Τα λεωφορεία από τη Θεσσαλονίκη προς τη Γευγελή αναχωρούν γεμάτα κόσμο, μεταφέροντας στα καζίνο της ΠΓΔΜ τους φανατικούς του τζόγου. Μόνο από Θεσσαλονίκη υπάρχουν 16 δρομολόγια ημερησίως! Πούλμαν με λάτρεις της ρουλέτας καταφθάνουν καθημερινά στους Ευζώνους από την Αθήνα, τη Λάρισα, την Κατερίνη και βέβαια αναρίθμητα είναι τα Ι.Χ. και τα ημιφορτηγά από τη Μακεδονία, που περνούν τη μεθόριο με προορισμό τους ναούς του τζόγου, τα παζάρια, τα κομμωτήρια, τα βενζινάδικα και τα οδοντιατρεία.
Από την άλλη πλευρά, η ημερήσια «κάθοδος των μυρίων» από τα Σκόπια προς τη Θεσσαλονίκη και την αγορά της συνεχίζεται αμείωτη. Τίποτα δεν δείχνει να έχει αλλάξει, παρότι το θερμόμετρο έχει αρχίσει να ανεβαίνει στην εδώ πλευρά των συνόρων με αφορμή τα συλλαλητήρια και τη γενικευμένη κινητοποίηση για να αποτραπεί η χρήση του όρου «Μακεδονία» στο υπό διαπραγμάτευση όνομα της ΠΓΔΜ.
Για πολλούς Σκοπιανούς ο Νίμιτς με τις «δέσμες» του, ο Στόλτενμπεργκ με τις νατοϊκές πιέσεις, τα δικά μας erga omnes έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Σε ό,τι αφορά τους δικούς μας, πολλοί εκ των οποίων πιθανότατα θα συμμετάσχουν στο σημερινό συλλαλητήριο και ενδεχομένως θα αναχωρήσουν κατευθείαν από εκεί για τη Γευγελή, ουδόλως τους ενοχλεί ότι τόσα χρόνια ενισχύουν την οικονομία ενός κράτους που φέρει τον όρο «Μακεδονία» στην ονομασία του.
Ψυχραιμία στα Σκόπια
Κανείς, ωστόσο, δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι και οι γείτονες δεν θα ανέβουν στα «κεραμίδια» εάν θεωρήσουν ότι η πολιτική τους ηγεσία «ξεπουλάει» το όνομα, την εθνικότητα και τη γλώσσα τους. Επί του παρόντος, ο Ζάεφ ελέγχει την κατάσταση με τη σκοπιανή κοινωνία να τελεί εν αναμονή, παραμένοντας ψύχραιμη, έως απαθής. Οι πολίτες της ΠΓΔΜ ενημερώνονται για τα τεκταινόμενα μέσω των ελεγχόμενων από την κυβέρνηση ΜΜΕ, τα οποία συνήθως μεταδίδουν όσα λέγονται στην Αθήνα και φυσικά τις επίσημες ανακοινώσεις ή δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών και ξένων παραγόντων όπως ο Μάθιου Νίμιτς και ο Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, που είπε ανοιχτά στους γείτονες ότι «δεν θα μπείτε στην Βορειοατλαντική Συμμαχία αν δεν βρείτε λύση με τους Ελληνες». Θεωρούν τα ονόματα που έρχονται στο φως διαρροές και τίποτα παραπάνω και δείχνουν να περιμένουν τις επίσημες θέσεις.
Κάποιες προσπάθειες περιθωριακών εθνικιστικών οργανώσεων να σπρώξουν τους πολίτες σε κινητοποιήσεις για την αποτροπή «εθνικής προδοσίας» απέτυχαν, ενώ οι κάκιστες σχέσεις του κυβερνώντος κόμματος με την –πανίσχυρη οικονομικά και υψηλών πατριωτικών τόνων–ομογένεια σε ΗΠΑ, Καναδά και Αυστραλία, δεν της αφήνουν περιθώρια παρεμβάσεων προς επηρεασμό της κοινής γνώμης.
Ο Ζάεφ δείχνει να ελέγχει την κατάσταση, έχοντας μάλιστα την εθνικιστική αντιπολίτευση του VMRO «ξεδοντιασμένη» και σε περίοδο εσωστρέφειας, με τον Νίκολα Γκρούεφσκι σε καθεστώς δικαστικής ομηρίας. Μέχρι πού μπορεί να φτάσει, όμως, ο νεαρός πρωθυπουργός χωρίς να κινδυνεύσει να στραφούν εναντίον του οι ψηφοφόροι; «Είναι αδιανόητο για τους πολίτες να μην υπάρχει στο όνομα ο όρος “Μακεδονία”», λέει στην «Κ» δημοσιογράφος στα Σκόπια, που δεν επιθυμεί να γραφτεί το όνομά του. «Ούτε πιστεύω θα δεχθούν οι άνθρωποι που θεωρούν εαυτούς Μακεδόνες, να τους αλλάξεις τη συνείδηση και τη γλώσσα, αυτά δεν περνούν…», πρόσθεσε.
Οι κίνδυνοι
Oπως και στην Ελλάδα έτσι και στα Σκόπια αρκετοί αναλυτές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο οι δύο κυβερνήσεις να μην μπορέσουν να επωμιστούν ένα τόσο βαρύ φορτίο και η λύση να μετατεθεί για αργότερα. «Σε κάθε περίπτωση, εκείνο που δεν θα πρέπει να δηλητηριαστεί είναι το καλό κλίμα που χτίστηκε μεταξύ των δύο λαών τα τελευταία χρόνια», λέει Ελληνας επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται επί δεκαετίες στην ΠΓΔΜ και υπενθυμίζει τις «μαύρες μέρες» τόσο του 1992 με τα συλλαλητήρια, όσο και του 1994 με το ελληνικό εμπάργκο, και –λιγότερο– το Βουκουρέστι το 2008, «όταν το κλίμα είχε δηλητηριαστεί, οι μεθοριακοί σταθμοί στα σύνορα ήσαν έρημοι, οι ελληνικές επιχειρήσεις στα Σκόπια έτρεμαν μήπως δεχθούν επιθέσεις και η αγορά της Θεσσαλονίκης στέναζε».
«Εάν η ατμόσφαιρα επιβαρυνθεί, ο αντίκτυπος στον τουρισμό της Χαλκιδικής, της Κατερίνης, της Θάσου μπορεί να είναι ιδιαίτερα αισθητός το καλοκαίρι, αφού ένα κομμάτι του πληθυσμού θα προτιμήσει την Τουρκία ή τη Βουλγαρία φοβούμενο ότι θα επαναληφθούν τα καψώνια στα σύνορα, το σπάσιμο των αυτοκινήτων και δεν ξέρω τι άλλο έγινε εκείνη την εποχή ως αντίποινα», τονίζει.
Το ενδεχόμενο τα δικά μας συλλαλητήρια να ερεθίσουν τη σλαβομακεδονική κοινή γνώμη και να αντιδράσει με «πατριωτικές αντισυγκεντρώσεις», θα είναι μια πολύ κακή εξέλιξη για την ευρύτερη περιοχή, σε συνδυασμό με διαφαινόμενες εθνοτικές εντάσεις, λόγω της δολοφονίας του Σέρβου ηγέτη Ιβάνοβιτς στο Κόσοβο, επισημαίνουν όσοι παρακολουθούν τις εξελίξεις στη «βαλκανική χύτρα» που έχει αρχίσει πάλι να «σιγοβράζει».
Οι διοργανωτές
Στα ενδότερα, στη Θεσσαλονίκη σήμερα δίδεται το εναρκτήριο λάκτισμα των κινητοποιήσεων εναντίον ενός συμβιβασμού που θα περιέχει τον όρο «Μακεδονία», με συλλαλητήριο στις 2 το μεσημέρι στο άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, στη Νέα Παραλία. Μητροπολίτες, ιερείς, απόστρατοι αξιωματικοί, επίδοξοι πολιτικοί ηγέτες πρωτοστάτησαν, μολονότι αποφεύγουν να το παραδεχθούν, τις τελευταίες ημέρες στην οργάνωση της μετάβασης χιλιάδων ανθρώπων από κάθε γωνιά της Μακεδονίας-Θράκης αλλά και της υπόλοιπης Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη.
Στους υποστηρικτές του συλλαλητηρίου προστέθηκε και η ΠΑΕ ΠΑΟΚ, ιδιοκτησίας Ιβάν Σαββίδη, που με επίσημη ανακοίνωσή της κάλεσε τους φιλάθλους της ομάδας να συμμετάσχουν.
Ενας αγνώστων λοιπών στοιχείων σύλλογος, με την επωνυμία «Θερμαϊκός», εμφανίζεται ως ο διοργανωτής της συγκέντρωσης που θα έχει ομιλητές τον απόστρατο στρατηγό Φράγκο Φραγκούλη, τον εμφανιζόμενο ως σύμβουλο στρατηγικής Νίκο Λυγερό, έναν ιερέα από την Κρήτη και δύο κατά δήλωσή τους δημοσιογράφους, από τη Θεσσαλονίκη και την Κομοτηνή.
Ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ανθιμος έχει καλέσει σε δέηση υπέρ της ελληνικότητας της Μακεδονίας στον Αγιο Δημήτριο κληρικούς και πιστούς απ’ όλη τη Μακεδονία, ενώ ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης αλλά και σημαίνουσες προσωπικότητες όπως ο Νίκος Μέρτζος έχουν εναντιωθεί στα συλλαλητήρια ως επιζήμια για τους χειρισμούς της εξωτερικής πολιτικής.