Τον προβληματισμό του για τη ναυτική και ναυπηγική μας κληρονομιά εκφράζει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πλωμαρίου «Το Πόλιον». Χθες καταστράφηκαν δύο ξύλινα σκάφη, για τα οποία ο Σύλλογος είχε καταθέσει πρόσφατα αίτημα «υιοθεσίας» τους στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά δεν έλαβε ποτέ απάντηση.
Σε επιστολή τους, τον Μάρτιο, στο υπουργείο Πολιτισμού, τα μέλη του Συλλόγου κατέγραφαν τη ναυτική και ναυπηγική μας παράδοση σε όλο το ιστορικό της εύρος, από την πρώτη γραπτή περιγραφή ναυπήγησης πλοίου στην ανθρώπινη ιστορία, τη σχεδία του Οδυσσέα στο νησί της Καλυψούς, επισημαίνοντας πως χιλιετίες πριν από την εποχή της Οδύσσειας οι νησιώτες του προϊστορικού Αιγαίου κατασκεύασαν τα πρώτα πλωτά μέσα, γεγονός που αποδεικνύεται από τη μεταφορά των εργαλείων του οψιδιανού.
«Στις μέρες μας, μετά όλη αυτή τη θαυμαστή ιστορία και προϊστορία μας, για την οποία ακόμη και στο δύσκολο σήμερα μπορούμε να καυχιόμαστε και να ελπίζουμε στο μέλλον, ζούμε τον αφανισμό του πολιτισμού μας, με την καταστροφή των παραδοσιακών ξύλινων αλιευτικών καϊκιών, αριστουργήματα χειροτεχνίας, έναντι “τριάκοντα αργυρίων”!» αναφέρεται χαρακτηριστικά στην επιστολή τους.
Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση, στην προσπάθεια για μείωση της υπεραλίευσης, εξέδωσε οδηγία από το 1991 για την απόσυρση των καϊκιών και την κατάθεση της άδειας αλίευσης. Την τροποποίησε δε το 2014 (στην Κοινοτική Οδηγία 508/2014, οι τρεις εναλλακτικές μορφές απόσυρσης της Οδηγίας 1198/2006 γίνονται μία, αυτή της ολοσχερούς καταστροφής των αλιευτικών σκαφών, με αποζημίωση) οδηγώντας στην πλήρη καταστροφή των καϊκιών. Ουσιαστικά από το 1991 έως το 2017 καταστράφηκαν περίπου 12.500 αλιευτικά σκάφη, εκ των οποίων το 90%-95% ήταν ξύλινα χειροποίητα καΐκια της ελληνικής ξυλοναυπηγικής τέχνης, που κατασκευάστηκαν στα ελληνικά παραδοσιακά ναυπηγεία (καρνάγια). Με καινούργιες αποφάσεις, ξεκίνησε η καταστροφή και άλλων 763 ξύλινων καϊκιών, με αποζημίωση που φθάνει στο ποσό των 46 εκατ. ευρώ, αντί αυτό να διατεθεί για τη συντήρησή τους. Κι όλα αυτά, μάλιστα, εν έτει 2018 που έχει οριστεί ως έτος ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. Το «Πόλιον» θεωρεί ότι πρόκειται για μια τέχνη, που «δυστυχώς σταδιακά χάνεται και μαζί της χάνονται όχι μονάχα αυτά τα σκαριά, αλλά και ολόκληρος ο κόσμος του ταρσανά με τους μαστόρους, τους βαφείς, καλαφάτες, ιστιοράφτες, αρμαδώρους, μηχανικούς, παραγιούς, τα εργαλεία, τη γλώσσα, τους στίχους, τα τραγούδια τους».
Ο Σύλλογος ζητεί την τροποποίηση των οδηγιών της Ε.Ε. και τη λήψη μέτρων από την ελληνική κυβέρνηση, προτείνοντας την αλλαγή της χρήσης των καϊκιών, όταν αυτά αποσύρονται, σε τουριστικά ή ιδιωτικά, αντί της καταστροφής τους, πρόταση που έχουν καταθέσει και άλλοι φορείς ως άμεσα προσεγγίσιμη λύση.