Αλλοτε με ένα άλογο ιπποδρόμου που παλεύει για να τερματίσει πρώτο και άλλοτε με έναν «ξεπουπουλιασμένο» από τη στείρα αποστήθιση παπαγάλο παρομοιάζει τον εαυτό του ως υποψήφιο των Πανελληνίων ο 25χρονος σήμερα δημοσιογράφος Φώτης Καραμπέτσος. Την εν λόγω τραυματική εμπειρία κατόρθωσε ως φοιτητής του καθηγητή Μιχάλη Μεϊμάρη στο Εργαστήριο Νέων Τεχνολογιών του τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ, να μετουσιώσει σε ένα 4λεπτο βίντεο γεμάτο χιουμοριστικές αλληγορίες, με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών – βίντεο, ειδικά εφέ, μουσική, χρώματα και υπότιτλοι. «Επέλεξα να διηγηθώ ένα βίωμα έντονα συναισθηματικά φορτισμένο» εξηγεί στην «Κ» ο Φώτης, που αξιοποίησε ειδικό πρόγραμμα στον υπολογιστή. Αναστοχαζόμενος δημιουργικά την ψυχοφθόρα εκείνη συνθήκη, σταδιακά αποστασιοποιήθηκε από αυτήν. «Η διαδικασία ήταν συναρπαστική: ήταν η πρώτη φορά μετά την Α΄ Δημοτικού, που έμαθα να γράφω με το μολύβι, που μυήθηκα στη χρήση άλλων μέσων έκφρασης».
Ψηφιακές προσωπικές ιστορίες, όπως αυτή του Φώτη, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν όσοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του Εργαστηρίου Νέων Τεχνολογιών στην Επικοινωνία, στην Εκπαίδευση και στα ΜΜΕ του ΕΚΠΑ και συνέρρευσαν προ ημερών στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας. Οι επιλεγμένες αφηγήσεις κάλυπταν τέσσερις θεματικές – την ψυχική υγεία, τα μαθηματικά, την ασθένεια και τη σχέση με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. «Ο όρος “ψηφιακή αφήγηση” ξεκίνησε να χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ αρχικά από καλλιτέχνες προ 20 ετών, αλλά σταδιακά έγινε αντικείμενο ακαδημαϊκής μελέτης, καθώς αποτελεί μετεξέλιξη της προφορικής και γραπτής αφήγησης, της προαιώνιας αυτής ανάγκης του ανθρώπου» σημειώνει ο ομότιμος καθηγητής Νέων Μέσων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, δρ Μιχάλης Μεϊμάρης, που μυεί τους φοιτητές –προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς– στη ψηφιακή αφήγηση, ενώ πραγματοποιεί και ανεξάρτητα πρότζεκτ. Ενα εξ αυτών στόχευε στη διαγενεακή επικοινωνία, εξ ου και οι αφηγήσεις δημιουργήθηκαν από μέλη του Α΄ ΚΑΠΗ Δραπετσώνας και… μαθητές της Α΄ Γυμνασίου, με αποτέλεσμα και οι δύο πλευρές να διευρύνουν τις γνώσεις τους. Ετσι, ο μικρός ανακάλυψε το «Ασε τα μαλλάκια σου ανακατεμένα» και ο παππούς έμαθε πώς να κατεβάζει βίντεο από το ΥouΤube. «Οι ηλικιωμένοι, προσπαθώντας να αποδώσουν πιστά την αλήθεια τους, αλλά και να αφήσουν μια ψηφιακή παρακαταθήκη, άρχισαν να εξοικειώνονται με τους υπολογιστές: ένας μπαίνει στο Ιντερνετ για να ακούσει όπερα και να ηχογραφήσει τον εαυτό του, μια άλλη κατέγραψε σε ιστοσελίδα τις σμυρναίικες συνταγές της» περιγράφει ο ίδιος.
Η κάθαρση
«Σε μια εποχή που τα νέα μέσα εξελίσσονται ραγδαία, δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο με μηχανήματα απαλείφοντας τον ανθρώπινο παράγοντα» καταλήγει ο καθηγητής, «μέσω της ψηφιακής αφήγησης, η τεχνολογία μας ωθεί να εκφραστούμε, να εξετάσουμε την προσωπική μας ιστορία και εν τέλει τον εαυτό μας από άλλη οπτική, ενώ στο τέλος δύναται να μας οδηγήσει στην κάθαρση, όπως την ορίζει ο Αριστοτέλης στην “Ποιητική” του». Ενδεικτικό παράδειγμα αποτέλεσε η ψηφιακή ιστορία της Σ.Τ. «Ταξιδεύοντας», που διηγείται τη μάχη της με τον καρκίνο, ένα βίντεο που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο διπλωματικής της Εφης Γιάννου για τη συμβολή της ψηφιακής αφήγησης στη μείωση του άγχους των γυναικών με καρκίνο του μαστού, σε συνεργασία με το «Αλμα Ζωής». «Ταξιδεύουμε όλοι μαζί με το τρένο, μέχρι που ακούγεται το καμπανάκι των ανακοινώσεων που ζητεί επιτακτικά να εγκαταλείψω το τρένο, καθώς για μένα το ταξίδι τελειώνει εκεί», λέει η αφηγήτρια, όσο παρακολουθούμε ένα τρένο που προχωρά σταθερά στην τροχιά του. Δύο χρόνια αργότερα, η πρωταγωνίστρια, αφού σαν «στρατιωτάκι» ακολούθησε τις οδηγίες των γιατρών, έχει πλέον επιβιβαστεί εκ νέου στον συρμό.