Ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός είπε στην ομιλία του στη Βουλή ότι η σημερινή κυβέρνηση καθιέρωσε ένα εντελώς διαφανές σύστημα τιμολόγησης σε σχέση με τις προκατόχους της, και κυρίως σε σχέση με ό,τι ίσχυε πριν από το 2010, οπότε την ευθύνη της τιμολόγησης των φαρμάκων είχε το υπουργείο Εμπορίου. «Είχαμε ένα αδιαφανέστατο σύστημα τιμολόγησης», είπε για την περίοδο 2000-2010 ο υπουργός Υγείας. Τότε, οι εταιρείες έφερναν διάφορες «μπροσούρες» και βεβαιώσεις από τις μητρικές και με βάση τα όσα δήλωναν, το κράτος τιμολογούσε με τον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. Το 2011, η αρμοδιότητα της τιμολόγησης πέρασε στο υπουργείο Υγείας, αλλά σύμφωνα με τον κ. Ξανθό για ένα διάστημα οι σύμβουλοι των υπουργών είχαν τη δυνατότητα να παρεμβαίνουν στην επιτροπή τιμών μέχρι την πλήρη ανάληψη της αρμοδιότητας από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων.
Ωστόσο, πηγές της φαρμακοβιομηχανίας, εγχώριας και εκπροσώπων θυγατρικών πολυεθνικών εταιρειών, είπαν στην «Κ» ότι το σύστημα τιμολόγησης έχει ακόμα πολλές «τρύπες» και κυρίως είναι τόσο πολύπλοκο που αφήνει περιθώρια αδιαφάνειας και αυθαιρεσίας. Την επισήμανση αυτή έχει κάνει και δημόσια ο πρώην πρόεδρος του ΕΟΦ Γιάννης Τούντας. Μιλώντας μετά την παραίτησή του είχε επισημάνει ότι «το σύστημα από τη συγκεκριμένη διαδικασία παράγει λάθη, ελλείψεις και αποσύρσεις, προκαλώντας προβλήματα βιωσιμότητας σε φάρμακα και επιχειρήσεις».
Oι αυξήσεις
Ο κ. Ξανθός είπε στη Βουλή ότι η κυβέρνηση δεν επιθυμεί να στερήσει τους ασθενείς από καινοτόμα σκευάσματα νέας τεχνολογίας, πράγμα που επιβεβαιώνεται από το δελτίο τιμών νέων φαρμάκων του 2017. Σε αυτό περιλαμβάνονται 250 φάρμακα, δύο από τα οποία σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Υγείας και αντιπρόεδρο της Ν.Δ. Αδ. Γεωργιάδη αφορούν σκευάσματα της Novartis.
O κ. Γεωργιάδης κατέθεσε έναν πίνακα στα πρακτικά της συζήτησης στη Βουλή, σύμφωνα με τον οποίο έντεκα σκευάσματα της Novartis παρουσίαζαν αύξηση της τιμής τους το 2017 από 3% έως 354% (για ένα συγκεκριμένο πολύ φθηνό σκεύασμα). Οι αυξήσεις αυτές καθαυτές δεν συνιστούν πρόβλημα, όσο ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η τιμολόγηση σκευασμάτων κατ’ εξαίρεση έπειτα από διαδικασία ακρόασης των επιχειρήσεων στον ΕΟΦ. Ετσι, π.χ. για να ανατιμολογηθεί ένα σκεύασμα ινσουλίνης της Novo Nordisc, στην πιο πρόσφατη τιμολόγηση δεν ελήφθη υπόψη η βρετανική τιμή (ήταν η χαμηλότερη στις χώρες της Ε.Ε.) αλλά μια άλλη υψηλότερη, με το επιχείρημα που απεδέχθη ο ΕΟΦ, ότι η Βρετανία βαίνει προς έξοδο από την Ε.Ε. Πηγές κοντά στη διαδικασία είπαν στην «Κ» ότι η εταιρεία έκανε παρέμβαση στον Οργανισμό, αναπτύσσοντας τα επιχειρήματά της τα οποία έπεισαν.
Αλλης κατηγορίας προβλήματα παρουσιάστηκαν και με διάφορες «καραμπόλες» στην τιμολόγηση φαρμάκων, π.χ. διατηρήθηκαν υψηλότερες τιμές πρωτοτύπων που έχει λήξει η πατέντα τους, τη στιγμή που οι εταιρείες παραγωγοί τους ζητούσαν να ισχύσουν χαμηλότερες τιμές. Ωστόσο, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία επέμεινε για υψηλότερες τιμές γενοσήμων.
Μια τέτοια περίπτωση ήταν αυτή του Lipitor (αταρβαστατίνη), ενός φαρμάκου εξαιρετικά δημοφιλούς. Καθώς ο ΕΟΦ με την τιμολόγηση επιχειρούσε να «προστατεύσει» δεκάδες ελληνικές επιχειρήσεις που εμπορεύονται γενόσημα της αυτής δραστικής ουσίας, η τιμή του Lipitor το καλοκαίρι του 2017 κυμάνθηκε 2 ευρώ υψηλότερα από το σημείο που είχε προτείνει να κυμανθεί η παραγωγός εταιρεία. Για να γίνει αυτό, ακολουθήθηκε μια μέθοδος στην οποία όσοι πήραν τις αποφάσεις, έλαβαν υπόψη ότι η χονδρική για τη συσκευασία των 20mg προέκυψε από μία μόλις χώρα (αντί των τριών) την Κύπρο, όπου στοιχίζει 9,96 ευρώ. Μετά τις αναγωγές (που λαμβάνουν υπόψη την περιεκτικότητα στη δραστική ουσία, των αριθμό των χαπιών κ.λπ.), η ελληνική τιμή διαμορφώθηκε ξανά στα 5,08 ευρώ – όσο ήταν και στην προηγούμενη τιμολόγηση.