Κι ενώ οι εγκλωβισμένοι πρόσφυγες μειώνονται σημαντικά στη Λέσβο, φθάνοντας τις 3.315, καθώς από αρχές Ιανουαρίου έχουν γίνει 704 μεταφορές στην ηπειρωτική Ελλάδα, οι υπηρεσίες εξετάζουν να «κλείσουν» τη Μόρια, προσδιορίζοντας τη χωρητικότητά της σε 2.000 άτομα, ενώ το κέντρο του δήμου στον Καρά Τεπέ έχει «κλείσει» στα 1.000 άτομα. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, μόλις ολοκληρωθούν έως το τέλος Απριλίου τα έργα στις πέντε ζώνες του κέντρου της Μόριας, με τη συμβολή του στρατού, δεν θα υπάρχουν ατομικές σκηνές, παρά μόνον κοντέινερ που θα διαθέτουν air condition. Στόχος επίσης είναι μια κοινή γραμμή στη διαδικασία καταγραφής, με προτεραιότητα στο ανθρωπιστικό κομμάτι, ώστε να βελτιωθεί η συνύπαρξη αρχών και προσφύγων και να προχωράει πιο ομαλά η ταυτοποίηση. Στο ίδιο πλαίσιο, παραδίδονται μαθήματα Ελληνικών, ενώ εξετάζεται η δημιουργία συνθηκών αντίστοιχων του Καρά Τεπέ με πολλαπλά προγράμματα απασχόλησης. Μάλιστα, θα δημιουργηθεί και γραφείο Πληροφόρησης: «Το θέμα είναι να μη στήνουμε τείχη. Οποτε οι μετανάστες ενημερώνονται, αμέσως πέφτουν οι τόνοι».
Προβλήματα συνεννόησης
Τα παραπάνω δεν ήταν αυτονόητα από την εκδήλωση της προσφυγικής κρίσης το 2015, ενώ σημαντικά προβλήματα συνεννόησης μεταξύ Ευρωπαίων απεσταλμένων και ελληνικών αρχών είχαν δημιουργήσει άσχημο κλίμα στη διεκπεραίωση των διαδικασιών. Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, στελέχη της Γερμανίας και της Δανίας, σε EASO και Frontex, επιδείκνυαν περιφρονητικές στάσεις απέναντι στις ελληνικές αρχές και ενώ καλούνταν να έχουν βοηθητικό ρόλο αρκετές φορές γίνονταν επικριτικοί χωρίς να ολοκληρώνουν το δικό τους έργο. Στελέχη της EASO από τη Δανία είχαν αποσύρει τους εμπειρογνώμονες, ενώ στη συνέχεια εγκατέστησαν ιδιωτική εταιρεία φύλαξης εντός του κέντρου. Μάλιστα, η εν λόγω εταιρεία «μόλις έβαζε τη φωνή ένας μετανάστης» καλούσε τους εργαζομένους σε εκκένωση του χώρου, με αποτέλεσμα αρκετά συχνά να διακόπτονται οι διαδικασίες των συνεντεύξεων. Οι «ιδιομορφίες» και τα στερεότυπα μεταξύ Βορρά – Νότου εντοπίστηκαν και στον Frontex, όπου ενώ Ισπανοί και Πορτογάλοι ήταν περισσότερο βοηθητικοί με την ελληνική αστυνομία δεν συνέβαινε το ίδιο από πλευράς Αυστριακών και Γερμανών. Ωστόσο, οι ίδιες πηγές εντόπισαν πολλαπλά προβλήματα και στα στελέχη και το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας, το οποίο είναι ελλιπές και δεν έχει τις ίδιες δεξιότητες (γνώση Αγγλικών και εμπειρία) όπως το Λιμενικό Σώμα, που συνεργάζεται πολύ καλύτερα με όλους τους φορείς.