Αλλοτε συναντούσε τη 82χρονη τότε μητέρα της να λύνει ασκήσεις στο λάπτοπ της κοινωνικής λειτουργού και άλλοτε να κάνει διατάσεις με τη βοήθεια ενός εργοθεραπευτή. Η 82χρονη κάτοικος Πάτρας, λίγο καιρό αφού διεγνώσθη με άνοια, εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Φροντίζω τη μνήμη κατ’ οίκον» και τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. «Η κατάστασή της παραμένει σταθερή τα τελευταία τρία χρόνια, είναι λειτουργική και συνεννοήσιμη» εξηγεί στην «Κ» η κόρη της, κ. Σοφία Τσιλιγκιριάν, ευγνώμων για την υποστήριξη από το πρόγραμμα.
«Εχουμε σχεδιάσει μια πολυεπίπεδη παρέμβαση», εξηγεί ο κ. Δημήτρης Θεοδωρόπουλος, κοινωνικός λειτουργός και γενικός διευθυντής στο κοινωφελές σωματείο «Φροντίζω», «εστιάζαμε ταυτόχρονα στη νοητική ενδυνάμωση από την κοινωνική λειτουργό, αλλά και στη σωματική ενδυνάμωση με ασκήσεις γυμναστικής από τον εργοθεραπευτή, ενώ ένας νοσηλευτής επισκέπτεται τον επωφελούμενο, με στόχο όχι μόνον να ανακουφίσει τον ίδιο αλλά και να δείξει στον φροντιστή του τον καλύτερο τρόπο φροντίδας του, όπως αλλαγές εντός του σπιτιού, μετακίνηση επίπλων ή χαλιών, για να αποφεύγονται οι κακώσεις από χτυπήματα και πτώσεις». Το πρόγραμμα «Φροντίζω τη μνήμη κατ’οίκον» πραγματοποιήθηκε με τη δωρεά του Ιδρύματος ΤΙΜΑ, ενώ τώρα υλοποιείται με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος το πρόγραμμα «Φροντίζω για την Ανοια στην Κοινότητα», που εμφορείται από την ίδια φιλοσοφία.
Το «Φροντίζω» θέτει στο επίκεντρο τον φροντιστή του ασθενούς με Αλτσχάιμερ ή αγγειακή άνοια, που θεωρεί αφανές θύμα της κατάστασης. «Διοργανώνουμε σεμινάρια, ώστε να τους εκπαιδεύσουμε για την αρτιότερη αντιμετώπιση του ασθενούς, αλλά προσφέρουμε και εξατομικευμένη συμβουλευτική» επισημαίνει η ψυχολόγος, κ. Μαρία Φρούντα. Ενδεικτικά, μεταξύ των 42 φροντιστών που έδωσαν το «παρών» στο πρόγραμμα, το 74% ήταν γυναίκες, ηλικίας από 33 έως 84 ετών, ως επί το πλείστον σύζυγοι και τέκνα των ίδιων των ασθενών. «Τα συμπτώματα σωματικής και ψυχικής κόπωσης που παρουσιάζουν είναι σοβαρά» τονίζει η ίδια, «συγκεκριμένα 54% παρουσίαζαν μέτρια έως σοβαρή επιβάρυνση, 38% μέτρια και μόλις 5% ελάχιστη».
«Οσο πιο καλά είναι ενημερωμένος ο φροντιστής τόσο πιο έτοιμος είναι να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες», αναφέρει η κ. Ιωάννα Τσελεπή, κοινωνική λειτουργός, «η άνοια δεν συνεπάγεται μόνον απώλεια μνήμης, αλλά και επιθετικότητα, άρνηση, παραισθήσεις και ποικίλες διαταραχές». Ολα αυτά προκαλούν μοιραία μεγάλη σύγκρουση και εντάσεις εντός της οικογένειας που παρατείνονται στον χρόνο, καθώς το προσδόκιμο ζωής ενός ασθενούς μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 12 ή 15 χρόνια από τα πρώτα συμπτώματα (π.χ. ξεχνάει τα κλειδιά).
Τα πρώτα σημάδια
Η ομάδα του «Φροντίζω» προσπαθεί, μεταξύ άλλων, να συμφιλιώσει τους συγγενείς με την πραγματικότητα. «Πριν πάω στο σεμινάριο, δεν είχα υπομονή με τη μητέρα μου, όταν με ρωτούσε για δεύτερη φορά το ίδιο πράγμα, εξεγειρόμουν» θυμάται η κ. Τσιλιγκιριάν, που πλέον διατηρεί την ενδεδειγμένη στάση. «Αντιληφθήκαμε ότι κάτι συνέβαινε, όταν άρχιζε να μαγειρεύει ενώ είχε ήδη μαγειρεμένο φαγητό», αναφέρει ενδεικτικά. Η έγκαιρη διάγνωση συνέβαλε στη σημερινή της καλή εικόνα. «Σπάνια, όμως, δίνουν οι οικείοι βαρύτητα στα πρώτα σημάδια, όπως το να ξεχνάει κάποιος τα κλειδιά του, εξ ου και εξ όλων των περιστατικών (61 έως 97 ετών) μόνον το 23% βρισκόταν σε αρχικό στάδιο», καταλήγει ο κ. Θεοδωρόπουλος.