Η απειλή που εκτόξευσε ο Τούρκος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Ομέρ Τσελίκ την προηγούμενη Παρασκευή, δηλώνοντας χωρίς περιστροφές ότι η Τουρκία δεν έχει λόγο να τηρήσει τη συμφωνία για τους μετανάστες με την Ευρωπαϊκή Ενωση αν δεν εξασφαλίσει την πλήρη ένταξη της χώρας στην Ε.Ε., δημιουργεί νέα δεδομένα και έχει προκαλέσει ιδιαίτερη ανησυχία στην ελληνική κυβέρνηση. Την ίδια στιγμή ωστόσο, αξιόπιστες πηγές ανέφεραν στην «Κ» ότι ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας είναι εξαιρετικά ανήσυχος και για την υφιστάμενη κατάσταση –δεδομένου ότι οι ροές από τον προηγούμενο Αύγουστο έχουν αυξηθεί, φτάνοντας κατά μέσον όρο τα 100-150 άτομα την ημέρα– και τη δυνατότητα αντιμετώπισής της σε βάθος χρόνου.
«Με τις καθημερινές ροές που έχουμε αυτή τη στιγμή, από τον Μάρτιο και μετά θα πρέπει να φτιάχνουμε έναν καταυλισμό προσφύγων τον μήνα, για να ανταποκριθούμε στον αριθμό των ανθρώπων που θα χρειαστεί να φιλοξενούμε», εκτιμά ο υπουργός, τονίζουν άνθρωποι του περιβάλλοντός του. Συμπληρώνουν μάλιστα ότι ο κ. Μουζάλας πιστεύει ότι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί η κατάσταση είναι να προχωρήσουν άμεσα τα τρία θέματα τα οποία ο ίδιος ανέφερε στην εκπομπή «Ιστορίες»: μεταφορά μεταναστών σε κλειστά κέντρα στην ενδοχώρα, σύντμηση των διαδικασιών εξέτασης των αιτημάτων ασύλου και έναρξη της διαδικασίας επιστροφών στην Τουρκία.
Με τις υπάρχουσες ροές στα νησιά, οι κενές θέσεις και στην ηπειρωτική Ελλάδα, όπου έχει μεταφερθεί μεγάλος αριθμός ατόμων, θα έχουν γεμίσει μέσα στο επόμενο τρίμηνο, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των υπηρεσιών του υπουργείου Μετανάστευσης.
Μεταφορά στην ενδοχώρα
Η προσπάθεια αποσυμφόρησης των νησιών και βελτίωσης των συνθηκών διαμονής συνεχίζεται, «παρά τις δυσκολίες όσον αφορά την εφαρμογή του σχεδιασμού του υπουργείου που έχουν προκύψει λόγω των αντιδράσεων των νησιωτών», επισημαίνει ο γενικός γραμματέας Μετανάστευσης Μιλτιάδης Κλάπας. Συγκεκριμένα, από την αρχή του χρόνου έως και τις 19 Ιανουαρίου 2018 έχουν μεταφερθεί 1.800 άτομα από τα νησιά στην ενδοχώρα, ενώ αναμενόταν ακόμα 400 άτομα να ταξιδέψουν μέσα στο Σαββατοκύριακο. Πρόκειται για αιτούντες άσυλο οι οποίοι έχουν λάβει από τις υπηρεσίες «άρση γεωγραφικού περιορισμού», κυρίως λόγω του χαρακτηρισμού τους ως «ευάλωτων» – ανήλικοι, έγκυοι, μονογονεϊκές οικογένειες, ασθενείς, τραυματισμένοι ή άνθρωποι με ψυχικές διαταραχές. Υπολογίζεται έτσι ότι στο ΚΥΤ στη Μόρια (κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης ή hotspot) ο αριθμός όσων παραμένουν θα μειωθεί σε λιγότερο από 5.000. Πρόκειται βέβαια για ένα «ψυχολογικό» επί της ουσίας όριο, δεδομένου ότι ακόμα και μετά τις πρόσφατες επεμβάσεις η χωρητικότητα του ΚΥΤ της Μόριας δεν ξεπερνά τις 3.000 άτομα.
Στη Χίο, μετά τη δικαστική απόφαση που δικαιώνει το Δημόσιο όσον αφορά τη δυνατότητα επέκτασης του ΚΥΤ της ΒΙΑΛ στον χώρο παραπλεύρως της υφιστάμενης εγκατάστασης, πηγές του υπουργείου ανέφεραν ότι υπάρχει αισιοδοξία ότι οι κάτοικοι που παρεμποδίζουν τις εργασίες με οδοφράγματα εδώ και δέκα ημέρες θα αποσυρθούν από το σημείο. «Υπολογίζουμε ότι μέσα στο επόμενο δεκαήμερο θα έχει ολοκληρωθεί η σύνδεση με το δίκτυο της ΔΕΗ και θα έχουν τοποθετηθεί οι οικίσκοι για τη στέγαση όσων παραμένουν σε καλοκαιρινές σκηνές», αναφέρει ο κ. Μιλτιάδης Κλάπας στην «Κ».
Οσο αφορά ωστόσο την αντίθετη πορεία, τις επιστροφές δηλαδή μεταναστών από τα ελληνικά νησιά προς την Τουρκία, όπως προβλέπει η κοινή δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας (Μάρτιος 2016), δεν έχει σημειωθεί καμία πρόοδος. Πληροφορίες από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη αναφέρουν ότι η ρύθμιση που αφορά την αλλαγή των διαδικασιών εξέτασης των αιτημάτων ασύλου –η οποία είναι έτοιμη από τον περασμένο Δεκέμβριο αλλά η κατάθεσή της διαρκώς αναβάλλεται λόγω αντιδράσεων στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ– θα δώσει τη δυνατότητα στην αστυνομία να κινηθεί ώστε να πραγματοποιηθούν επιστροφές στην Τουρκία. Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι εσωτερική επικοινωνία μεταξύ των υπουργείων Προστασίας του Πολίτη και Μεταναστευτικής Πολιτικής τοποθετούσε την κατάθεση νομοσχεδίου, στο οποίο θα περιέχεται και η συγκεκριμένη ρύθμιση, έως το τέλος Ιανουαρίου.
«Ολα τα μέτρα που λαμβάνουμε αφορούν τη διαχείριση της κατάστασης υπό τις σημερινές συνθήκες. Αν δεν τηρηθεί η κοινή δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας, τότε τα “τεχνικά μέτρα” δεν επαρκούν. Θα χρειαστούν πολιτικές αποφάσεις», αναφέρει ο κ. Κλάπας στην «Κ».