Την απάντηση «δεν μπορώ» η Εσμά, πάλαι ποτέ υπάλληλος στην περιφέρεια της Σμύρνης, έμοιαζε να μην την είχε ξεστομίσει ποτέ. Πήρε πτυχίο νομικής, ενώ είχε ήδη τρία παιδιά. Επέζησε δύο μήνες στη φυλακή. Πέρασε μόνη της τον Εβρο με τα παιδιά, το μικρότερο στους ώμους, για να γλιτώσει τη δίωξη. Στην Αθήνα, πηγαινοερχόταν χαμογελαστή σε υπηρεσίες και πρεσβείες, για να βρει νόμιμους τρόπους να περάσει στην Ευρώπη. Μετακόμιζε συνεχώς από το ένα διαμέρισμα Airbnb στο άλλο, κουβαλώντας αδιαμαρτύρητα καρότσια, βαλίτσες και παιχνίδια. Μόνον όταν αντιλήφθηκε ότι η πολυπόθητη επανένωση με τον άνδρα της, που δεν είχε δει για πάνω από ενάμιση χρόνο, θα αργούσε περισσότερο απ’ όσο υπολόγιζε –«τέλος του 2018 στην καλύτερη περίπτωση»– τα ζωηρά μαύρα μάτια της σκοτείνιασαν.
Πριν από δύο εβδομάδες η «Κ» την είχε συναντήσει για μία ακόμα φορά, σε μια βεράντα στην Κυψέλη, όπου μαζί με τις φίλες της, εξόριστες και εκείνες από το καθεστώς Ερντογάν και αποκομμένες επί του παρόντος από τους συζύγους, μοιράζονταν έννοιες και όνειρα πάνω από ένα τραπέζι με τουρκικό πρωινό. Ομιλητική και αεικίνητη, μας περιέγραφε γλαφυρά τις καθημερινές της περιπέτειες, ενώ τάιζε τον μικρό της γιο. Τίποτα δεν προμήνυε αυτό που θα συνέβαινε. Ξημερώματα της Κυριακής και λίγες ώρες αφού η 35χρονη γυναίκα είχε εγκατασταθεί στο τρίτο κατά σειρά διαμέρισμα του τελευταίου 10ημέρου, ένιωσε ξαφνική αδιαθεσία. Διεκομίσθη με καθυστέρηση στο νοσοκομείο, αλλά η καρδιά της την είχε προδώσει. Τα τρία της παιδιά, δέκα, επτά και τριών χρόνων, την περίμεναν έως χθες να γυρίσει. «Ξέρουν ότι η μαμά νοσηλεύεται και θυμώνουν που δεν πηγαίνουμε να τη δούμε» μεταφέρει στην «Κ» επιστήθια φίλη της. «Ηταν υγιέστατη, απλώς είχε ομολογουμένως κουραστεί από τις απανωτές μετακομίσεις και ματαιώσεις».
Ο αιφνίδιος θάνατος της Εσμά έφερε βίαια στην επιφάνεια ερωτήματα σχετικά με όσους ζουν στο περιθώριο του συστήματος και σε ένα καθεστώς παρατεταμένης προσωρινότητας. Ποιους ενημερώνει το νοσοκομείο, όταν δεν υφίσταται ενήλικος συγγενής πρώτου βαθμού; Πού θα επιθυμούσε η εκλιπούσα να ταφεί; Στην Τουρκία, όπου βρίσκονται οι γονείς της, αλλά η ίδια ήταν πλέον ανεπιθύμητη; Στην Αθήνα, όπου έζησε τους τελευταίους μήνες, αλλά δεν υπάρχει μουσουλμανικό νεκροταφείο; Στη Γερμανία, που δεν γνώριζε αλλά φανταζόταν ως Γη της Επαγγελίας;
Το σμίξιμο με τον άνδρα της, που τόσο λαχταρούσε, δεν θα το ζήσει. Ομως, με έναν παράδοξο τρόπο, ο θάνατός της «ξεμπλόκαρε» χρονοβόρες διαδικασίες. Οι γερμανικές αρχές διευκόλυναν τη μετάβαση του Μεχμέτ Αλί στην Ελλάδα για τα διαδικαστικά. Ταυτόχρονα, επιταχύνεται η μετάβαση των παιδιών στη Γερμανία, όπου τελικά φαίνεται ότι θα «αναπαυθεί» και εκείνη. Τις ώρες που γράφονται αυτές οι γραμμές ο μπαμπάς των παιδιών παρουσία ψυχολόγου θα ανακοινώνει στα παιδιά ότι η γενναία μαμά τους δεν θα τα συνοδεύει στο υπόλοιπο ταξίδι.