«Κύμα» αντιδράσεων δικαστών, εισαγγελέων, δικηγόρων και του νομικού κόσμου εν γένει έχει προκαλέσει το προωθούμενο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης που αφορά στη διαμεσολάβηση.
Κύρια σημεία αιχμής αποτελούν η αναγκαστική, για σωρεία αδικημάτων, προσφυγή στη διαδικασία πριν από τη δικαστική εκδίκαση της διαφοράς, γεγονός που επιβαρύνει οικονομικά τους διαδίκους, η καταγγελλόμενη από δικαστές και εισαγγελείς «ιδιωτικοποίηση της Δικαιοσύνης», αλλά και το γεγονός ότι το επίμαχο νομοσχέδιο ετέθη σε διαβούλευση επί λίγες μόνο ημέρες.
Στο πλαίσιο αυτό, την προσεχή Δευτέρα η Ενωση Δικαστών και Εισαγγελέων έχει κηρύξει δίωρη αποχή –9 με 11 το πρωί– από τις ποινικές και πολιτικές δίκες, επισημαίνοντας ότι το επίμαχο νομοσχέδιο για την ιδιωτική διαμεσολάβηση «πλήττει τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ελεύθερη πρόσβαση του πολίτη στη Δικαιοσύνη». «Η δημιουργία ενός ενδιάμεσου σταδίου υποχρεωτικής ιδιωτικής διαμεσολάβησης καθιστά απαγορευτική τη μετέπειτα προσφυγή στα δικαστήρια ιδίως για την οικονομικά ασθενέστερη και συντριπτικά μεγάλη πλειοψηφία του λαού», αναφέρεται στην ανακοίνωση της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων.
Ανάλογες ενστάσεις διατυπώνει και ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών, επισημαίνοντας ότι οι επίμαχες διατάξεις «αυξάνουν το κόστος πρόσβασης στη Δικαιοσύνη για τους διαδίκους και θέτουν σοβαρά ζητήματα συμβατότητας με το ενωσιακό δίκαιο και το Σύνταγμα, ενώ παράλληλα αφορούν αδικαιολόγητα ευρύ φάσμα διαφορών». «Με τις προτεινόμενες διατάξεις όχι μόνο δεν προωθείται ο θεσμός της διαμεσολάβησης αλλά αντιθέτως, τραυματίζεται, υπονομεύεται και κινδυνεύει να ακυρωθεί στην πράξη», επισημαίνει ο ΔΣΑ ο οποίος παράλληλα ζητεί τη σύγκληση της διοικητικής Ολομέλειας του Αρείου Πάγου προκειμένου να γνωμοδοτήσει σχετικά με τη συμβατότητα του θεσμού της υποχρεωτικής διαμεσολάβησης, όπως νομοθετείται, προς το Σύνταγμα και το ενωσιακό δίκαιο.
ΟΠΕΜΕΔ
Αντίθετος στο νομοσχέδιο είναι και ο Οργανισμός Προώθησης Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (ΟΠΕΜΕΔ), επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση αντί να μεταρρυθμίσει τον θεσμό, «απειλεί να τον υπονομεύσει αποφασιστικά». Ο ΟΠΕΜΕΔ καταγγέλλει την κυβέρνηση για απουσία διαλόγου και συνεργασίας στην κατάρτιση του νομοθετήματος και κάνει λόγο για «κατ’ επίφαση δημόσια διαβούλευση». Ο ΟΠΕΜΕΔ προτείνει την εισαγωγή ενός σταδίου υποχρεωτικής ενημέρωσης για τη διαμεσολάβηση στους διαδίκους, σε σύντομο χρονικό διάστημα και με συμβολικό τίμημα, οι οποίοι εν συνεχεία μπορούν να επιλέξουν εάν επιθυμούν να υπαχθούν στη διαδικασία. Ο οργανισμός προτείνει επίσης διάφορες τροποποιήσεις στις υπαγόμενες διαφορές, ενώ ζητεί οι διατάξεις να εφαρμοστούν δοκιμαστικά επί τρία έτη «ώστε να μπορέσουν να αξιολογηθούν επαρκώς με έκθεση επιπτώσεων πριν την επέκταση του μηχανισμού σε άλλα ήδη διαφορών». Τέλος, ξεκαθαρίζει ότι είναι υπέρ της προώθησης και αξιοποίησης του θεσμού της διαμεσολάβησης, επισημαίνοντας ωστόσο ότι αυτό πρέπει να γίνει «με κύριο μέλημα τη διαφύλαξη των συμφερόντων του πολίτη και την τήρηση της εθνικής και ευρωπαϊκής έννομης τάξης».