Από «σαράντα κύματα» πέρασε η Ιονία Οδός

Από «σαράντα κύματα» πέρασε η Ιονία Οδός

3' 59" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Χρειάστηκε να περάσουν 10 χρόνια από την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης για την κατασκευή της Ιονίας Οδού μέχρι να δοθεί στην κυκλοφορία το πρώτο τμήμα της. Οδηγώντας σήμερα σε αυτόν τον υπερσύγχρονο δρόμο, που ενώνει με ταχύτητα και ασφάλεια τη Δυτική Ελλάδα και την Ηπειρο, λίγοι θυμούνται από πόσα κύματα πέρασε η κατασκευή του και μάλλον ακόμα λιγότεροι ότι τελικά κόστισε στο Δημόσιο το τριπλάσιο από ό,τι είχε αρχικά υπολογιστεί.

Ας δούμε συνοπτικά μερικές σημαντικές στιγμές στην πορεία του έργου:

2006. Υπογράφεται η σύμβαση παραχώρησης με τον όμιλο Hellenic Autopistas (Νέα Οδός Α.Ε.). Μαζί με την κατασκευή και εκμετάλλευση της Ιονίας Οδού για 30 χρόνια παραχωρείται στον ιδιώτη το τμήμα Μεταμόρφωσης – Σκάρφειας και Σχηματαρίου Χαλκίδας της εθνικής οδού, για τη χρηματοδότηση του έργου με τα «χρυσοφόρα» διόδια της Αττικής.

2007. Η σύμβαση κυρώνεται από τη Βουλή. Το χρονοδιάγραμμα του έργου είναι 6 χρόνια, δηλαδή έως το 2013.

2008. Το Δημόσιο καταβάλλει 3 εκατ. ευρώ στην κοινοπραξία για «καθυστέρηση έναρξης παραχώρησης». Είναι η πρώτη μιας μακράς σειράς αποζημιώσεων λόγω των πολύ αυστηρών όρων της σύμβασης που το Δημόσιο δέχθηκε γνωρίζοντας ότι αδυνατεί να τηρήσει. Καθυστερήσεις, όμως, υπάρχουν και από πλευράς του παραχωρησιούχου, τις οποίες το ΥΠΕΧΩΔΕ αποδίδει στην προσπάθειά του να μειώσει το κόστος του έργου.

2009. Γίνεται γνωστό ότι πρόκειται να κατασκευαστούν πλευρικά διόδια σε υφιστάμενους κόμβους της εθνικής οδού στην Αττική και ξεκινούν αντιδράσεις και αποκλεισμοί σταθμών διοδίων. Το κίνημα «Δεν πληρώνω» γρήγορα αποκτά διαστάσεις και κερδίζει τη στήριξη των πολιτευτών του ΣΥΡΙΖΑ.

2010. Τα χρονοδιαγράμματα έχουν πλέον εκτροχιαστεί. Στα μέσα της χρονιάς έχει κατασκευαστεί μόλις το 24% του έργου, ενώ έχει απαλλοτριωθεί το 42% των εκτάσεων. Τα δύο τμήματα που κατασκεύαζε το Δημόσιο στην Ιονία Οδό είναι και αυτά εκτός χρονοδιαγράμματος: η παράκαμψη Αρτας (παραδόθηκε το 2009 αντί το 2008) και η παράκαμψη Αγρινίου (παραδόθηκε το 2011 αντί το 2009).

2011. Η οικονομική κρίση οδηγεί σταδιακά σε σημαντική μείωση των μετακινήσεων. Οι τράπεζες που δανειοδοτούν τα έργα αρχικά καθυστερούν και τελικά σταματούν τη ροή της χρηματοδότησης. Στις 16 Μαρτίου 2011 ανακοινώνεται στη Βουλή η αναστολή των έργων και στην Ιονία Οδό.

2012. Διαπραγματεύσεις χωρίς αποτέλεσμα ανάμεσα στον ιδιώτη, το Δημόσιο και τις τράπεζες. Το έργο έχει σταματήσει, ωστόσο η Νέα Οδός (όπως και οι άλλοι παραχωρησιούχοι) συνεχίζει την είσπραξη των διοδίων.

2013. Το ΣτΕ κάνει δεκτή προσφυγή του Ναυτικού Ομίλου Μεσολογγίου και ακυρώνει τους περιβαλλοντικούς όρους για τμήμα 4,2 χλμ. στην Κλόκοβα. Μόνη λύση, η κατασκευή σήραγγας, με επιπρόσθετο κόστος 100 εκατ. ευρώ. Στο τέλος του έτους αναθεωρούνται οι συμβάσεις παραχώρησης. Το Δημόσιο, προκειμένου να διασώσει τα έργα, παραιτείται σχεδόν από όλα τα θετικά που είχαν να προσφέρουν οι συμβάσεις (π.χ. μελλοντικά έσοδα από τα διόδια). Ο κατασκευαστής του έργου λαμβάνει αποζημίωση 106,5 εκατ. ευρώ, ο παραχωρησιούχος 95 εκατ. ευρώ. Η αρχική χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου και της Ε.Ε. στο έργο (330 εκατ. ευρώ) αυξάνεται κατά 279 εκατ. ευρώ, ενώ ο ιδιώτης καταφέρνει να διατηρήσει σχεδόν άθικτο τον ρυθμό απόδοσης των ιδίων κεφαλαίων (IRR, 7,76% έναντι 7,94%). Νέος ορίζοντας ολοκλήρωσης το τέλος του 2015… ενώ εκκρεμεί το 20% των απαλλοτριώσεων.

2014. Στις αρχές του έτους έχει κατασκευαστεί μόλις το 25% του έργου, το οποίο φθάνει στο 40% τον Σεπτέμβριο.

2015. Το Δημόσιο καθυστερεί να καταβάλει τις δόσεις της χρηματοδοτικής συμβολής και των αποζημιώσεων, τα capital controls προκαλούν πλήθος προβλημάτων και οι ρυθμοί επιβραδύνονται σημαντικά. Τον Ιούλιο το έργο βρίσκεται στο 58,6%. Το υπουργείο Υποδομών ξεκινά νέες συζητήσεις με τους παραχωρησιούχους.

2016. Τον Μάιο το ΥΠΟΜΕΔΙ υπογράφει μυστική συμφωνία με την οποία καταβάλλει 150 εκατ. ευρώ στον κατασκευαστή και 24 εκατ. ευρώ στον παραχωρησιούχο ως αποζημιώσεις για τις συνεχιζόμενες καθυστερήσεις. Ετσι (αν συνυπολογιστούν χρηματοδοτική συμβολή και αποζημιώσεις), το κόστος του έργου για το Δημόσιο και την Ε.Ε. φθάνει πλέον το 1.014,5 εκατ. ευρώ, σχεδόν το τριπλάσιο από το αρχικό. Τα πρώτα 26 χλμ. της Ιονίας παραδίδονται στις 27 Δεκεμβρίου.

2017. Τον Απρίλιο παραδίδεται (4 μήνες νωρίτερα) η σήραγγα της Κλόκοβας. Στις 3 Αυγούστου παραδίδεται και το τελευταίο κομμάτι της Ιονίας. Το υπουργείο Υποδομών εκτιμά ότι το κόστος των αρχαιολογικών εργασιών ανήλθε στα 20 εκατ. ευρώ και των απαλλοτριώσεων στα 135 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα της Νέας Οδού από τα διόδια το 2008-2016 ανήλθαν σε 673,7 εκατ. ευρώ.

«Ακριβά» διόδια

«Παρελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο» λέει και η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Υποδομών για τα πλευρικά διόδια στον Αγιο Στέφανο και τη Βαρυμπόμπη. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το υπουργείο ζήτησε από τον παραχωρησιούχο να βρεθεί φόρμουλα ώστε να μετατεθεί για το 2019 (δηλαδή… να φορτωθεί στον επόμενο) η λειτουργία των σταθμών. Η επιλογή αυτή δεν είναι δωρεάν: για να μην «πληρώσει» το πολιτικό κόστος των αντιδράσεων, το υπουργείο Υποδομών έχει προτιμήσει να καταβάλει περί τα 7 εκατ. ευρώ σε αποζημιώσεις στη Νέα Οδό για τη μη λειτουργία των συγκεκριμένων διοδίων το διάστημα Ιανουαρίου 2016 – Ματρίου 2017 και έπεται συνέχεια, πάντα εκ των κρατικών ταμείων…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή