«Η οικονομία κάνει τους κύκλους της διαχρονικά και σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Η κρίση όσο βαθιά και εάν είναι θα ολοκληρωθεί. Οι νοοτροπίες όμως;», αναφέρει στην «Κ» συνταξιούχος τραπεζικός υπάλληλος, που για τέσσερις δεκαετίες εργαζόταν στο κέντρο της Αθήνας. «Ο σεβασμός στους ηλικιωμένους ακόμη και στους ανήμπορους δείχνει να έχει υποχωρήσει. Ισως από αδιαφορία, ίσως λόγω τεχνολογίας. Για παράδειγμα, στο λεωφορείο δεν ισχύει πια ο κανόνας της δικής μου εποχής, όταν όλοι πετάγονταν μόλις ένας ηλικιωμένος επιβιβαζόταν. Προχθές, που μπήκα στο 224, μόνον μία έγκυος σηκώθηκε να μου προσφέρει τη θέση της. Τα νέα παιδιά ήταν όλα συγκεντρωμένα στο κινητό τους, δεν σήκωσαν καν το κεφάλι. Δεν το έκαναν επίτηδες».
Και συνεχίζει: «Το περπάτημα στην πόλη είναι από δύσκολο μέχρι επικίνδυνο. Μηχανάκια χρησιμοποιούν τα πεζοδρόμια ως διέξοδο από την κίνηση. Οπως και τους πεζόδρομους. Για παράδειγμα, στον πεζόδρομο της Βουκουρεστίου πηγαινοέρχονται μηχανάκια ακόμη και σε ώρα αιχμής των πεζών. Εάν παραπονεθείς θα τα ακούσεις, και άσχημα».
Η πραγματικότητα τον επιβεβαιώνει, καθώς περπατώντας μαζί στο κέντρο, δεκάδες είναι τα «εμπόδια» που συναντάμε. Τα στοιχεία της Δημοτικής Αστυνομίας είναι χαρακτηριστικά: «Πάνω από τις μισές κλήσεις στην Αθήνα το 2017, σε σύνολο 103.470, αφορούσαν αντικοινωνική στάθμευση, με αιχμή τη στάθμευση σε ράμπες για άτομα με κινητικές δυσκολίες, σε πεζοδρόμια και πεζόδρομους! Στο πλαίσιο αυτό το 2017 αυξήθηκαν κατά περίπου 60% οι δαγκάνες σε αυτοκίνητα και η απομάκρυνση με γερανό».
Ο συνταξιούχος μάς μεταφέρει ένα πρόσφατο περιστατικό: «Σε μεγάλο κατάστημα μια μαμά περίμενε με το καροτσάκι με το παιδάκι της να μπει στο ασανσέρ. Μπαίνοντας, όρμηξαν μαζί της τόσα άτομα, που ο συνωστισμός ήταν ανυπόφορος. Οταν παρακάλεσε να κατέβουν κάποιοι, πετάχτηκε μια κυρία και είπε: “Μην κάνετε έτσι και εμείς μεγαλώσαμε παιδιά”. Πήγε τελικά με τις σκάλες, κουβαλώντας ή ίδια το καροτσάκι».
Τα περιστατικά αυτά –όχι από την πλειονότητα– αυξάνονται ανησυχητικά, γενικότερα οι νοοτροπίες έχουν επηρεαστεί προς το χειρότερο. «Η κρίση, το σύστημα εκπαίδευσης, ο τρόπος ανατροφής; Δεν ξέρω. Είναι μια μεγάλη συζήτηση, αλλά το αποτέλεσμα είναι ορατό», συμπεραίνει.
Μας γυρνάει πίσω στα φοιτητικά του χρόνια. «Θυμάμαι, όταν ήμουν φοιτητής στη Νομική Σχολή, όποτε έμπαινε ο καθηγητής όλοι σηκωνόμαστε όρθιοι. Ο εγγονός μου, πρωτοετής τώρα, μου λέει ότι δεν τίθεται καν τέτοιο ζήτημα. Το κατανοώ, οι εποχές άλλαξαν. Αλλά από το να μη σηκωνόμαστε μέχρι να καπνίζουμε στις αίθουσες, να χρησιμοποιούμε τα κινητά σε ώρα παράδοσης, να μιλάμε στον ενικό σε καθηγητές υπάρχει μια απόσταση». Αισιοδοξεί όμως: «Ελπίζω ότι ο σεβασμός θα κυριαρχήσει της αγένειας, της αδιαφορίας. Δεν ξέρω απλά αν θα προλάβω να ξαναζήσω ο ίδιος αυτή την εποχή όταν έρθει», αναφέρει.