Οι άκαιρες πρωτοβουλίες μπορεί να προκαλέσουν ζημιά παρά τις καλές προθέσεις εκείνων που τις παίρνουν.
Λίγο πριν από την επίσκεψη του προέδρου της Τουρκίας στην Ελλάδα, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης κ. Τσαβούσογλου συναντήθηκε και με τον υπουργό Παιδείας της Ελλάδας. Σε κάποιους, η συνάντηση φάνηκε ασυνήθιστη, ενώ διατυπώθηκε η υπόθεση ότι ο ξένος επισκέπτης προσέφερε υποσχέσεις, με την ελληνική πλευρά να είναι διατεθειμένη να επανεξετάσει τη θέση της σε θέματα θρησκευτικών λειτουργών και εκπαίδευσης της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης.
Και λίγες μέρες μετά την αναχώρηση του κ. Ερντογάν από την Ελλάδα, επίσημα χείλη αναφέρθηκαν στην «ορθολογικοποίηση της επιλογής του μουφτή» και προχώρησαν σε σύγκριση της διαδικασίας ανάδειξης του μουφτή με εκείνη του Οικουμενικού Πατριάρχη. Ατυχής σύγκριση παντελώς ανόμοιων μεγεθών. Εστω και αν αντικείμενό της ήταν μια διαδικασία και όχι ο θεσμός. Κι αυτό διότι, όποιες καλές προθέσεις και αν υπάρχουν, ελάχιστες είναι οι αμφιβολίες ότι εξωτερικοί παράγοντες και όχι μόνο της Τουρκίας, δεν θα εκμεταλλευθούν αυτό που εκείνοι θα εκλάβουν ως υποβάθμιση της πρωτόθρονης Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η διάσταση του θεσμού του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης είναι οικουμενική και δεν αφήνει περιθώρια για τέτοιες συγκρίσεις. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι ο Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας και με αυτόν συνομιλεί ο Προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Πέρα, όμως, από το ατόπημα, απορία προκαλεί η επιλογή του χρονικού σημείου για την ανακοίνωση των σκέψεων ή των προθέσεων αυτών. Εκτιμήθηκε άραγε το ενδεχόμενο κάποιοι –εντός και πέραν των συνόρων– να σχηματίσουν ή και να καλλιεργήσουν την εντύπωση ότι η επίσκεψη Ερντογάν είχε σαρωτικά αποτελέσματα με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την εσωτερική και διεθνή εικόνα της χώρας;
Δεν εξετάζεται εδώ η ουσία, δηλαδή εάν πρέπει να αλλάξει η διαδικασία ανάδειξης του θρησκευτικού λειτουργού του Ισλάμ στον καθένα από τους τρεις νομούς της Θράκης. Σχολιάζονται το άκαιρο της ανακοίνωσης και οι ενδεχόμενες αρνητικές της επιπτώσεις.
Οι σκέψεις αυτές βγήκαν στη δημοσιότητα με πρωτοβουλία του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. Oσοι γνωρίζουν σφαιρικά τα θέματα της Θράκης θέλουν να πιστεύουν ότι ακούστηκε ο κατεξοχήν αρμόδιος φορέας για την εποπτεία της εφαρμογής των διεθνών συνθηκών, το υπουργείο Εξωτερικών. Οσο και αν τα θέματα θρησκείας και παιδείας αποτελούν σαφώς εσωτερικό θέμα της χώρας, όταν αυτά ρυθμίζονται και από διεθνή κείμενα –ανάμεσα στα οποία και η Συνθήκη της Λωζάννης– επιβάλλεται να ακούγεται με μεγάλη προσοχή η γνώμη του συγκεκριμένου υπουργείου. Διότι, όχι μόνο έχει ως αντικείμενο τις διεθνείς σχέσεις της χώρας, αλλά διαθέτει ολόκληρο μηχανισμό, πολιτικό – διπλωματικό – νομικό, που έχει πλήρη γνώση όχι μόνο των κειμένων που έχουν συμφωνηθεί διεθνώς ή διμερώς, αλλά και όλου του φάσματος των διεθνών ισορροπιών. Καλό είναι, οποιαδήποτε βήματα σχεδιαστούν, να γίνουν μέσα στο πλαίσιο που επιβάλλει η λογική: με την ουσιαστική συνεργασία όλων των σημαντικών φορέων και, πριν απ’ όλα, με διακομματική συνεννόηση. Ωστε, ένα θέμα, που αφορά μια σημαντική πτυχή της ισοπολιτείας ενός αριθμού συμπολιτών μας που ζουν στη Θράκη και που μπορεί να έχει αντίκτυπο στις πέρα από τα σύνορα σχέσεις μας, να μη γίνει αντικείμενο της πολύ γνωστής σε όλους μας πολιτικής διελκυστίνδας.
* Ο κ. Γιώργος Κακλίκης είναι πρέσβης ε.τ.