Επτά εβδομάδες μετά τον καταστροφικό σεισμό της 12ης Ιουνίου που έπληξε το Πλωμάρι της Λέσβου, τη δεύτερη σε μέγεθος πόλη του νησιού μετά την πρωτεύουσα Μυτιλήνη, η πατρίδα του ούζου ανασυντάσσεται και είναι έτοιμη να υποδεχθεί τους συντοπίτες της που ξεκαλοκαιριάζουν εκεί όπου μεγάλωσαν, αλλά και τους τουρίστες. Πλήθος εκδηλώσεων και δράσεων έχει διοργανώσει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πλωμαρίου το «Πόλιον» με αναφορά στην ιστορία του Πλωμαρίου, την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των κατοικιών του οικισμού, την αρχιτεκτονική των παλιών βιομηχανικών κτιρίων και τη ναυτική – ναυπηγική παράδοση του Πλωμαρίου.
Το «Πλουμάρ», στην ντοπιολαλιά, δημιουργήθηκε μόλις το 1842, όταν οι κάτοικοί του με την παύση των πειρατικών επιδρομών κατέβηκαν από το Μεγαλοχώρι, 11 χλμ. βορειότερα, στην παραλιακή ζώνη της περιοχής και εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο βιοτεχνικό, εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο της Λέσβου μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, όταν και αριθμούσε 13.000 κατοίκους. «Η άμεση γειτνίαση της Λέσβου με τις μικρασιατικές ακτές (Αϊβαλί, Σμύρνη, Αδραμύττιο), η μεγάλη παραγωγή ελαιολάδου, οι νόμοι των Οθωμανών κατά την τελευταία περίοδο της Τουρκοκρατίας, καθώς και τα συμφέροντα και το ενδιαφέρον των μεγάλων δυνάμεων δίνουν την ευκαιρία στους Λέσβιους να εκσυγχρονίσουν τα βιομηχανικά τους κτίρια», εξηγεί ο Γιώργος Κακές, MSc αναστηλωτής, πολιτικός μηχανικός και συγγραφέας σχετικού αφιερώματος του Πολιτιστικού Συλλόγου. Ετσι, στις αρχές του 20ού αιώνα υπήρχαν 12 σαπωνοποιεία, 10 ελαιοτριβεία, ένα υδραυλικό αλευροποιείο, 2 πυρηνελαιοεργοστάσια και 2 ατμοκίνητα ελαιοτριβεία ταλκ. Ωστόσο, η καταστροφή του 1922 στέρησε από τους Πλωμαρίτες τις ζωτικής σημασίας αγορές της Μικράς Ασίας και του Πόντου, γεγονός καθοριστικό για την ύφεση της εμπορικής δραστηριότητας της περιοχής. Ολα τα παραπάνω μπορούν να μάθουν και να εξερευνήσουν οι επισκέπτες κάθε Παρασκευή μέσω των θεματικών περιπάτων που διοργανώνει το «Πόλιον».
Η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Πλωμαρίου, Μυρσίνη Βαρτή-Ματαράνγκα, επισημαίνει στην «Κ» ότι «το Πόλιον δεν προσβλέπει απλώς στη διατήρηση της ιστορίας και της παράδοσης του τόπου, αλλά στην ανάπτυξη του ποιοτικού θεματικού τουρισμού με τη δημιουργία νέων πόλων έλξης επισκεπτών». Για την πλούσια ναυπηγική-ναυτική παράδοση, με τους φημισμένους σε όλο το Αιγαίο ταρσανάδες προ ημερών έμαθαν 30 παιδιά που έφτιαξαν σκαριά –υπό κλίμακα– από χαρτοπολτό, που κατασκευάζονταν από τους Πλωμαρίτες καραβομαραγκούς. Μάλιστα, την ερχόμενη Τρίτη αναμένεται να τα εκθέσουν. Το Πλωμάρι «θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς ναυτότοπους του Αιγαίου, που έγραψε τις δικές του σελίδες στην ιστορία του ελληνικού ναυτικού πολιτισμού κατά τον 19ο και 20ό αιώνα, οπότε ο εμπορικός στόλος του Πλωμαρίου αριθμούσε περισσότερα από 200 πλοία», εξηγεί ο δρ Κώστας Δαμιανίδης, ιστορικός παραδοσιακής ναυπηγικής, ένας από τους συγγραφείς του θεματικού οδηγού «Πολιτιστικές και Περιβαλλοντικές διαδρομές στο Πλωμάρι». Η πλωμαρίτικη τεχνική με τα «μισομόδελα» είναι μοναδική στην αιγαιοπελαγίτικη παράδοση.
Προσκύνημα
Εξάλλου, για ενδέκατη συνεχή χρονιά θα πραγματοποιηθεί αύριο, 5 Αυγούστου, προσκυνηματική επίσκεψη με λειτουργία στο γραφικό ξωκλήσι της Παναγιάς της Κρυφτής που βρίσκεται στις απόκρημνες ακτές της περιφέρειας Πλωμαρίου μετά τη Μελίντα. Το ξωκλήσι, που είναι κρυμμένο στην ευρύχωρη σπηλιά ενός βράχου, χαρακτηρίζεται ως θρησκευτικό, φυσικό και γεωλογικό μνημείο. Στις δράσεις του «Πόλιον» περιλαμβάνεται ακόμα θαλασσινή διαδρομή στην αυγουστιάτικη πανσέληνο, θαλασσινά παιχνίδια, αλλά και γεωτουριστική διαδρομή από το Πλωμάρι μέχρι το Σίγρι και τη Νησιώπη στις 22 Αυγούστου. Στις 25 Αυγούστου θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση αφιερωμένη στους Πλωμαρίτες, θύματα της κατοχής από το 1941 έως το 1945. Τα στοιχεία, παρουσιάζονται πρώτη φορά και προέρχονται από το υπό έκδοση βιβλίο του Γιώργου Γαλέτσα.