«Τα τελευταία χρόνια η κατάσταση στην περιοχή μας είναι πολύ δύσκολη γιατί υπάρχει πόλεμος, καταστρέφονται σπίτια και πεθαίνουν άνθρωποι. Θα μπορούσα να σας διηγηθώ πολλές ιστορίες, όπως τις έχω ζήσει, αλλά μου είναι πολύ δύσκολο να τις φέρνω στη σκέψη μου. Η δική μου οικογένεια, ευτυχώς, είναι καλά».
Ο Σεργκέι Χάρα είναι 16 χρόνων, μαθητής σε σχολείο της ανατολικής Ουκρανίας. Η εκρηκτική κατάσταση στη χώρα του από το 2014 άλλαξε τη ζωή του, αφού και το δικό του χωριό, το Γκρανίτνε, ήταν από εκείνα που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της εμπόλεμης ζώνης. Αναγκάστηκε να ζει για δύο χρόνια σε ένα υπόγειο χωρίς ρεύμα, όμως όπως λέει στην «Κ», αγνόησε τις δύσκολες συνθήκες και συνέχισε να πηγαίνει κανονικά στο σχολείο με τους συμμαθητές και τους δασκάλους του.
Συνάντησα τον Σεργκέι στη Λήμνο, όπου με ένα γκρουπ 45 μαθητών επισκέπτεται αυτήν την περίοδο το όμορφο νησί του Βορείου Αιγαίου. Η πρωτοβουλία για αυτό το ταξίδι αναψυχής, διάρκειας δέκα ημερών, ανήκει στο Ιδρυμα Μπούμπουρα, που εδώ και 20 χρόνια δραστηριοποιείται στην Ουκρανία, με σκοπό –μεταξύ άλλων– την ενίσχυση των ελληνο-ουκρανικών σχέσεων, τη διατήρηση της ελληνικής γλώσσας εκεί και την αύξηση της δημοτικότητάς της στα σχολεία και τα πανεπιστήμια.
Ο Σπύρος Μπούμπουρας, γιος του ιδρυτή, που συνοδεύει τους μαθητές στο ταξίδι τους στην Ελλάδα, λέει πως πολλά από τα 350 παιδιά συνολικά που θα επισκεφθούν μέσα στο καλοκαίρι τη Λήμνο, έχουν πίσω τους κάποια δυσάρεστη ιστορία. «Στο πρώτο γκρουπ που ήρθε στο νησί, γνώρισα τον Ντάνιελ. Είναι 8 χρόνων και ήταν ο πιο μικροκαμωμένος από όλους. Για κάποιο λόγο με έκανε να τον προσέξω περισσότερο, και να τον συμπαθήσω πολύ. Οταν μία από τις συνοδούς με ενημέρωσε ότι το παιδί αυτό είδε τη μητέρα του να σκοτώνεται μπροστά στα μάτια του από αδέσποτα πυρά, αμέσως αποφάσισα να τον αναλάβω προσωπικά, και να γίνω ανάδοχος γονέας», λέει ο Π. Μπούμπουρας.
Η Νάντια Τσαπνή, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων της Μαριούπολης, που συνοδεύει τα παιδιά στο ταξίδι τους στην Ελλάδα, λέει πως μπορεί εδώ κι έναν χρόνο η εμπόλεμη κατάσταση στην Ουκρανία να έχει εκτονωθεί, ωστόσο τα σημάδια του πολέμου δύσκολα απομακρύνονται. «Πολλά ελληνικά χωριά, στα οποία ζουν περισσότεροι από 100.000 ομογενείς, βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή. Συνολικά επτά παιδιά σε όλη την περιοχή έχασαν τη ζωή τους, ενώ άλλα έμειναν ορφανά», τονίζει και αναφέρεται στην πρωτοβουλία που από φέτος καθιερώνει το Ιδρυμα Μπούμπουρα. «Είναι πολύ σημαντική για τα παιδιά. Από την πρώτη στιγμή, άλλωστε, που ξεκίνησαν τα θλιβερά γεγονότα στην Ουκρανία, το Ιδρυμα εκδηλώνει τη στήριξή του με πολλούς τρόπους, βοηθώντας κυρίως τα παιδιά και συμβάλλοντας στην εκπαίδευσή τους».
Κάθε δεκαήμερο ταξίδι στη Λήμνο περιλαμβάνει δραστηριότητες στη φύση, ξεναγήσεις, μπάνιο στη θάλασσα, αλλά και μαθήματα ελληνικής γλώσσας. Αλλωστε, πολλά από τα παιδιά αυτά προέρχονται από οικογένειες ελληνικής καταγωγής, που ζουν στη Μαριούπολη, αλλά και λίγο πιο μακριά, στα χωριά της εμπόλεμης ζώνης.
Η Ελένη και η Ντάσα, δέκα και έντεκα χρόνων, ταξίδεψαν για πρώτη φορά εκτός συνόρων. Λένε στην «Κ» πως από την Ελλάδα έχουν αγαπήσει πολύ το φαγητό, τη θάλασσα και τις ακρογιαλιές. «Μου αρέσει η χώρα σας και οι άνθρωποί της. Οι άνθρωποι εδώ στη Λήμνο μάς έχουν αγκαλιάσει και περνάμε πολύ όμορφα», λέει η Ντάσα, ενώ η Ελένη, σε σπαστά ελληνικά, συμπληρώνει: «Εμένα μου αρέσει πολύ και η ελληνική κουζίνα».
Συμπαράσταση και αγάπη
Ανάμεσα στους δασκάλους-συνοδούς είναι ο Θανάσης Γαλογάβρος, που πριν από 4 χρόνια αποφάσισε να πάρει απόσπαση στο Κίεβο για να διδάξει την ελληνική γλώσσα. Νιώθει ότι τα παιδιά που βρίσκονται μαζί του έχουν ανάγκη από συμπαράσταση, χαμόγελα και αγάπη. «Τα παιδιά δεν έχουν σταματήσει να βιώνουν τις συνέπειες του πολέμου. Ενα ταξίδι όπως αυτό τα βοηθάει να αλλάξουν περιβάλλον, να νιώσουν τη ζεστασιά και να αφήσουν για λίγο πίσω τους όλα τα δυσάρεστα που συμβαίνουν».