Μετά τη φονική πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου στην Ανατολική Αττική οι αναλύσεις DNA αποτέλεσαν τη βασική μέθοδο ταυτοποίησης των θανόντων. Υπήρξαν, όμως, και περιστατικά στα οποία το γενετικό υλικό δεν αρκούσε για να δώσει απαντήσεις. Η εμπλοκή και άλλων ειδικοτήτων αποδείχτηκε καθοριστική. Σε τουλάχιστον μία περίπτωση αξιοποιήθηκαν οδοντικά στοιχεία και σε άλλη (για έναν μοναχικό άνθρωπο χωρίς DNA αναφοράς) έγινε ανασύνθεση προσώπου μήπως και κάποιος τον αναγνώριζε. Βασικός κρίκος σε αυτή τη διεπιστημονική αλυσίδα ήταν και οι ιατροδικαστές. Επρεπε να δουλέψουν κοπιαστικά και προσεκτικά. Το δικό τους έργο, άλλωστε, θα καθόριζε και τα επόμενα στάδια της έρευνας.
Αυτά ήταν ορισμένα από τα ζητήματα που συζητήθηκαν το περασμένο Σαββατοκύριακο στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία Θεσσαλονίκης, σε εκπαιδευτική διημερίδα που διοργάνωσε η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ICRC) στην Ελλάδα. Οι 25 συμμετέχοντες (ιατροδικαστές της Βόρειας Ελλάδας από την Κέρκυρα έως την Αλεξανδρούπολη, ειδικευόμενοι, αστυνομικοί και τεχνίτες νεκροτομείων) εκπαιδεύτηκαν, μεταξύ άλλων, στην ιατροδικαστική φωτογραφία και στη συμβολή της δικαστικής ανθρωπολογίας στην προσπάθεια ταυτοποίησης σορών αγνώστων στοιχείων.
Το σεμινάριο αποδείχθηκε τραγικά επίκαιρο.
Ο ιατροδικαστής John Clark (αριστερά) εκπαιδεύει τους συναδέλφους του.
Πέρα από τις φωτιές του καλοκαιριού, ξημερώματα Σαββάτου σημειώθηκε πολύνεκρο τροχαίο έξω από την Καβάλα. Ενα αυτοκίνητο, που σύμφωνα με την αστυνομία μετέφερε μετανάστες, συγκρούστηκε μετωπικά με φορτηγό στο 138ο χλμ. της παλαιάς εθνικής οδού Καβάλας – Θεσσαλονίκης. Από την πυρκαγιά που προκλήθηκε απανθρακώθηκαν οι 11 επιβάτες του Ι.Χ. Το αυτοκίνητο με τους μετανάστες έφερε πινακίδες κυκλοφορίας που αντιστοιχούσαν σε άλλο όχημα και δεν είχε σταματήσει νωρίτερα σε σήματα αστυνομικών για έλεγχο. Για την αναγνώριση των νεκρών θα χρειαστεί και η συνδρομή του DNA.
Οπως εξηγεί πάντως στην «Κ» ο Κώστας Κούβαρης, ιατροδικαστής και σύμβουλος της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού στην Ελλάδα, προτού καταλήξουμε στην εξέταση γενετικού υλικού υπάρχουν και άλλα στοιχεία που πρέπει να συλλεχθούν και να καταγραφούν. Είναι σημαντικό ένας ιατροδικαστής να εστιάζει στις λεπτομέρειες. Ενα τατουάζ, τα ρούχα ή τα προσωπικά αντικείμενα ενός θύματος, το ύψος του είναι ορισμένα από τα στοιχεία που μπορούν να βοηθήσουν στην πορεία της ταυτοποίησης.
Στην εκπαιδευτική διημερίδα στη Θεσσαλονίκη, εισηγητές ήταν ο ιατροδικαστής John Clark, ο ειδικός στην ιατροδικαστική φωτογραφία Alain Wittmann και ο αναπληρωτής καθηγητής Δικαστικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, δρ Κωνσταντίνος Μωραΐτης. Η πενταμελής ομάδα του κ. Μωραΐτη είχε εμπλακεί στη διαδικασία ταυτοποίησης των θυμάτων της φωτιάς στην Ανατολική Αττική. Το έργο τους τότε προηγήθηκε και κατηύθυνε την εξέταση DNA που πραγματοποιούσαν μέλη της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών. Αποστολή τους ήταν να αναγνωρίζουν οστικά τεμάχια στις πιο δύσκολες υποθέσεις.
Ενα ακόμη θέμα που τέθηκε στην εκπαίδευση των ιατροδικαστών ήταν η ανάγκη χρήσης μιας κοινής φόρμας πληροφοριών σε όλη την Ελλάδα σε περιπτώσεις σορών αγνώστων στοιχείων. Στόχος της ICRC είναι να διεξαχθούν αντίστοιχα σεμινάρια στην Αθήνα και στην Κρήτη. Τον περασμένο Μάιο, η οργάνωση είχε πραγματοποιήσει μαθήματα στη σχολή του Λιμενικού Σώματος για τον τρόπο διαχείρισης των πτωμάτων σε μαζική καταστροφή.