Οι ψευδείς ειδήσεις μάς απασχολούν ολοένα και περισσότερο διεθνώς, αλλά και πανελλαδικώς. Για παράδειγμα, στη Λέσβο, με αφορμή το οξυμένο ζήτημα του προσφυγικού, παρήχθησαν δεκάδες ψευδείς ειδήσεις που μεταδόθηκαν και εκτός συνόρων. Το Κέντρο Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Βορείου Αιγαίου στην ημερίδα του για τις «ευρωπαϊκές εξελίξεις στην έντυπη και ηλεκτρονική δημοσιογραφία στην Ελληνική Περιφέρεια» φιλοξένησε μια ενδιαφέρουσα έρευνα της δημοσιογράφου από τη Θεσσαλονίκη Βάσως Κουίδου. «Ακούμε ή χρησιμοποιούμε την έννοια των fake news ολοένα και περισσότερο.
Η χρήση του όρου αυξήθηκε κατά 365% σε ένα χρόνο, σύμφωνα με έρευνα», εξηγεί η ίδια στην «Κ» και προσθέτει: «Η ψευδής ή κατασκευασμένη είδηση δεν είναι φυσικά κάτι καινούργιο. Καινούργιος είναι ο τρόπος, ο όγκος και η ταχύτητα με την οποία μεταδίδεται».
«Τρελή ιδέα»
Πριν από περίπου ένα χρόνο ο CEO του Facebook Μαρκ Ζούκερμπεργκ χαρακτήρισε «τρελή ιδέα» το γεγονός ότι η παραπληροφόρηση μέσω της πλατφόρμας του μπορεί να επηρεάσει το αποτέλεσμα εκλογών και μάλιστα των αμερικανικών. Σύντομα υποχρεώθηκε να ανακαλέσει τη δήλωση αυτή και να δεσμευθεί ότι θα προχωρήσει σε δραστικές κινήσεις για να μην επιτρέψει ανάλογα περιστατικά στο μέλλον.
Η κ. Κουίδου επεσήμανε ότι τα fake news στο Facebook επηρέασαν 126 εκατ. ψηφοφόρους. Στη γαλλική περίπτωση αποδείχθηκε ότι, ενόψει των εκλογών, μία στις τέσσερις ειδήσεις που κοινοποιούσαν Γάλλοι χρήστες του Facebook ήταν fake news. «Ειδικά μετά τις αμερικανικές και τις γαλλικές εκλογές, όλοι, κυβερνήσεις, εταιρείες, θεσμοί και ιδιώτες, μοιάζουν να αναζητούν τρόπους να ελέγξουν αυτό το κύμα ψευδών ειδήσεων, κάτι που δείχνει μέχρι στιγμής εξαιρετικά δύσκολο», προσέθεσε η κ. Κουίδου, που εκτιμά ότι το ισχυρό όπλο εναντίον τους είναι το ίδιο το ρεπορτάζ.
Το Europe Direct Βορείου Αιγαίου είναι ένα από τα 18 αντίστοιχα κέντρα που υπάρχουν στην Ελλάδα, επιφορτισμένα με την ευθύνη ενημέρωσης της κοινής γνώμης γύρω από τις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Στο Βόρειο Αιγαίο λειτουργεί από το 2004 στη Σάμο, ενώ από το 2013 λειτουργεί υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Αιγαίου και στις εγκαταστάσεις του στη Μυτιλήνη.
Το διευθύνει ο καθηγητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεσμών του Πανεπιστημίου Αιγαίου Πάνος Γρηγορίου και είναι ενταγμένο στο ευρύτερο πλαίσιο των δράσεων του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ερευνας Jean Monnet. Η δυναμική ομάδα, που το εκπροσωπεί, είναι σε αναμονή των αποτελεσμάτων της αξιολόγησής της από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έτσι ώστε να συνεχίσει το έργο της και για την επόμενη τριετία. «Εάν όλα είναι θετικά, τότε οι στόχοι για την επόμενη περίοδο είναι κυρίως δύο: διεθνοποίηση των δράσεων του κέντρου μέσω συνεργασιών με αντίστοιχα κέντρα σε Γαλλία, Γερμανία και Λουξεμβούργο αλλά και ευαισθητοποίηση των πολιτών του Βορείου Αιγαίου για τις επικείμενες ευρωεκλογές του 2019», αναφέρει στην «Κ» ο κ. Γρηγορίου.
Το τελευταίο διάστημα, οι ενημερωτικές δράσεις του κέντρου, που πραγματοποιήθηκαν σε όλα τα νησιά του Β. Αιγαίου, επικεντρώθηκαν στην παρουσίαση του Ευρωπαϊκού Επενδυτικού Σχεδίου (InvestEU).
«Η ευρωπαϊκή ενοποίηση δεν είναι μια απλή τεχνική και οικονομική διαδικασία. Απαιτεί την προηγούμενη πολιτική υπερεθνική ενοποίηση μέσα σε ένα κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης με προεξάρχουσες τις αρχές και τις αξίες της δημοκρατίας. Σταθερός άξονας εγγύησης για την επίτευξη αυτών των στόχων είναι η ευρωπαϊκή περιφέρεια», καταλήγει ο καθηγητής.