«Ελάτε για επανέλεγχο σε δύο εβδομάδες, μετά τις εννέα το πρωί». Αυτή η, κατά κανόνα, οδηγία σημαίνει ότι σε δύο εβδομάδες, ο ασθενής –πιθανόν και κάποιος συνοδός του– θα περάσει τουλάχιστον δύο ώρες στα εξωτερικά ιατρεία του νοσοκομείου: στην ουρά για τη γραμματεία, μετά για το ιατρείο, για εργαστηριακή εξέταση και ξανά για το ιατρείο. Και εάν αυτή η κατάσταση ίσως να ήταν ανεκτή (με μία στωική προσέγγιση) πριν από μία-δύο δεκαετίες, σήμερα προκαλεί αγανάκτηση, Ειδικά σε όσους έχουν βιώσει τι ισχύει σε χώρες όπου η οργάνωση των υπηρεσιών γίνεται πραγματικά με γνώμονα τον «σεβασμό στον πολίτη» και η e-τεχνολογία λύνει τον γόρδιο δεσμό της γραφειοκρατίας και της ταλαιπωρίας.
Ενας από αυτούς είναι ο Ιωάννης Κουμπούλης, οφθαλμίατρος, ο οποίος είχε την εμπειρία να εργαστεί σε δημόσια νοσοκομεία στην Ελλάδα και στη Φινλανδία και να διαπιστώσει τις «εκκωφαντικές» διαφορές ανάμεσα στα δύο ΕΣΥ ειδικά σε ό,τι αφορά την εξυπηρέτηση των ασθενών. Ο κ. Κουμπούλης, 40 ετών, σήμερα, αφού τελείωσε την ειδικότητά του στα νοσοκομεία Κομοτηνής και Πανεπιστημιακό Ιωαννίνων, έφυγε για Φινλανδία, όπου δούλεψε επί ενάμιση χρόνο στην οφθαλμολογική κλινική του δημόσιου νοσοκομείου του Mikkeli. Στην Ελλάδα επέστρεψε τον τελευταίο χρόνο και ήδη σχεδιάζει να ξαναφύγει αυτή τη φορά για το Ηνωμένο Βασίλειο…
«Ταλαιπωρία άνευ λόγου»
Το διάστημα που βρίσκεται στην Ελλάδα χρειάστηκε να συνοδεύσει δικό του άνθρωπο σε νοσοκομείο και να ζήσει από την πλευρά του χρήστη υπηρεσιών υγείας μία, όπως ο ίδιος τη χαρακτηρίζει μιλώντας στην «Κ», «ταλαιπωρία άνευ λόγου». Οπως περιγράφει, «συνοδεύω τη μητέρα μου για επανέλεγχο μετά από κάταγμα κάτω άκρου. Η μητέρα μου περιμένει στο καροτσάκι με το πόδι στον γύψο κι εγώ πρέπει να δηλώσω στη γραμματεία ότι έχω επανεξέταση στα εξωτερικά ιατρεία ορθοπεδικής. Δεν μας έχουν δώσει ραντεβού συγκεκριμένη ώρα και μέρα. Μας είπαν να έρθουμε σε δύο εβδομάδες από τις 09.00 έως τις 13.00. Περιμένω στην ουρά όρθιος περίπου 45 λεπτά ακούγοντας γύρω μου τους γνωστούς ελληνικούς μικροκαβγάδες “πού πας, κυρά μου, εγώ ήρθα πριν από σένα. Δεν αντέχει άλλο η γιαγιά, θα λιποθυμήσει. κτλ.”. Αφού δηλώσω το ραντεβού και μου δώσουν μία βεβαίωση, πηγαίνω στα εξωτερικά ιατρεία ορθοπεδικής. Εκεί περιμένω μέχρι να ανοίξει η πόρτα του ιατρείου για να δώσω το χαρτί. Κάποιοι άλλοι ασθενείς ανοίγουν από μόνοι τους την πόρτα. Από μέσα ο γιατρός φωνάζει δυνατά: “κλείσε την πόρτα, δεν βλέπεις ότι εξετάζω;”. Περιμένουμε άλλα 20 λεπτά πριν μας φωνάξουν μέσα. Αφού βλέπει ο γιατρός τη μητέρα μου με τον γύψο, μας δίνει παραπεμπτικό για ακτινογραφία. Μας λέει να το σφραγίσουμε στη γραμματεία. Εκεί περιμένω όρθιος άλλα 15 λεπτά. Μετά πηγαίνω στο ακτινολογικό, όπου περιμένουμε άλλα 20 λεπτά. Μετά την ακτινογραφία επιστρέφουμε στα εξωτερικά ιατρεία ορθοπεδικής. Νέα αναμονή 20 λεπτών για να μας δει ο ορθοπεδικός να μας πει ότι όλα πάνε καλά και να έρθουμε ξανά σε δύο εβδομάδες από τις 09.00 έως τις 13.00».
Τι θα συνέβαινε εάν η μητέρα του ζούσε στη Φινλανδία; Οπως σημειώνει ο κ. Κουμπούλης, «αφού πρόκειται για επανεξέταση κατάγματος θα είχαμε ήδη το ραντεβού μας συγκεκριμένη ώρα και μέρα. Πρώτα ραντεβού για ακτινογραφία και αμέσως μετά για εξέταση από ορθοπεδικό. θα σκανάραμε την προσωπική κάρτα ασφάλισης KELA (μοιάζει με απλή τραπεζική κάρτα) στο ειδικό μηχάνημα στην υποδοχή. Αυτός είναι ο τρόπος για να εισέλθει ο ασθενής στο ηλεκτρονικό σύστημα του νοσοκομείου. Θα πηγαίναμε απευθείας για ακτινογραφία. Εν συνεχεία ο γιατρός θα εξέταζε τη μητέρα μου και εάν χρειαζόταν επανέλεγχος θα έγραφε ηλεκτρονική εντολή. Θα λαμβάναμε ταχυδρομικά την ειδοποίηση για το επόμενο ραντεβού, που θα είχε κλειστεί αυστηρά συγκεκριμένη ώρα και μέρα».
Αντίστοιχα δυσάρεστη εμπειρία από το ελληνικό σύστημα είχε ο κ. Κουμπούλης όταν χρειάστηκε να συνοδεύσει άλλο οικείο του πρόσωπο για προγραμματισμένη ενδοφθάλμια ένεση σε δημόσιο νοσοκομείο. Δέκα λεπτά στη γραμματεία των εξωτερικών ιατρείων για να δηλώσει εξέταση, άλλα δέκα στα εξωτερικά ιατρεία για να βγει το εισιτήριο, 20 λεπτά στο γραφείο κίνησης για εισαγωγή στην οφθαλμολογική κλινική, μιάμιση ώρα αναμονής μαζί με άλλους 20-25 ασθενείς για να έρθουν οι ενέσεις από το φαρμακείο του νοσοκομείου. Μετά την ένεση, αναμονή στο γραφείο κίνησης για εξιτήριο. Αντίστοιχα στη Φινλανδία, όλες οι διοικητικές πράξεις θα γίνονταν ηλεκτρονικά και δεν θα υπήρχε αναμονή.
«Στην Ελλάδα χρειάζεται δύο άτομα να αφιερώσουν από δύο έως τέσσερις ώρες για μία εξέταση σε γιατρό που κανονικά δεν θα έπρεπε να πάρει περισσότερο από 20 λεπτά. Και το χειρότερο είναι ότι αν ζεις και εργάζεσαι κάθε μέρα σε αυτές τις συνθήκες νομίζεις ότι είναι κάτι το φυσιολογικό», επισημαίνει ο κ. Κουμπούλης. Και συνεχίζει «υπάρχουν λύσεις για καλύτερη εξυπηρέτηση των ασθενών. Υπάρχουν παραδείγματα από άλλες χώρες, όπως η προσωπική κάρτα ασφάλισης που μπορεί εύκολα να εφαρμοστεί και στη χώρα μας. Τόσες μεταρρυθμίσεις και μνημόνια εφαρμόστηκαν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα για να διορθώσουμε τα λάθη μας. Ομως σε αυτόν τον τομέα δεν έχει γίνει τίποτα. Είναι σαν να μην πέρασε μία ημέρα».
Σταγόνα στον ωκεανό
Κατά καιρούς επιχειρούνται μεμονωμένες προσπάθειες για την καλύτερη διαχείριση των ραντεβού στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων. Είναι ενδεικτικό ότι μόλις πριν από λίγες ημέρες το Νοσοκομείο Παίδων Πεντέλης ανακοίνωσε ότι έθεσε σε εφαρμογή ένα ηλεκτρονικό σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει την έκδοση ηλεκτρονικού εισιτηρίου προτεραιότητας εξ αποστάσεως, αλλά και την ηλεκτρονική ενημέρωση μέσω email ή μηνύματος SMS στο κινητό για τον εκτιμώμενο χρόνο αναμονής για το ιατρείο και για τον αριθμό που εξυπηρετείται εκείνη τη στιγμή. Ομως το παράδειγμα αυτό είναι σταγόνα στον ωκεανό. Στην πλειονότητα των νοσοκομείων δεν υπάρχουν ούτε μηχανήματα με αριθμό προτεραιότητας. Δυστυχώς, ποιος δεν το έχει βιώσει;