Αρωμα βασιλικής πολυτέλειας, παραμυθένια ταξίδια στον χρόνο και έντονο αίσθημα ρομαντισμού θα γευθούν οι επισκέπτες της 82ης ΔΕΘ, όπου θα εκτεθεί ένα μοναδικό κειμήλιο, ιστορικής σημασίας. Η βασιλική άμαξα των πρώην Σιδηροδρόμων Θεσσαλίας εξυπηρετούσε τις σιδηροδρομικές μετακινήσεις της βασιλικής οικογένειας μεταξύ Λάρισας – Βόλου και Βόλου – Καλαμπάκας από την εποχή του βασιλέως Γεωργίου Α΄ και έπειτα. Κατασκευάστηκε το 1883 από τη βελγική εταιρεία La Metallurgique Ateliers de Nivelles Belgique, που είχε αναλάβει να προμηθεύσει το θεσσαλικό δίκτυο μετρικού εύρους (1 μέτρο) με το απαιτούμενο ελκόμενο τροχαίο υλικό, που περιελάμβανε επιβατικά και εμπορικά βαγόνια. Μαζί με την άμαξα διοικήσεως, αποτέλεσαν τις δύο μοναδικές άμαξες πολυτελείας των θεσσαλικών σιδηροδρόμων. Στο αριστερό τμήμα του πλαισίου της άμαξας αναγράφεται και ο αριθμός της ΑΑ1. Το ΑΑ αντιπροσωπεύει το υψηλότατο επίπεδο πολυτελείας, που τη χαρακτηρίζει.
Εσωτερικά η βασιλική άμαξα Σιδηροδρόμων Ασφαλείας ΑΑ1 χωρίζεται σε τρία διαμερίσματα. Στο κέντρο του οχήματος βρίσκεται το ευρύχωρο σαλόνι. Σε αυτό οι γαλαζοαίματοι ταξιδιώτες μπορούσαν να απολαύσουν την ανεπανάληπτη θέα του σιδηροδρομικού ταξιδιού όπως αυτή «έτρεχε» έξω, από τα μεγαλύτερα παράθυρα όλου του συρμού, καθισμένοι στους πολυτελείς και άνετους καναπέδες και τις αντίστοιχες πολυθρόνες. Στα δύο άκρα του αμαξώματος βρίσκονται το καπνιστήριο και το καλλωπιστήριο, ενώ σε ξεχωριστό διαμέρισμα έχει τοποθετηθεί το αποχωρητήριο. Για όποιον ήθελε να πάρει λίγο αέρα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού υπήρχαν στα δύο άκρα του οχήματος οι εξώστες. Πρόκειται για το μοναδικό ανοικτό αλλά στεγασμένο τμήμα του βαγονιού που αποτελούσε και την είσοδό του.
Το ψηφιδωτό πάτωμα, τα ζωγραφιστά και σκαλιστά χωρίσματα των διαμερισμάτων, τα πολυτελή έπιπλα και είδη υγιεινής, η δερμάτινη επένδυση του δαπέδου στους εξώστες και τα περίτεχνα μεταλλικά κιγκλιδώματα με τα φανάρια αποτελούσαν μέρος της πλούσιας διακόσμησης. Εξωτερικά η άμαξα είναι βαμμένη σε σκούρο μπλε χρώμα, πάνω στο οποίο βλέπει κανείς το βασιλικό έμβλημα με τις φιγούρες του Ηρακλή.
Το βασιλικό όχημα μέχρι τον Ιανουάριο του 1936, επί βασιλείας Γεωργίου Β΄, ανακαινίστηκε μερικώς, οπότε και προστέθηκε δεξαμενή ύδατος στη στέγη, ηλεκτρικός φωτισμός αλλά και χειρόφρενο. Με το πέρασμα των ετών, προτιμήθηκαν για τις βασιλικές μετακινήσεις άλλα μέσα πιο σύγχρονα (είτε οδικά είτε σιδηροδρομικά), ωστόσο παραμένει άγνωστη η ημερομηνία του τελευταίου δρομολογίου της θρυλικής άμαξας. Το όχημα παρέμενε σε επιφυλακή στην αποθήκη ξυλείας του Βόλου για δεκαετίες και, με πρωτοβουλία του ΟΣΕ, τον Αύγουστο του 2017 συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε από την ΕΕΣΣΤΥ (Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού). Το κόστος της ανακατασκευής ανήλθε περίπου στις 73.000 ευρώ.
Από τεχνικής άποψης το βασιλικό όχημα ακολουθεί τα υπόλοιπα επιβατικά οχήματα των Σιδηροδρόμων Θεσσαλίας. Είναι διαξονικό με έναν εξώστη σε κάθε άκρο. Το πλαίσιο είναι μεταλλικό, ενώ πάνω σε αυτό στηρίζεται το ξύλινο αμάξωμα με επένδυση μεταλλικών ελασμάτων. Η κύλιση των ακτινωτών τροχών του επιτυγχάνεται μέσω τριβέων ολίσθησης (κουζινέτων), ενώ το σύστημα αιώρησης (ανάρτησης), εκτός των φυλλοειδών ελατηρίων (σουστών), περιλαμβάνει και ένα είδος δευτερεύουσας αιώρησης, που χρησιμοποιεί ελαστικούς δακτυλίους σε έξι σημεία του για την καλύτερη απόσβεση των κραδασμών.
Στόχος είναι το συγκεκριμένο βαγόνι να δρομολογηθεί σε τμήματα του δικτύου της Πελοποννήσου για παράδειγμα (όπου υπάρχει μετρική γραμμή), αφού βρεθεί η κατάλληλη ατμομηχανή. Η αναβίωση διαδρομών με παλαιούς συρμούς έχει φίλους σε όλο τον κόσμο και από τα έως τώρα στοιχεία προκύπτει ότι αποτελούν και τις πιο ακριβοπληρωμένες διαδρομές. Και αυτό γιατί το ταξίδι με ένα παλιό τρένο δεν γίνεται με σκοπό τη μετακίνηση συνήθως, αλλά κυρίως για την εμπειρία του σιδηροδρομικού ταξιδιού, που λόγω των χαμηλών ταχυτήτων και του εντυπωσιακού διάκοσμου των συρμών μετατρέπεται σε μια μηχανή του χρόνου.
Ο επόμενος στόχος
Δίδοντας έμφαση σε δρομολόγια με ιστορικά τρένα, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν πόλο έλξης που θα ενισχύσει την πελατειακή βάση του οργανισμού, ο επόμενος στόχος που έχει τεθεί είναι το «Καπνιστήριο του Σουλτάνου». Πρόκειται για ένα βαγόνι που χρησιμοποιούνταν από τον σουλτάνο στα τέλη του 1890 και διέθετε μέσα ναργιλέδες. Η αναβίωση διαδρομών με οχήματα του παρελθόντος μπορούν να προσελκύσει το ενδιαφέρον όσων αγαπούν τον σιδηρόδρομο και όχι μόνο, εκτιμά η διοίκηση του ΟΣΕ.