Πάνω από τρεις ώρες διήρκεσε η εσπερίδα «Η Ευρώπη απέναντι στον λαϊκισμό» και, αν μπορεί κανείς να συνοψίσει αυτό που έμεινε, θα έλεγε ότι ακούστηκαν εξαιρετικές τοποθετήσεις και ότι ένα μεγάλο κοινό με ενδιαφέρον για τη μάχη των ιδεών όχι μόνο γέμισε την Ελληνοαμερικανική Ενωση αλλά διατύπωνε διαρκώς ερωτήσεις. Το ενδιαφέρον που προκαλεί σε ένα πολυσυλλεκτικό κοινό το μείζον θέμα της διεθνούς σκηνής οδηγεί σε προβληματισμό, κυρίως γιατί ο κόσμος έχει ανάγκη να καταλάβει τι συμβαίνει στον κόσμο που αλλάζει.
Το βράδυ της περασμένης Τρίτης προμηνυόταν πυκνό σε μηνύματα, ορισμούς, προσεγγίσεις, και έτσι ακριβώς εξελίχθηκε. Ηταν μία ακόμη συνάντηση του κύκλου «Διάλογος για την Ανάπτυξη», που διοργανώνουν από κοινού το Hellenic American College/Hellenic American University και η Ελληνοαμερικανική Ενωση σε συνεργασία με το Ελληνικό Τμήμα της Ενωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων. Παρότι οι ομιλητές ήταν πέντε, δεν υπήρχε επικάλυψη και αυτό δείχνει το εύρος του θέματος, καθώς αφορά το σύνολο της Δύσης και προσφέρεται για πολλαπλές ερμηνείες. Οικοδεσπότες ήταν ο Λεωνίδας-Φοίβος Κόσκος, πρόεδρος του Hellenic American University (που άνοιξε την εσπερίδα κάνοντας μια γενική ανάλυση του φαινομένου), και ο δημοσιογράφος Αθανάσιος Παπανδρόπουλος, εκτελεστικός πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της Ενωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων (που αναφέρθηκε στην εποχή της μετα-αλήθειας και στην πρόσβαση σε όλα από όλους). Το θέμα της συνάντησης σχεδόν εξαντλήθηκε. Καταιγιστικός ήταν ο πρώην υπουργός, Ανδρέας Ανδριανόπουλος. «Ο λαϊκισμός έχει ισχνή ιδεολογία, περνάει κάθετα από την ιδεολογία», είπε. «Αλλά για να υπάρξει πατάει στην παχιά ιδεολογία, που μπορεί να είναι ένα σύστημα ιδεών όπως ο σοσιαλισμός, ο φιλελευθερισμός ή ο κομμουνισμός». «Ο λαϊκισμός δεν είναι ιδεολογία, είναι πρακτική», είπε και ο Λεωνίδας-Φοίβος Κόσκος. Και με έναν τρόπο συνδέει την άκρα Αριστερά με την άκρα Δεξιά.
Ολοι στο πάνελ συμφώνησαν ότι ο λαϊκισμός επικαλείται υπαρκτά προβλήματα (γι’ αυτό κινητοποιεί ψηφοφόρους), αλλά οι λύσεις που προτείνει είναι απλοϊκές ή ανήκουν στο φαντασιακό. Ο καθηγητής Αριστείδης Χατζής σε ένα συναρπαστικό PowerPoint περικύκλωσε το θέμα της ανοικτής δημοκρατίας και της φιλελεύθερης δημοκρατίας με διεθνή στοιχεία που δείχνουν τις μετατοπίσεις της λαϊκής πεποίθησης. Η φιλελεύθερη δημοκρατία στη Δύση έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια έναν ισχυρό, εσωτερικό αντίπαλο, τον λαϊκισμό. Ο συνεργάτης της «Καθημερινής» και διευθυντής περιεχομένου στη διαΝΕΟσις Θοδωρής Γεωργακόπουλος ανέλυσε τα αίτια του λαϊκισμού και αναφέρθηκε όχι μόνο στην έρευνα της διαΝΕΟσις αλλά και σε απόπειρες ορισμού ή ερμηνείας του λαϊκισμού από τον Jan-Werner Mueller ή τον Νάιαλ Φέργκιουσον. Μετανάστευση, οικονομική ανισότητα, χαμηλή εμπιστοσύνη στους θεσμούς, οικονομική κρίση και κρίση ηγεσίας… Δεν χρειάζεται κάτι άλλο