Η Ράνια έφυγε νωρίς από το πάρτι της φίλης της το βράδυ του Σαββάτου. Ηταν πάλι πτώμα στην κούραση. Το πρότζεκτ «μινιμαλισμός εδώ και τώρα» είναι περισσότερο κουραστικό από όσο είχε φανταστεί. Είναι εβδομάδες ολόκληρες που έχει μπει στη διαδικασία «αποσυμφόρησης» του σπιτιού (της ζωής;), δωμάτιο το δωμάτιο, ντουλάπι το ντουλάπι, συρτάρι το συρτάρι. Τα πράγματα τοποθετούνται στη μέση του δωματίου ή πάνω στο κρεβάτι ή πάνω στην τραπεζαρία, αναλόγως, και αρχίζει η αξιολόγησή τους. Πόσο το χρειάζομαι; Μου αρέσει πραγματικά; Θα μπορούσα να ζήσω χωρίς αυτό; Μήπως σε κάποιον άλλον θα ήταν πιο χρήσιμο; Τα αντικείμενα είτε επιστρέφουν στη θέση τους, είτε –συχνότερα– τοποθετούνται στη μεγάλη στοίβα των απορριπτέων. Η διαδικασία έχει στόχο την «ελάφρυνση» του χώρου και της καθημερινότητας από περιττά βάρη, ωστόσο δεν είναι χωρίς ψυχολογικό κόστος. Πού ήταν όλα αυτά τα πράγματα τόσο καιρό; Γιατί είχε χρόνια να τα δει; Πότε πέρασε τόσος καιρός;
Η αρχή
Ολα άρχισαν όταν (και) η Ράνια έπεσε πάνω στον τυφώνα του Διαδικτύου με το όνομα Μαρί Κόντο. Πρόκειται για τη Γιαπωνέζα συγγραφέα του διεθνούς μπεστ σέλερ «The life-changing magic of tidying up» («Σπίτι σε τάξη-Ζωή σε τάξη», εκδ. Κλειδάριθμος), στο οποίο αναπτύσσει την ιαπωνική τέχνη του «decluttering», της τακτοποίησης δηλαδή του σπιτιού με κριτήριο τη… χαρά. Αν σου δίνει κάτι χαρά, ας το κρατήσεις. Τα υπόλοιπα δεν σου χρειάζονται. Το βιβλίο της, που στην ουσία μυεί τον αναγνώστη σε μια διαφορετική φιλοσοφία ζωής, έχει πωλήσει περισσότερα από επτά εκατ. αντίτυπα παγκοσμίως, ενώ χάρη σ’ αυτό χιλιάδες σπίτια ανά τον πλανήτη έχουν υποστεί ανελέητο decluttering. Μεταξύ αυτών και το σπίτι της Ράνιας στο Κολωνάκι.
H Μαρίνα Βισκαδουράκη, μητέρα δύο παιδιών, χρησιμοποιεί λίστα και στο σούπερ μάρκετ και στα… ρούχα.
Η μόδα του decluttering ταίριαξε περίφημα στην άλλη δεσπόζουσα τάση της εποχής, τον μινιμαλισμό, που από την τέχνη έχει σταδιακά επεκταθεί στην ίδια τη ζωή. «Η αφαίρεση απαλλάσσει από το άγχος» είναι το mantra των απανταχού μινιμαλιστών, που σε εποχές αφθονίας έχουν επιλέξει να ζουν λιτά, απαλλαγμένοι από πλασματικές ανάγκες. Στην Ελλάδα δεν είναι πολλοί. Αυτό διαπίστωσε και η εκπαιδεύτρια ενηλίκων και fashion blogger (www.phaedralovesthis.com) Φαίδρα Καλή όταν, το 2015, άρχισε να διαβάζει για το μινιμαλισμό και το decluttering. «Δεν υπήρχε πολύ υλικό στα ελληνικά, ωστόσο στο εξωτερικό η τάση ήταν εμφανής. Πείστηκα διαβάζοντας να δοκιμάσω κι εγώ κάποια πράγματα». Ξεκίνησε με την ντουλάπα της. «Η ιδέα προέκυψε από μια μπλόγκερ που δημιούργησε μια ντουλάπα με μόλις 37 κομμάτια (σ.σ. η Τεξανή Καρολάιν Ρέκτορ στο Unfancy), γεγονός που φαντάζει τρελό, αλλά όχι τόσο όταν σκεφθείς πόσα ρούχα είτε τα έχεις βαρεθεί και δεν θέλεις να τα βλέπεις είτε δεν σου κάνουν πια. Ενα φθινόπωρο λοιπόν έβγαλα όλα τα ρούχα μου από την ντουλάπα και τα πέταξα πάνω στο κρεβάτι.
Αρχισα να τα φοράω ένα ένα για να δω αν μου κάνουν και αν μ’ αρέσουν. Αυτά που δεν πληρούσαν τις βασικές αυτές προϋποθέσεις θα τα χάριζα σε φίλες μου ή θα τα δώριζα σε ιδρύματα. Τελικά με αυτόν τον τρόπο “εξαφάνισα” πάνω από τα μισά μου ρούχα. Πολλά τα είχα πάρα πολλά χρόνια και απλώς τα ανεβοκατέβαζα κάθε χρόνο με την αλλαγή της σεζόν». Οπως σημείωσε στη σχετική ανάρτηση στο μπλογκ της, τελικά κατάφερε να μείνει με μόλις 34 κομμάτια, ρούχα και παπούτσια μαζί (χωρίς να υπολογίζονται τα ρούχα γυμναστικής, τα εσώρουχα και οι πιτζάμες)! Διαπίστωσε ότι είναι απελευθερωτικό. «Αυτό που με τραβάει στον μινιμαλισμό είναι η οικονομία χρόνου που σου εξασφαλίζει. Αρχίζει να αδειάζει το μυαλό σου από τη φασαρία των καθημερινών αποφάσεων όπως “τι θα βάλω”. Εχοντας λιγότερα πράγματα και πιο επιλεκτικά, ό,τι και να τραβήξεις από την ντουλάπα σου ταιριάζει. Εχεις τέσσερα παντελόνια που πάνε με 15 μπλούζες και είσαι πολύ πιο στυλάτος από τότε που είχες πάρα πολλά», λέει η Φαίδρα. «Ετσι σταμάτησα να αγοράζω συνέχεια ρούχα, γιατί η φύση μου είναι… πολύ καταναλωτική».
Σύμφωνα με έρευνα στη Μ. Βρετανία, τα ρούχα που ψωνίζουν οι σύγχρονες γυναίκες φοριούνται μόλις επτά φορές πριν «ξεχαστούν» στον πάτο της ντουλάπας (οι συχνότερες αιτίες είναι οι αλλαγές στο βάρος και ότι αγοράστηκαν σε ένα καπρίτσιο της στιγμής).
Σειρά είχε το υπόλοιπο σπίτι. «Αρχισα να μειώνω τον όγκο των αντικειμένων γενικώς. Τι νόημα είχε να έχω 15 κούπες του καφέ που ποτέ δεν χρησιμοποιώ; Κάπως έτσι ξεκαθάρισα διάφορες ομάδες αντικειμένων, από φωτογραφίες μέχρι CD και ζωγραφιές των παιδιών (σ.σ. η Φαίδρα έχει τρία παιδάκια)! Δεν τις πέταξα φυσικά, αλλά τις αποθήκευσα σε ηλεκτρονικό αρχείο». Οι πιο «ορθόδοξοι» μινιμαλιστές ανταλλάσσουν και τα βιβλία τους σε audio books, αλλά η Φαίδρα αποφάσισε ότι τα αγαπά πολύ για να τα αποχωριστεί. «Δεν είμαι… φτασμένη μινιμαλίστρια», λέει. Στη δοκιμασία του decluttering μετά τη «γνωριμία» της με τη μέθοδο της Μαρί Κόντο, έχει μπει για τα καλά και η 33χρονη Μαρίνα Βισκαδουράκη, επίσης beauty & lifestyle blogger (stayathomemom.eu) και μητέρα δύο παιδιών.
Η παρεξήγηση
Η οικονομία χρόνου ήταν το κίνητρο της μπλόγκερ Φαίδρας Καλή για ένα πιο μινιμαλιστικό σπίτι.
«Πολλοί έχουν παρεξηγήσει την τάση του μινιμαλισμού» λέει στην «Κ». «Δεν σημαίνει ότι πετάς όλο σου το σπίτι. Ο καθένας το εφαρμόζει με τον τρόπο του, όπως το αντιλαμβάνεται. Η ουσία είναι ότι ένας πιο ανάλαφρος χώρος σε κάνει πιο χαρούμενο, ότι αξίζει να κρατάμε αυτά που μας κάνουν χαρούμενους». Και η Μαρίνα ξεκίνησε το ξεκαθάρισμα του σπιτιού, αρχικά δωμάτιο – δωμάτιο και κατόπιν ανά κατηγορία αντικειμένων. «Μου άρεσε πολύ. Διαπίστωσα πόσα πράγματα είχαμε που δεν χρησιμοποιούσαμε αλλά τα κρατούσαμε διακοσμητικά. Και φυσικά πόσα ρούχα είχα που δεν είχα φορέσει ποτέ. Το ξεκαθάρισμα με βοήθησε να δω τις πραγματικές μου ανάγκες και να κάνω πιο στοχευμένες αγορές. Στο τέλος είχα έναν πιο τακτοποιημένο χώρο, πιο ανάλαφρο, πιο ανοικτό». Αλλαξε και ο τρόπος που ψωνίζει. «Υπάρχουν κατηγορίες αντικειμένων που δεν ψωνίζω πια. Για παράδειγμα… κεριά. Συνειδητοποίησα ότι ενώ είχαμε αρκετά γιατί τα αγόραζα ανά διαστήματα, δεν τα ανάβαμε ποτέ! Αλλά και γενικά, ψωνίζω πια με λίστα, και όχι μόνο στο σούπερ μάρκετ. Ακόμα και όταν βγαίνω για ρούχα, με λίστα πάω.
Αποφεύγεις έτσι την άσκοπη αγορά, την αγορά ενός πράγματος απλώς και μόνο γιατί είναι σε έκπτωση». Φυσικά, έχει δει μεγάλη διαφορά και στην τσέπη της, ειδικά όταν σταμάτησε να ψωνίζει συνεχώς καλλυντικά. Το μόνο που δεν έχει καταφέρει να περιορίσει είναι τα παιχνίδια των παιδιών. «Τι να πω, είναι σαν να πολλαπλασιάζονται μόνα τους!».
Οσοι γεννήθηκαν μεταξύ 1980-2000 και τα κειμήλια
Η Γιαπωνέζα συγγραφέας του διεθνούς μπεστ σέλερ «The life-changing magic of tidying up», Μαρί Κόντο, η οποία έχει μυήσει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο στην τέχνη του decluttering.
Ο μινιμαλισμός ταιριάζει στους millennials. Σύμφωνα με φετινή έρευνα που πραγματοποίησε η Mayflower, μία από τις μεγαλύτερες μεταφορικές εταιρείες των ΗΠΑ, οι millennials (η γενιά όσων γεννήθηκαν μεταξύ του 1980 και του 2000), όχι μόνο επιλέγουν μια πιο απλή ζωή, χωρίς πολλά πολλά, αλλά δεν διατηρούν καν οικογενειακά κειμήλια για να τα κληροδοτήσουν στα παιδιά τους. Σε σχέση για παράδειγμα με τους baby boomers (οι γεννημένοι μεταξύ του 1946 και του 1964, σύμφωνα με μια θεωρία), που κατά 64% φυλάσσουν κειμήλια για να τα δωρίσουν στην επόμενη γενιά, μόνο το 53% των millennials συνεχίζει αυτή την παράδοση. Φανατικοί χρήστες του Ιντερνετ και των κοινωνικών δικτύων, οι millennials χρησιμοποιούν κατά κόρον τις ονλάιν εφαρμογές που τους επιτρέπουν να ξεφορτώνονται γρήγορα και απλά τα πράγματα που δεν χρειάζονται πια. Ομως δεν είναι οι μόνοι που βλέπουν τα θετικά του μινιμαλισμού. Πάνω από το 50% όλων των ερωτωμένων δήλωσε ότι το decluttering δημιουργεί ένα πιο χαλαρό και ανάλαφρο περιβάλλον στο σπίτι.
Τα βήματα είναι απλά: Συγκεντρώνουμε όλα τα πράγματά μας σε στοίβες, ανά κατηγορία. Αποφασίζουμε τι πρέπει να μείνει και τι να φύγει. Οργανώνουμε εκ νέου τους χώρους αποθήκευσης. Επιστρέφουμε τα πράγματα που μας φέρνουν ευχαρίστηση στη νέα τους θέση. Αναπνέουμε.