«Είναι το παλιό ξανά κάτι το καινούργιο;». Το διαχρονικό αυτό ερώτημα σήμανε την συναρπαστική έναρξη του φετινού Athens Democracy Forum που οργανώνουν στην Αθήνα οι New York Times, και όπως προτάσσει το πνεύμα του συνεδρίου, η εισαγωγική εκδήλωση ανέτρεξε στην σοφία δύο κορυφαίων φιλοσόφων του παρελθόντος για να αναζητήσει απαντήσεις για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η δημοκρατία του σήμερα. Με τον τίτλο «Ένας διάλογος μεταξύ του Σωκράτη και του Κομφούκιου», η εναρκτήρια συζήτηση έφερε την καθηγήτρια φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Σέφιλντ Άντζι Χομπς – η οποία εκπροσωπούσε την φωνή του Έλληνα φιλοσόφου – αντιμέτωπη με τον Τζόσεφ Τσαν, καθηγητή πολιτικών επιστημών στο πανεπιστήμιο του Χονγκ Κόνγκ και εκπρόσωπο της σκέψης του Κινέζου διανοητή, σε μια θεατρική, ρητορική εξερεύνηση του μέλλοντος της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Την ενδιαφέρουσα συζήτηση που έλαβε χώρο στο αμφιθέατρο του Μουσείου Ακρόπολης συντόνισε ο Μάρκ Τόμσον, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της New York Times Company. Ο κ.Τόμπσον τόνισε την σημασία των μέσων μαζικής ενημέρωσης ως ενωτικό σημείο που οφείλει να γεφυρώνει τις έννοιες του Δήμου και του Κράτους, και αστειεύτηκε για την μοντέρνα εμφάνιση των δύο φιλοσόφων, προτού προβεί σε μια σειρά ενδιαφέροντων ερωτημάτων που απασχόλησαν τους ακαδημαϊκούς για τα επόμενα λεπτά.
Η συζήτηση πήρε ενδιαφέρουσα τροπή όταν ο συντονιστής αναφέρθηκε στο πρόσφατο, ανώνυμο δημοσίευμα των New York Times – που αναφερόταν στην εσωτερική αντίσταση του επιτελείου του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλτ Τραμπ – για να ρωτήσει πως θα αντιδρούσαν οι σοφοί του παρελθόντος απέναντι σε μια κακή, ανεύθυνη ηγεσία. Ο καθηγητής Τσαν ανέτρεξε στην ωφελιμιστική σκέψη του Κομφούκιου, τονίζοντας πως οφείλουμε πάντα να ισορροπούμε τις αρχές μας με την μεγιστοποίηση του κοινού καλού. Η σωκρατική απάντηση της καθηγήτριας Χομπς ήταν πιο λακωνική: «Θα εξακολουθούσα να ασκώ την κριτική μου και να ασκώ τα πολιτικά μου καθήκοντα, ακόμα και αν ένα διεφθαρμένο καθεστώς διέτασσε την εκτέλεση μου.»
Στην συνέχεια, η καθηγήτρια αναφέρθηκε στο ερώτημα της χρησιμότητας των τεχνοκρατών σε ένα δημοκρατικό καθεστώς. «Οφείλουμε ως πολίτες «στριμώχνουμε» και να διερευνούμε την υποτιθέμενη εξειδίκευση και πραγματογνωμοσύνη οποιουδήποτε πολιτικού, όχι όμως την αναγκαιότητα της στην δημοκρατία» κατέληξε η κα.Χομπς.
Ο καθηγητής Τσαν, με την σειρά του, ανέλυσε, με πυξίδα την κομφουκιανή σκέψη, τις προκλήσεις που επιφέρει η παγκοσμιοποίηση στα δημοκρατικά καθεστώτα του κόσμου, που έρχονται συχνά αντιμέτωπα για την διαχείριση τον πόρων και του ταλέντου του πλανήτη. «Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, χρειαζόμαστε μια ισχυρή και δυναμική ηγεσία, το σημαντικότερο ερώτημα όμως είναι πως μπορούμε να εξασφαλίσουμε πως ένας ισχυρός ηγέτης ελέγχεται από τον λαό που εκπροσωπεί», κατέληξε ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ.
«Συμφωνώ με τον συνάδελφο μου από την ανατολή και θέλω να προσθέσω: προσοχή σε όποιον ισχυρίζεται πως εκπροσωπεί την βούληση του λαού», ανέφερε η καθηγήτρια Χομπς, προειδοποιόντας το κοινό για τους κινδύνους της διχαστικής ρητορικής, του μίσους και του φόβου που συχνά χρησιμοποιούν ως εργαλεία οι «δημαγωγοί» της σημερινής εποχής.
Μετά τη λήξη της συναρπαστικής συζήτησης, που απέδειξε την διαχρονικότητα των δύο κορυφαίων φιλοσόφων της δυτικής και ανατολικής σκέψης, οι καλεσμένοι προχώρησαν σε μια περιήγηση του Μουσείου της Ακρόπολης. Ήταν μια ιδιαίτερα ταιριαστή πολιτιστική στροφή, καθώς πέρα από τα εντυπωσιακά αρχαιοελληνικά του εκθέματα, το Μουσείο φιλοξενεί επίσης προσωρινά 154 εκθέματα του αυτοκράτορα Τσιανλόνγκ από την απαγορευμένη πόλη του Πεκίνου.
Η εναρκτήρια εκδήλωση του Athens Democracy Forum ηρθε στο τέλος της με την απονομή του «Βραβείου Δημοκρατίας» στον πρώην Πρόεδρο της Μοζαμβίκης, Χοακίμ Αλμπέρτο Τσισσάνο. Την απονομή έκανε ο Δήμαρχος Αθηναίων, Γιώργος Καμίνης, επαινώντας την «διαχρονική συμβολή του Προέδρου Τσίσσανο στη μεταμόρφωση της Μοζαμβίκης από μια χώρα κατεστραμμένη από τον πόλεμο σε μια από τις πιο επιτυχημένες δημοκρατίες της Αφρικής».
Τιμώντας την πόλη που γέννησε την Δημοκρατία, και με ένα εναρκτήριο ταξίδι στο φιλοσοφικό παρελθόν δύσης και ανατολής με στόχο την αντιμετώπιση των προκλήσεων του σήμερα, το Athens Democracy Forum συνεχίζει για έκτη συνεχόμενη χρονιά να αναλύει με αισιοδοξία αλλά και κριτική σκέψη τον θεσμό της δημοκρατίας και την προώθηση του σε παγκόσμιο επίπεδο.