Eπιδεινώνεται καθημερινά η κατάσταση στα ελληνικά νησιά, καθώς οι αφίξεις προσφύγων και μεταναστών συνεχίζονται, ενώ οι επιστροφές στην Τουρκία –που προβλέπονταν στην κοινή δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας– έχουν κολλήσει στην ελληνική νομοθεσία για το άσυλο. Η ελληνική νομοθεσία μετά την απόρριψη του αιτήματος ασύλου και σε δεύτερο βαθμό παρέχει τη δυνατότητα προσφυγής στο διοικητικό πρωτοδικείο για άρση της κράτησης και κατάθεση εκ νέου αιτήματος ασύλου. Την τακτική αυτή ακολουθούν κυρίως οι Σύροι, με αποτέλεσμα να μην έχουν πραγματοποιηθεί οι προβλεπόμενες επιστροφές. Σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, οι επιστροφές Σύρων θα λειτουργούσαν αποτρεπτικά σε νέες αφίξεις, ωστόσο προς το παρόν δεν έχει σταθεί δυνατό να εφαρμοστούν.
Στα ελληνικά νησιά, κατά κύριο λόγο στα ΚΥΤ (Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης ή hotspots) σε Λέσβο, Χίο, Σάμο, Κω και Λέρο, παραμένουν 15.200 άνθρωποι σε άθλιες συνθήκες. Στη Λέσβο βρίσκονται 8.171 πρόσφυγες και μετανάστες, οι περισσότεροι από τους οποίους στη Μόρια. Πάνω από 1.500 άτομα κοιμούνται σε καλοκαιρινές σκηνές χωρίς θέρμανση φυσικά και χωρίς επαρκή ρουχισμό.
Οσοι καταφέρνουν να χαρακτηριστούν «ευάλωτοι» μεταφέρονται στην ενδοχώρα, αλλά την ίδια στιγμή συνεχίζονται οι αφίξεις. Από τον Ιούνιο του 2016 έως και τον Σεπτέμβριο του 2017, 13.572 άτομα έχουν μεταφερθεί στην ενδοχώρα από τα νησιά.
Το ίδιο χρονικό διάστημα ελάχιστα άτομα έχουν επιστρέψει στην Τουρκία στο πλαίσιο της κοινής δήλωσης Ελλάδας – Τουρκίας (Μάρτιος 2016). Συγκεκριμένα, τον Σεπτέμβριο 29 άτομα επεστράφησαν από την Ελλάδα στην Τουρκία, ενώ συνολικά από την αρχή εφαρμογής της κοινής δήλωσης 1.336 άτομα έχουν επιστραφεί (στοιχεία Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ).
Η κατάσταση στα νησιά έχει φτάσει στο απροχώρητο, αλλά η κυβέρνηση συνιστά υπομονή…
«Αν οι ροές αυξηθούν, τότε όλα θα επανεξεταστούν». Τάδε έφη ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, απαντώντας χθες στη Bουλή σε επίκαιρες ερωτήσεις βουλευτών της αντιπολίτευσης. Και συμπλήρωσε ότι «όλα μπαίνουν σε ένα αυλάκι έως η βροχή να δυναμώσει. Κανείς δεν είναι μάγος, μαγικά ραβδιά δεν υπάρχουν. Κάθε φορά προσαρμοζόμαστε». Δεν διευκρίνισε, όμως, πόσο ακριβώς πρέπει να αυξηθούν οι ροές: Από τις αρχές Νοεμβρίου έως και χθες είχαν φτάσει στα ελληνικά νησιά πάνω από 1.157 πρόσφυγες και μετανάστες. Ομως συνολικά τους τελευταίους μήνες έχει παρατηρηθεί αύξηση των αφίξεων μεταναστών και προσφύγων στην Ελλάδα. Χαρακτηριστικά, η Υπατη Αρμοστεία αναφέρει ότι τον Σεπτέμβριο έφτασαν στην Ελλάδα 6.000 άτομα.
Πότε, επίσης, οι καιρικές συνθήκες θα εκτιμηθούν ως «κακές» ώστε να ληφθούν άμεσα μέτρα; Σε εκείνους που φτάνουν τις τελευταίες ημέρες δίδεται μόνο μία κουβέρτα, σύμφωνα με τις καταγγελίες των εργαζομένων σε ΜΚΟ.