Ο ναός του Ολυμπίου Διός είναι από τα πιο γνωστά μνημεία της πόλης, αυτά που αντικρίζει ο ξένος επισκέπτης όταν φθάνει στην Αθήνα αλλά και αγαπημένος προορισμός των Ελλήνων στις κυριακάτικες βόλτες. Μάλιστα, από το 2004, οπότε ο χώρος νοτίως του Ολυμπιείου με τα παριλίσια ιερά ενοποιήθηκε με τον παλαιό αρχαιολογικό χώρο, αποκαταστάθηκαν κάποια μνημεία, έγιναν εργασίες αναβάθμισης για την εξυπηρέτηση του κοινού, τοποθετήθηκαν περισσότερες ενημερωτικές πινακίδες, αυξήθηκαν και οι βόλτες μέχρι την Αγία Φωτεινή στον Ιλισό. Ειδυλλιακό το τοπίο, η θέα μέχρι την Ακρόπολη, την εμβληματική Πύλη του Αδριανού.
Ομως, όσο κι αν ακούγεται παράδοξο, το ίδιο το μνημείο που αποτελεί τοπόσημο για την Αθήνα δεν έχει αγγιχθεί (να γίνουν ουσιαστικές επεμβάσεις) από τις αρχές του 20ού αιώνα. Προβλήματα παρουσιάζει το επιστύλιο και κάποια μικρά κομμάτια μαρμάρου που έχουν πέσει στο έδαφος δείχνουν ότι πρέπει να γίνουν συγκολλήσεις. Γι’ αυτό η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών (ΕΦΑ) κινητοποιήθηκε ώστε να ενταχθεί σε πρόγραμμα μια σειρά επεμβάσεων. Αλλωστε, δεν είναι μόνον τα μικρά θραύσματα που μαρτυρούν ότι το μνημείο χρειάζεται βοήθεια, αλλά και η αποκρουστική κρούστα που διακρίνεται στους κίονες και πρέπει να αφαιρεθεί, να υπάρξει φροντίδα για τις αποφλοιώσεις, να γίνουν οι απαραίτητες συντηρήσεις. Η σχετική μελέτη είναι έτοιμη από την ΕΦΑ Αθηνών και σύντομα θα συζητηθεί στο ΚΑΣ, ώστε να ενταχθεί το έργο στο ΕΣΠΑ. Σήμερα στον Ναό του Ολυμπίου Διός διασώζονται μόνον 16 κίονες (από τους 104), εκ των οποίων ο ένας παραμένει στην ίδια θέση από το 1852, όταν τον έριξε καταιγίδα της εποχής. Η κατασκευή του Ναού του Ολυμπίου Διός ξεκίνησε τον 6ο αιώνα π.Χ. αλλά ολοκληρώθηκε επί Αδριανού, τον 2ο αιώνα μ.Χ. Ανασκάφηκε από τον Φράνσις Πένροουζ, τον Γερμανό αρχαιολόγο Γκάμπριελ Βέλτερ, την Ελληνική Αρχαιολογική Εταιρεία, τον Ιωάννη Τραυλό, τον Ιωάννη Θρεψιάδη.
Κάθε έργο στα μνημεία βοηθάει και την ίδια την πόλη. Στη Ρωμαϊκή Αγορά, οι επισκέπτες έχουν πια την ευκαιρία να δουν και το εσωτερικό του μνημείου στο Ωρολόγιο του Κυρρήστου. Εδώ και μέρες μπορούν να εισέλθουν και στο Φετιχιέ τζαμί, από τα σημαντικότερα μνημεία της οθωμανικής περιόδου, που οικοδομήθηκε μεταξύ 1668 και 1670 στη θέση τρίκλιτης βασιλικής. Στο εσωτερικό του, ήδη παρουσιάζεται η πρώτη περιοδική έκθεση, ενώ η αποκατάσταση του χορηγικού μνημείου του Θρασύλλου άλλαξε την πλευρά της Ακρόπολης πάνω από το διονυσιακό θέατρο. Νέα δεδομένα για την κατανόηση της περιοχής της νότιας κλιτύος αλλά και της ιστορίας αυτού του ιδιαίτερου μνημείου, από τα εξέχοντα της αθηναϊκής τοπογραφίας.
Ολα αυτά τα έργα, εκείνα σε μνημεία που βρίσκονται στη Ρωμαϊκή Αγορά ή κάτω από τον Βράχο της Ακρόπολης, αλλά και όσα θα ακολουθήσουν, όπως στην περίπτωση του Ολυμπιείου, καθώς και οι εκκρεμότητες του ΥΠΠΟΑ σε Πλάκα – Μοναστηράκι, μας βοηθούν για νέες αναγνώσεις. Επιπλέον, δημιουργούν νέο πόλο έλξης για τον τουρισμό, που σημείωσε πάλι ρεκόρ. Το ενδιαφέρον φέτος είναι ότι πολλοί απ’ όσους έρχονται στην Ελλάδα τον Ιούνιο, τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο μένουν δύο και τρία βράδια, προκειμένου να δουν την πόλη και τα μνημεία της.