Ο Ελληνας που υπερασπίζεται τα δικαιώματα των Αβορίγινων

Ο Ελληνας που υπερασπίζεται τα δικαιώματα των Αβορίγινων

4' 18" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Γελάει σαν Αβορίγινας, αλλά μαγειρεύει σαν Ελληνας. Αγωνίζεται για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των νεαρών Αβορίγινων της φυλής Koori και περπατά με δέος στο Καστελλόριζο, πατρίδα του παππού του από την πλευρά του πατέρα του. «Η καρδιά μου μοιράζεται ανάμεσα στις γενέτειρες των προγόνων μου» λέει στην «Κ» ο Αντριου Τζάκομος, «είμαι εξίσου περήφανος και για τις δύο μου καταγωγές». Γιος της Μερλ από τις φυλές Yorta Yorta/Gunditjmara και του Ελληνα Αλίκ, που έφερε το όνομα του δικού του παππού Αλέξιου, ο 65χρονος, ως απόγονος ενός ευτυχισμένου μεικτού γάμου, αποτελεί αναμφισβήτητα ζωντανό παράδειγμα της υγιούς πολυπολιτισμικής συνύπαρξης. Στο πλαίσιο αυτό, άλλωστε, προ ημερών μίλησε για όσα ενώνουν τις δύο κοινότητες ενώπιον της κάταμεστης αίθουσας εκδηλώσεων στην ελληνική κοινότητα Μελβούρνης. «Περπάτησα εκεί όπου περπατούσαν οι πρόγονοί μου, κολύμπησα εκεί όπου βουτούσαν» ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο ομιλητής την πρωτόγνωρη εμπειρία του από τα δύο πρόσφατα ταξίδια του στην Αθήνα και στο Καστελλόριζο. «Τρώγοντας σε τοπικές ταβέρνες, διέκρινα γεύσεις από τη μαγειρική της Ελληνίδας γιαγιάς μου Ασημίνας». Σύμφωνα με τον ίδιο, Ελληνες και Αβορίγινες ήρθαν εξίσου αντιμέτωποι με κατακτητές. Το κοινό πεπρωμένο ως «ανεπιθύμητων» τους έφερε κοντά στα τέλη του 19ου και αρχές του 20ού, αλλά εν συνεχεία ήταν η δύναμη του έρωτα που οδήγησε (και οδηγεί) σε πολλούς μεικτούς γάμους.

Η δράση του

O Τζάκομος, πατέρας και παππούς πλέον, έχει από το 2013 διοριστεί ανεξάρτητος επίτροπος σε εθνικό επίπεδο για να υποστηρίξει ειδικά τα παιδιά των Αβορίγινων και των νησιών Torres Strait. Στα μόλις τέσσερα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει, ο Αντριου Τζάκομος έχει συντάξει δύο εκθέσεις-γροθιά στο στομάχι για όσους τις διαβάσουν αυτούσιες: «Πάντα ήταν και πάντα θα είναι παιδιά των Koori» και «Για το καλύτερο συμφέρον του παιδιού» (2016).

Σε αυτές καταγράφει με λεπτομέρεια και γλαφυρότητα τις συνθήκες ζωής της νέας γενιάς των ιθαγενών της Αυστραλίας. Σχολική διαρροή, χρήση ναρκωτικών, ενδοοικογενειακή βία. Ιδιαίτερα η πραγματικότητα της επιτόπιας έρευνάς του στα τέσσερα σωφρονιστικά κέντρα νεαρών ιθαγενών στην Αυστραλία μας παραπέμπει σε παλαιότερες δεκαετίες.

«Ως μέσο τιμωρίας τους στερούν τις φωτογραφίες της οικογένειας τους, που κρατούν σαν φυλακτό στο κελί, αλλά και το χαρτί τουαλέτας και το σαπούνι», περιγράφει ο Τζάκομος, θέλοντας να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη. Η πολυήμερη απομόνωση αλλά και άλλες μορφές σωματικών τιμωριών βρίσκονται εξίσου στην ημερήσια διάταξη. Σύμφωνα με τον ίδιο, η παραβατική συμπεριφορά ειδικά των νεαρών αγοριών οφείλεται εν πολλοίς σε διαγενεακό τραύμα, αποτέλεσμα των σκληρών πολιτικών που εφαρμόστηκαν την εποχή της αποικιοκρατίας στους αυτόχθονες της Αυστραλίας. «Με παρόμοιες μεθόδους το τραύμα αντί να επουλώνεται, γίνεται πιο βαθύ» δηλώνει με έμφαση. Ο μόνος τρόπος, κατά τον Τζάκομος, να καταπολεμηθούν οι παραπάνω παθογένειες είναι να μείνουν τα παιδιά κοντά στο σχολείο, στην κουλτούρα τους και στην οικογένειά τους. Οσοι γνωρίζουν την οικογενειακή ιστορία του Αντριου δεν εκπλήσσονται με το έργο του, καθώς αυτό έρχεται ως φυσική συνέχεια της ακτιβιστικής δράσης του πατέρα του, του Ελληνα Αλίκ, που θεωρήθηκε από τους Αβορίγινες ένας δικός τους ήρωας χάρη στους πολυετείς αγώνες που έδωσε –συχνά από κοινού με τη σύζυγό του– για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους.

Η οικογένεια Τζάκομος μετανάστευσε από το Καστελλόριζο στην Αυστραλία, αρχικά στο Περθ και μετά στη Μελβούρνη, στις αρχές του 20ού αιώνα. Οπως πολλοί Ελληνες μετανάστες, δραστηριοποιήθηκε στην εστίαση, διατηρώντας εστιατόριο fish ’n’ chips. O Αλίκ γεννήθηκε το 1924 και μεγαλώνοντας στη συνοικία Fitzroy είχε σχέσεις με την κοινότητα των Αβορίγινων. Αργότερα, ερωτεύτηκε και παντρεύτηκε τη Μερλ – έναν χρόνο αργότερα γεννήθηκε ο Αντριου και εν συνεχεία άλλα δύο παιδιά.

O 65χρονος θυμάται ακόμα τον εαυτό του να βοηθάει τον πατέρα του μαζεύοντας υπογραφές για το επικείμενο δημοψήφισμα το 1967, που σηματοδότησε την ιστορία της Αυστραλίας, αφού μέσω αυτού αναγνωρίστηκαν οι Αβορίγινες ως ισότιμοι κάτοικοι της χώρας και αποσύρθηκαν οι ρατσιστικοί νόμοι, όπως αυτός που τους εξαιρούσε από τις απογραφές πληθυσμού… Ο Αλίκ Τζάκομος, που έφυγε από τη ζωή το 1999, έμεινε στην Ιστορία γιατί αν και μη Αβορίγινας, έγινε πλήρως αποδεκτός από την κοινότητά τους, την οποία από την πλευρά του υποστήριξε σε όλα τα επίπεδα. Εντυπωσιακό δε παράλληλα με τον ακτιβισμό και παρότι είχε εγκαταλείψει το σχολείο στα δώδεκα χρόνια του, εργάστηκε και ως λαογράφος, καταγράφοντας με πάθος οικογενειακές ιστορίες Αβορίγινων. Το αυτοβιογραφικό βιβλίο «Alick Jackomos: A man of all tribes» αποτελεί «ευαγγέλιο» για όσους θέλουν να εντρυφήσουν στη σύγχρονη ιστορία των ιθαγενών.

Οι μεικτοί γάμοι

Οι σχέσεις των πρώτων μεταναστών Ελλήνων με τους ιθαγενείς της μακρινής ηπείρου έχουν καταγραφεί ως εξαιρετικά αρμονικές, καθώς και οι δύο κοινότητες ένιωθαν εξίσου απομονωμένες από την εφαρμογή των πολιτικών της «λευκής Αυστραλίας». Μάλιστα, όταν ο Αντριου Τζάκομος ερωτάται αν είναι ο μοναδικός Ελληνοαβορίγινας, εκείνος απαντά με σιγουριά ότι τη δεκαετία του ’30 και του ’40 υπήρξαν και άλλοι Ελληνες άνδρες που παντρεύτηκαν γυναίκες ιθαγενείς. «Εχω, άλλωστε, εντοπίσει κάποιον που φέρει το ίδιο ονοματεπώνυμο με εμένα», αναφέρει χαρακτηριστικά, «δεν τον έχω γνωρίσει, δεν ξέρω αν έχει ρίζες από το Καστελλόριζο».

Οπως, πάντως, μετέφερε ο ελληνικής καταγωγής επίτροπος, οι απόγονοι αυτών των γάμων επιζητούν μια επανασύνδεση με τις ελληνικές τους ρίζες, ένα αίτημα που φαίνεται να βρίσκει ευήκοα ώτα – τουλάχιστον όσον αφορά τη γλωσσομάθεια. «Δυστυχώς, και εγώ δεν έχω ευχέρεια ούτε στα ελληνικά ούτε στη γλώσσα των ιθαγενών, όμως ποτέ δεν είναι αργά», καταλήγει, «έμαθα πρόσφατα από τον αντιπρόεδρο Θόδωρο Μάρκο για τα μαθήματα ελληνικών που διοργανώνει η κοινότητα».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή