Η αγορά βιολογικών προϊόντων στηρίζεται στην εμπιστοσύνη των καταναλωτών, ότι το προϊόν που αγοράζουν έχει όντως παραχθεί βιολογικά και δεν περιέχει προσμείξεις από φυτοφάρμακα ή άλλα τοξικά χημικά. Και καλά όταν γνωρίζεις τον παραγωγό και αγοράζεις κατευθείαν απ’ αυτόν (όπως για παράδειγμα σε μια αγορά βιοκαλλιεργητών). Τι γίνεται όμως με τα συσκευασμένα προϊόντα και ειδικά εκείνα που προέρχονται από μακριά, πολύ περισσότερο από άλλη χώρα, ακόμα και εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης; Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο σε έκθεσή του το 2012 είχε δυσκολευτεί πολύ να βρει τις αποδείξεις (με τη μορφή των συνοδευτικών πιστοποιητικών) για τον βιολογικό τρόπο παραγωγής μιας σειράς προϊόντων που εξέτασε εντός της Ε.Ε. Συγκεκριμένα, τα στοιχεία ήταν πλήρη για το 68% των προϊόντων που παράχθηκαν και καταναλώθηκαν στο ίδιο κράτος, για το 60% περίπου των βιολογικών εισαγωγής και μόνο για το 38% των προϊόντων που εισήχθησαν από άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε.! Δηλαδή, το πρόβλημα της απώλειας των ιχνών των βιολογικών προϊόντων ήταν πιο έντονο μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε.
Από σήμερα, σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση η διαδικασία καταγραφής της πορείας των βιολογικών προϊόντων (ιχνηλασιμότητα) αναβαθμίζεται ουσιαστικά, καθώς τίθεται σε λειτουργία ένα νέο σύστημα ηλεκτρονικής πιστοποίησης για την καλύτερη παρακολούθηση της διακίνησης και τη συλλογή αξιόπιστων δεδομένων για το εμπόριο των προϊόντων αυτών. «Το πρωτοποριακό αυτό σύστημα ηλεκτρονικής πιστοποίησης θα συμβάλει στην ενίσχυση των διατάξεων για την ασφάλεια των τροφίμων και στη μείωση των πιθανών περιπτώσεων απάτης. Αναμένεται επίσης ότι θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο των επιχειρήσεων και των Αρχών», σημειώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ανακοίνωσή της. Για μια μεταβατική εξάμηνη περίοδο θα χρησιμοποιείται η πιστοποίηση τόσο σε έντυπη όσο και σε ηλεκτρονική μορφή. Από τις 19 Οκτωβρίου 2017, οι εισαγωγές βιολογικών προϊόντων θα υπάγονται αποκλειστικά σε ηλεκτρονική πιστοποίηση.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Τα πιστοποιητικά εισαγωγής των βιολογικών προϊόντων θα εισάγονται στο ηλεκτρονικό σύστημα της Ε.Ε. για την ανίχνευση των κινήσεων των προϊόντων διατροφής, που ονομάζεται Traces. Το σύστημα Traces είναι διαθέσιμο σε εικοσιτετράωρη βάση και επιτρέπει στους εμπορικούς εταίρους και στις αρμόδιες αρχές να συλλέγουν εύκολα πληροφορίες για τις κινήσεις των φορτίων. Επίσης, αποτελεί αποδεδειγμένα πολύτιμο εργαλείο για την άμεση αντίδραση έναντι απειλών κατά της υγείας, διότι επιτρέπει την ανίχνευση πιθανών επικίνδυνων φορτίων. Το μεγάλο ερώτημα βέβαια παραμένει: πώς θα μπορεί ο κάθε πολίτης να ελέγχει την αξιοπιστία της βιολογικής σήμανσης του τάδε προϊόντος.
Η αγορά βιολογικών προϊόντων έχει αναπτυχθεί ραγδαία στην Ε.Ε. τα τελευταία 20 χρόνια, με ετήσια αύξηση της τάξεως του 7-10%. Η ευρωπαϊκή αγορά βιολογικών προϊόντων ανέρχεται σε 20 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, αντιπροσωπεύοντας κατά προσέγγιση μερίδιο 1,5% της συνολικής αγοράς τροφίμων.