ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ. «Μα τι κάνετε εδώ με τα αυγά;» «Τα βάφουμε.» «Θα παίξουμε κάτι;» Ο Ρομπ από το Νιου Τζέρσεϊ και ο Ανχελ από τη Μαδρίτη ό,τι είχαν ξυπνήσει. Ο Χάρης κι εγώ βάφαμε αυγά, Μεγάλη Πέμπτη πρωί, στην κοινή κουζίνα του ογδόου ορόφου της φοιτητικής εστίας. Ημασταν λίγο έξω από το κέντρο του Αμστερνταμ, στην Uilenstede, την πόλη με τις κουκουβάγιες. Καθώς ξυπνούσαν όλο και περισσότεροι, γύρω μας είχε σχηματιστεί μια ομήγυρις από περίεργους για το θέαμα της βαφής των αυγών. Στο τηλέφωνο, δύο εβδομάδες πριν, είχα αφήσει παραγγελία στους δικούς μου να μου στείλουν βαφές. «Μήπως να σου βάλω μέσα και τα υλικά της μαγειρίτσας και λίγο αρνάκι;» η ερώτηση της μαμάς. «Ασε καλύτερα. Θα φτάσουν… είτε αναστημένα είτε μαγειρεμένα».
Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, παρέα με συγκατοίκους από το Μεξικό, την αμερικανική ενδοχώρα, την Ισπανία και το Βέλγιο, βρεθήκαμε στον ορθόδοξο ρωσικό ναό του Αγίου Νικολάου των Μύρων. Σε ένα κανάλι, στο Lijnbaansgracht, στη γειτονιά του Jordaan, ίσως την ομορφότερη του Αμστερνταμ, ακούγαμε κάτι πρωτόγνωρο: τη λειτουργία σε όλες τις… ορθόδοξες γλώσσες: ελληνικά, ρωσικά, σερβικά, αρμενικά. Τι παράξενο. Σε ύμνο, τροπάριο ή ευαγγελική περικοπή, οι ιερείς, διερμηνείς της επερχόμενης ανάστασης, μας κατηύθυναν στο «Χριστός ανέστη».
Για τους «ξένους» της παρέας, το θέαμα ήταν κάτι μεταξύ εξωτικής, μεσονύχτιας δράσης και αμήχανης συνύπαρξης, στο όρθιο, με τόσο κόσμο να κρατά αναμμένα κεριά: κοίταζαν κλεφτά γύρω γύρω, σκύβοντας αμέσως μετά το κεφάλι, περισσότερο από αμηχανία για τον τόσο… ορθόδοξο συνωστισμό, χωρίς καρέκλες, δίχως σειρές και οργάνωση. «Τι θα γίνει μετά;» «Ετοιμάσου να αγκαλιάσεις πολύ κόσμο», θυμάμαι τον διάλογο με την Ανίτα από την Γκουανταλαχάρα.
Για εμάς, ήταν πράγματι μία Ανάσταση, σε μια εκκλησία δίπλα σε ένα κανάλι, λίγους μήνες μακριά από την Ελλάδα αλλά αρκετούς για να παρασυρθείς στη σώνει και ντε νοσταλγία. Ηταν η Ανάσταση που δεν είχε γονείς, φίλους «από παλιά», γεμάτες πλατείες, καμπάνες που λες και αυτήν τη στιγμή περιμένουν για να ξεσπάσουν από χαρά. Είχε, όμως, την οικειότητα της αγκαλιάς, των αυγών που σπάνε, την πρωτόγνωρη πολύγλωσση χορωδία ιερέων, τη συνήθη σιωπή πριν από την Ανάσταση και τις φωνές αφού εκείνη συμβεί. Με φίλους «από παλιά», κι ας ήταν το «από παλιά» τέσσερις – πέντε μήνες πριν – είχαν γίνει ό,τι πιο κοντά σε οικογένεια.
Το Πάσχα στο Αμστερνταμ ήταν μία ζώνη του λυκόφωτος: μέσα σε μια πόλη που τρέχει με γρήγορες ταχύτητες εντός μεσαιωνικού σκηνικού, μεταξύ σπουδών και διασκέδασης, ανάμεσα στη συναρπαστική γνωριμία και σύνδεση με ανθρώπους κυριολεκτικά από παντού, ήταν μια στιγμή βαθιάς οικειότητας. Κι ας μην έφτασε ποτέ το αρνί από την Ελλάδα…