Η κατεδάφιση αυθαιρέτων σε προεκλογικό σκηνικό

Η κατεδάφιση αυθαιρέτων σε προεκλογικό σκηνικό

4' 19" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η αλήθεια είναι ότι οι κατεδαφίσεις αυθαιρέτων ουδέποτε ήταν προτεραιότητα της πολιτείας. Επίσης, είναι αλήθεια πως σε προεκλογικές περιόδους είθισται να νομιμοποιούνται διάφορες πολεοδομικές και περιβαλλοντικές αγριότητες με «φωτογραφικές» διατάξεις. Ομως, η τραγωδία στο Μάτι άλλαξε τα δεδομένα. Η κυβέρνηση επένδυσε σχεδόν εξαρχής σε μια «επιχείρηση κατεδάφισης» με πολιτικό πρόσημο, φιλοδοξώντας να την εκκινήσει ακόμα και μέσα στο καλοκαίρι. Η πραγματικότητα τελικά προσγείωσε τους στόχους, τουλάχιστον χρονικά, αποδεικνύοντας ταυτόχρονα την άγνοια όσων εξήγγειλαν άμεσες κατεδαφίσεις.

Το πρώτο χάσμα ανάμεσα στη θεωρία και στην πράξη φάνηκε ήδη από την πρώτη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε λίγο μετά την καταστροφή, με τη συμμετοχή του υπουργείου Περιβάλλοντος και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής. Η πολιτική εντολή ήταν οι κατεδαφίσεις να ξεκινήσουν άμεσα, ακόμα και στις αρχές Αυγούστου, κάτι που γρήγορα «αποσύρθηκε» όταν έγινε κατανοητό ότι αυτό απλά… δεν ήταν δυνατόν. Η δεύτερη διαφωνία που προέκυψε αφορούσε τον τρόπο ανάθεσης των κατεδαφίσεων: το ΥΠΕΝ άσκησε εξαρχής πίεση για σύντμηση της διαδικασίας, καθώς η διαγωνιστική διαδικασία χρειάζεται χρόνο, κάτι που απορρίφθηκε, καθώς υπάρχουν σοβαρά νομικά κωλύματα. Στη συνέχεια διερευνήθηκε η δυνατότητα απευθείας αναθέσεων, που όμως και αυτή έχει περιορισμούς: μπορεί να γίνει μόνο μία φορά για ένα έργο (ειδάλλως θεωρείται «κατάτμηση» και είναι παράνομη). Επιπλέον, έχει περιορισμό στον προϋπολογισμό (το ανώτερο 135.000 συν ΦΠΑ).

«Δώστε μας στοιχεία»

Στη (νομική) πραγματικότητα προσγειώθηκε πολύ γρήγορα και η Περιφέρεια Αττικής. Μόλις τρεις ημέρες μετά τις φωτιές ζήτησε (γενικώς) από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση και την πολεοδομία Παλλήνης να κατεδαφίσουν τις αυθαίρετες «ιδιωτικές κατασκευές (κατοικίες, μάντρες κ.λπ.)» καθώς και τη «δημοτική οδοποιία» που εντόπισαν υπάλληλοι της Περιφέρειας κατά τον καθαρισμό του ρέματος στο Μάτι. Η απάντηση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον: «Δεν θα ήταν δυνατόν να προβούμε σε κατεδάφιση οποιασδήποτε αυθαίρετης κατασκευής και μάλιστα σε τόσο περιορισμένο χρόνο, εάν δεν γνωρίζουμε σε τι αυτή συνίσταται και την ακριβή θέση της, στοιχεία που δεν δίνονται με το έγγραφό σας», αναφέρεται. Περαιτέρω, με δεδομένο ότι οι Περιφέρειες έχουν την αρμοδιότητα καθαρισμού των ρεμάτων, «οι υπηρεσίες σας θα έπρεπε να βρίσκονται σε διαρκή συνεργασία με τους δήμους, υποδεικνύοντας τις εκάστοτε κατασκευές που εντοπίζουν (…). Με τον τρόπο αυτό τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή θα γνωρίζαμε ήδη ποιες από τις κατασκευές είναι οριστικά κατεδαφιστέες», καταλήγει, υπενθυμίζοντας ότι άμεση κατεδάφιση μπορεί να γίνει μόνο όταν το αυθαίρετο εντοπίζεται την ώρα που κατασκευάζεται.

Κατανοώντας τη δυσκολία πραγματοποίησης των κατεδαφίσεων που δεν έχουν προχωρήσει τα τελευταία 20 χρόνια… μέσα σε 15 ημέρες, η κυβέρνηση προχώρησε σε δύο νομοθετικές παρεμβάσεις, με ρύθμιση στον ν. 4559/18 και με πράξη νομοθετικού περιεχομένου: μεταξύ άλλων, ενέπλεξαν στη διαδικασία κατεδαφίσεων τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος (δίνοντάς τους και τον ρόλο συντονιστή αλλά και συναρμοδιότητα στον εντοπισμό των αυθαιρεσιών και στην εκτέλεση πράξεων κατεδάφισης) και επέτρεψαν τις απευθείας αναθέσεις και από το ΥΠΕΝ για κατεδαφίσεις. Μάλιστα, στην τελευταία ρύθμιση δόθηκε δυνατότητα να πραγματοποιούνται κατεδαφίσεις περιφράξεων και από το υπουργείο Υποδομών, έπειτα από πίεση που άσκησε η ηγεσία του (το υπουργείο Υποδομών έχει τη φιλοδοξία να εμφανιστεί ως «πρώτο τη τάξει» υπουργείο όχι μόνο στην αποκατάσταση των ζημιών, αλλά και στον σχεδιασμό της επόμενης ημέρας στην πυρόπληκτη περιοχή, παραγκωνίζοντας το –αρμόδιο για τα πολεοδομικά και περιβαλλοντικά– ΥΠΕΝ).

Τελικώς, ο βασικός σχεδιασμός της κυβέρνησης για τις κατεδαφίσεις ανακοινώθηκε την προηγούμενη Πέμπτη: οι κατεδαφίσεις θα ξεκινήσουν με απευθείας ανάθεση σε συνεργείο από την παραλιακή Αθηνών-Σουνίου (μια «πολιτική» επιλογή, καθώς πρόκειται για ακριβές περιοχές), με όσες αποφάσεις αυθαιρέτων έχουν καταφέρει εν τω μεταξύ να συγκεντρώσουν από τις κτηματικές υπηρεσίες και τα δασαρχεία οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος. Στόχος είναι οι κατεδαφίσεις να ξεκινήσουν τον Σεπτέμβριο (η διάρκεια της σύμβασης είναι ένα έτος). Τον ίδιο μήνα θα προκηρυχθεί και διεθνής διαγωνισμός, για την κατεδάφιση 300-400 αυθαιρέτων, που λογικά θα ξεκινήσει το επόμενο έτος.

Παράλληλα, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση προχώρησε στις δικές της κινήσεις. Στις 13 Αυγούστου υπέγραψε την επέκταση της πρώτης από τις δύο συμβάσεις που είχε φέτος (αφορά περιοχή αρμοδιότητας του δασαρχείου Λαυρίου) και μάλιστα την Πέμπτη ξεκίνησε με την κατεδάφιση μιας εγκαταλελειμμένης οικοδομής στη Σαρωνίδα και θα συνεχίσει την προσεχή Πέμπτη στην Αγριλέζα. Παράλληλα, στις 21 Αυγούστου προχώρησε στην επέκταση της δεύτερης σύμβασης (αφορά τον Μαραθώνα) και προγραμματίζει την πρώτη κατεδάφιση για τις 3 Σεπτεμβρίου.

Τέλος, υπέβαλε αίτημα χρηματοδότησης για την κατεδάφιση 25 αυθαιρέτων εντός των ρεμάτων Σούρες, Αγία Αικατερίνη και Σκυλόρεμα στη Μάνδρα. Να σημειωθεί ότι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση ήταν έτοιμη από τον Φεβρουάριο, ωστόσο δεν είχε εκδοθεί η πρόσκληση ώστε να υποβάλει αίτημα χρηματοδότησης.

900 περιπτώσεις

Μέχρι στιγμής, το ΥΠΕΝ έχει συγκεντρώσει στοιχεία από τα δασαρχεία Καπανδριτίου (16 αυθαίρετα, κάποια σε οικιστικές πυκνώσεις), Πεντέλης (37), Λαυρίου (38), Μεγάρων (24), Πάρνηθας (15), Πειραιά (35) και Πόρου (17). Παράλληλα, έχει ενημερωθεί για 28 περιπτώσεις αυθαιρέτων σε αιγιαλό και παραλία από την κτηματική υπηρεσία Αθηνών. Τέλος, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής απέστειλε έναν πίνακα με 697 πρωτόκολλα κατεδάφισης, ο οποίος χρήζει επικαιροποίησης.

Για να ξεκινήσουν τον Σεπτέμβριο οι κατεδαφίσεις, οι υπηρεσίες του ΥΠΕΝ θα πρέπει να φέρουν εις πέρας έναν άθλο: τα πρωτόκολλα κατεδάφισης που έχουν σταλεί στο υπουργείο πρέπει να οργανωθούν, να ελεγχθούν να ιεραρχηθούν. Για τις νέες αυτοψίες, όπως και για την επίβλεψη των κατεδαφίσεων χρειάζεται προσωπικό που η υπηρεσία δεν διαθέτει (οι επιθεωρητές είναι από τις πιο κρίσιμες αλλά και τις πιο υποστελεχωμένες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ). Το υπουργείο Υποδομών έχει υποσχεθεί ότι… θα στείλει ενισχύσεις, διαδικασία που προχωρά εξαιρετικά αργά. Υποστελεχωμένη είναι και η αντίστοιχη υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή