Το μεσημέρι της Παρασκευής ανακοινώθηκε από το Συντονιστικό Όργανο για την αντιμετώπιση των προβλημάτων από τον σεισμό στη Λέσβο, πως η μαθητική Κοινότητα του Κολλεγίου Αθηνών – Ψυχικού αναλαμβάνει την ανακατασκευή του κτιρίου και την εξασφάλιση της υλικοτεχνικής υποδομής για την επαναλειτουργία του σχολείου της Βρίσας που καταστράφηκε την 12η Ιουνίου.
«Καθώς η απόφαση αυτή αποδεικνύει την ευαισθητοποίησή της και παράλληλα ικανοποιεί ένα από τα σοβαρότερα αιτήματα της τοπικής κοινωνίας, ενώ στηρίζει και την ήδη ειλημμένη απόφαση του Συντονιστικού Οργάνου για την επαναλειτουργία του σχολείου», ανέφερε χαρακτηριστικά σε ανακοίνωσή του το Συντονιστικό Όργανο.
Η κίνηση αυτή εκ μέρους της μαθητικής κοινότητας έγινε δεκτή με ενθουσιασμό. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που το Κολλέγιο Αθηνών – Ψυχικού αναλαμβάνει μία τέτοια πρωτοβουλία. Η σχέση του Κολλεγίου με τα σχολεία της ελληνικής υπαίθρου μετρά σχεδόν 70 χρόνια.
Η ιστορία ξεκινάει το 1949. Η Ελλάδα έχει μόλις βγει από τον Εμφύλιο. Οι ανάγκες ανασυγκρότησης της χώρας σε επίπεδο υποδομών, αλλά και σε επίπεδο κοινωνικής συνοχής είναι πιο αυξημένες από ποτέ.
Ο τότε President του Κολλεγίου Homer Davis, με τον Συνδιευθυντή Εμμανουήλ Τρουλινό, αποφασίζουν να θέσουν σε εφαρμογή μία ρηξικέλευθη και ιδιαίτερα απαιτητική ιδέα: παρακινούν την μαθητική κοινότητα να διαθέσει τα χρήματα που συγκέντρωνε κάθε χρόνο από τον χριστουγεννιάτικο έρανο για την κάλυψη των δαπανών ανέγερσης ενός κατεστραμμένου σχολείου σε ακριτικές περιοχές της Ελλάδας.
Το πρώτο χωριό που επιλέγεται είναι τα Καμπιά. Ένα χωριό της ορεινής Φθιώτιδας, όπου το σχολείο καταστράφηκε κατά τη διάρκεια μιας γερμανικής επιδρομής. Τα χρήματα προέρχονται, ως επί το πλείστον, από τον ετήσιο «Χριστουγεννιάτικο έρανο» που διενεργεί το Μαθητικό Συμβούλιο, αλλά και από διάφορες άλλες πρωτοβουλίες όπως την πώληση βιβλίων, την διεξαγωγή λαχειοφόρου αγοράς αλλά και μέσω του θεσμού των «λιτών γευμάτων», κατά τα οποία οι μαθητές αντικαθιστούσαν το κρέας που θα έτρωγαν βάσει προγράμματος με φασολάδα ή άλλες τροφές χαμηλότερου κόστους, εξοικονομώντας έτσι χρήματα για την ανέγερση του σχολείου.
Καμπιά Φθιώτιδας:
Το σχολείο στα Καμπιά λειτουργεί μέχρι σήμερα. Όχι πλέον ως Δημοτικό, αφού βάσει νόμου οι μικροί μαθητές μεταφέρονται στα σχολεία της Σπερχειάδας. Όμως το παλιό Δημοτικό που ανεγέρθηκε από τους μαθητές του Κολλεγίου αξιοποιείται ως πολιτιστικό κέντρο, χώρος προετοιμασίας της τοπικής θεατρικής ομάδας αλλά και ως χώρος συνάντησης των γυναικών του χωριού.
Θα ακολουθήσει το Δημοτικό Σχολείο στο Καλαμάκι, το οποίο είχε καταστραφεί από τους Γερμανούς. Σήμερα λειτουργεί ως χώρος αναψυχής αλλά και κοινοτικό ιατρείο.
Δημοτικό σχολείο στο Καλαμάκι:
Η δραστηριότητα αυτή τελικά παγιώνεται, βαφτίζεται «Εθνικής Δράσις» και συνεχίζεται επί 20 και πλέον χρόνια. 19 σχολεία θα ακολουθήσουν, σε πολλές ακριτικές περιοχές της Ελλάδας: Ομαλό (Σέρρες), Πλάνο (Ζάκυνθος), Βελεστίνο (Μαγνησία), Μεσοβούνι (Δράμα), Μονή Ραγίου (Θεσπρωτία), Γαλήνη (Έβρος), Βροντερό (Φλώρινα), Καβαλλάρης και Κορώνα (Κιλκίς), Κερασίες και Λουτράκι (Πέλλα), Διάσελλο (Ευρυτανία), Ελληνόκαστρο (Καρδίτσα), Πυρόι (Κύπρος), Καμαράκι (Ακαρνανία), Αγρίδιο (Αμφιλοχία), Αμπέλια (Ελασσόνα), Μηλέα (Κοζάνη). Και τώρα προστίθεται το 22ο σχολείο στη Βρίσα (Λέσβος).
Τα περισσότερα σχολεία σήμερα λειτουργούν ως κοινοτικά κέντρα. Όμως μερικά συνεχίζουν τη λειτουργία τους, όπως το Δημοτικό στον Πλάνο της Ζακύνθου, το οποίο αναστηλώθηκε από τη μαθητική κοινότητα του Κολλεγίου μετά την πλήρη καταστροφή του από σεισμό.
Πλάνο Ζακύνθου:
Όμορφο παράδειγμα και το σχολείο στις Κερασιές Πέλλας. Λειτουργεί πλέον ως Νηπιαγωγείο, αφού οι απόφοιτοι της τάξης του ’64 που ως μαθητές συνέβαλλαν στην ανέγερσή του, ανέλαβαν εκ νέου πριν λίγα χρόνια το φιλόδοξο εγχείρημα της ανακατασκευής και επανεξοπλισμού του. Και το κατάφεραν.
Kερασιές Πέλλας:
Το 1962 μάλιστα η Μαθητική Κοινότητα του Κολλεγίου βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την «κοινωφελή και εθνωφελή» δράση της.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι δράσεις αυτές δεν είναι μέρος μόνο ενός «ένδοξου παρελθόντος». Συνεχίζονται έως και σήμερα, όπως φάνηκε από τη σημερινή ανακοίνωση για το σχολείο της Βρίσας. Στα χρόνια που μεσολάβησαν από το 1972 έως το 2017, κύρια έκφραση της κοινωφελούς-εθνωφελούς δράσης της μαθητικής κοινότητας, αλλά και ιστορική συνέχεια του θεσμού της «Εθνικής Δράσεως», αποτελούν οι «Εξορμήσεις» Γυμνασίου και Λυκείου για την ενίσχυση κυρίως σχολείων της περιφέρειας με υλικοτεχνικό εξοπλισμό.
Το αισιόδοξο μήνυμα δεν είναι μόνο η ανακατασκευή του σχολείου στη Βρίσα. Αυτό θα γινόταν από το ίδιο το κράτος. Το αισιόδοξο μήνυμα είναι πως ανήλικοι μαθητές, σε μια εποχή που πολλές παραδοσιακές αξίες τίθενται εν αμφιβόλω, επιλέγουν να προσφέρουν, με τον ίδιο τρόπο που προσέφεραν οι μαθητές που κάθονταν στα ίδια θρανία πριν 50 χρόνια.