Η Θράκη στην «πρίζα» της ενεργειακής αναβάθμισης

Η Θράκη στην «πρίζα» της ενεργειακής αναβάθμισης

4' 53" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Hταν μια καλή εβδομάδα για τον Γιάννη Φαλέκα, αντιδήμαρχο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Αλεξανδρούπολης. Συναντήθηκε με την πρέσβειρα της Μεγάλης Βρετανίας, ξενάγησε αντιπροσωπεία από τη Νορβηγία στα έργα που είχαν χρηματοδοτήσει, μίλησε σε ένα συνέδριο του στρατού. Αυτό που τον ικανοποίησε περισσότερο είναι πως το θέμα συζήτησης δεν είναι πλέον μόνο το ενεργειακό σταυροδρόμι στο οποίο έχει βρεθεί η Αλεξανδρούπολη, αλλά και η επιτυχημένη προσπάθεια του δήμου του, να θωρακίσει ενεργειακά την περιοχή.

Με μειώσεις στους προϋπολογισμούς του δήμου που ξεπέρασαν το 65%, ο κ. Φαλέκας θεωρούσε από την πρώτη στιγμή την ενεργειακή αναβάθμιση μονόδρομο: «Eλεγα στον δήμαρχό μου να μη φοβόμαστε, πως μπορούμε να αναπληρώσουμε τα χαμένα χρήματα» λέει στην «Κ».

«Στις αρχές βέβαια, τους μιλούσα για γεωθερμία και άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και με αντιμετώπιζαν με δισταγμό αλλά τελικά τους έπεισα».Το πρόβλημα ήταν πως ενώ ο ίδιος ξετρύπωνε ακόμα και το τελευταίο πρόγραμμα χρηματοδότησης δεν είχε συχνά τη δυνατότητα να το διεκδικήσει. «Βλέπαμε συχνά το ποτάμι και δεν μπορούσαμε να πιούμε νερό. Δεν υπάρχουν χρήματα για τις απαραίτητες μελέτες», εξηγεί. «Είναι ένα πρόβλημα όλων των δήμων με αποτέλεσμα προγράμματα να μην αξιοποιούνται και να χάνονται χρήματα». Η ομάδα του κινήθηκε διαφορετικά: Επέλεξαν έργα που ήθελαν να γίνουν, ξεκίνησαν μελέτες και μόνο αφού είχαν ωριμάσει έψαχναν για προγράμματα.

Κάπως έτσι κατάφερε να είναι ο πρώτος δήμος στην Ελλάδα που φώτισε την πόλη με led. Οταν η «Κ» επισκέφθηκε την Αλεξανδρούπολη, ο κ. Φαλέκας ζήτησε από τον οδηγό να κάνει μια παράκαμψη από την παραλιακή λεωφόρο: «Μόνο γι’ αυτόν τον δρόμο πληρώναμε για φωτισμό 50.000 ευρώ και τώρα ο λογαριασμός είναι 9.000», μας είπε περήφανος. Μπορεί τα οικονομικά να μην είναι το φόρτε του, αλλά γνωρίζει πλέον όλα τα ποσά που εξοικονομεί – και όχι άδικα, τα νούμερα είναι εντυπωσιακά. Μόνο από τον οδοφωτισμό, αφού εξυπηρετηθούν όλες οι υποχρεώσεις (το πρόγραμμα έγινε με δανεισμό και εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο) μένουν στα ταμεία 200.000 ευρώ τον χρόνο. Με αυτά θα επιδοτηθούν τώρα δημοτικά τέλη και θα επεκταθεί το πρόγραμμα.

Οταν ανακάλυψε τη χρηματοδότηση του «Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου» (πρόγραμμα της Νορβηγίας, του Λιχτενστάιν και της Ισλανδίας) ήταν και πάλι έτοιμος να τη διεκδικήσει. Δυσκολεύθηκε βέβαια να αποφασίσει ποια από όλα τα κτίρια του δήμου θα επέλεγε να αναβαθμίσει ενεργειακά. Τελικά επέλεξε οκτώ κτίρια που αφορούν ευπαθείς μονάδες όπως π.χ. παιδικούς σταθμούς ή ΚΑΠΗ τα οποία όλο και περισσότεροι χρησιμοποιούν γιατί παρέχουν φαγητό και θέρμανση. Σήμερα, τρέχει και άλλα παρόμοια προγράμματα (για 22 κτίρια του δήμου) αλλά το έργο για το οποίο έχει παλέψει περισσότερο έχει να κάνει με τον αγωγό TAP και τη δυνατότητα που θα έχουν σύντομα 7.500 άτομα για θέρμανση και ζεστό νερό αποκλειστικά από την απορριπτόμενη θερμική ενέργεια από τον σταθμό συμπίεσης στους Κήπους Εβρου.

Και μπορεί σήμερα όλοι οι συνομιλητές του να απορούν γιατί αυτό δεν συμβαίνει σε κανέναν άλλο από τους 14 σταθμούς συμπίεσης του αγωγού, αλλά η απάντηση βρίσκεται πίσω από την απίστευτη προσπάθεια που χρειάστηκε να καταβάλει για να το πετύχει: «Στις αρχές, όλες οι περιοχές από όπου περνούσε ο αγωγός, τον πολεμούσαν. Εμείς είχαμε άλλη τακτική: τους είπαμε πως θα συνεργαστούμε αλλά πως έχουμε αιτήματα. Ενα από αυτά, το εν λόγω έργο…». Ηταν αρνητικοί κυρίως λόγου το κόστος που έπρεπε να αναλάβουν». Χρειάστηκε 16 συσκέψεις για να τους πείσει και βέβαια έπρεπε να βρεθούν χρήματα για τις μελέτες αλλά και την κατασκευή του κομματιού που θα αναλάβει ο δήμος. «Επρεπε να είμαστε μονίμως ένα βήμα μπροστά. Χρειάζεται επιμονή και λίγη τρέλα αλλιώς τίποτα δεν γίνεται στη χώρα μας» θεωρεί.

Στην Ξάνθη, ο καθηγητής Παντελής Μπότσαρης συμπληρώνει πως χρειάζεται επίσης να βρίσκεται κανείς κοντά στην Αθήνα, στο κέντρο των αποφάσεων. «Εμείς οι Θρακιώτες νιώθουμε συχνά ριγμένοι, εγώ χρειάστηκε πολλές φορές να κατέβω στην Αθήνα για να πείσω για την αξία των προγραμμάτων που θέλαμε να τρέξουμε». Ο ίδιος είναι Πειραιώτης, αλλά έχοντας ζήσει 35 χρόνια στην Ξάνθη πονάει τον τόπο και το πανεπιστήμιο. Βιώνοντας και αυτός τις μειώσεις στους προϋπολογισμούς, κυνηγούσε ό,τι χρηματοδότηση υπήρχε. Οταν έμαθε για τα προγράμματα του ΕΟΧ διεκδίκησε και πήρε τη χρηματοδότηση – 1,8 εκατ. για τη χρήση ΑΠΕ σε κτίρια του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Και ενώ όπως λέει πρόκειται για ένα από τα πιο οργανωμένα προγράμματα που έχει συναντήσει, η ελληνική γραφειοκρατία κατάφερε να τρυπώσει στη διαδικασία: «Δυστυχώς από τη στιγμή που βγαίνει μια προκήρυξη μέχρι την υλοποίηση χάνεται πολύτιμος χρόνος, με υπαιτιότητα δική μας. Στο τέλος πάντα τρέχουμε για να προλάβουμε».

Τα εμπόδια

Θυμάται χαρακτηριστικά ένα άλλο διασυνοριακό πρόγραμμα –ένα πάρκο γεωθερμίας– του οποίου η υλοποίηση συνέπεσε με προεκλογική περίοδο: «Οι εργολάβοι δεν μπορούσαν να βγάλουν εγγυητικές διότι το τεχνικό επιμελητήριο είχε εκλογές και ήταν ακέφαλο. Και βέβαια είχα να αντιμετωπίσω τη δυσπιστία των ξένων προμηθευτών που δεν παρέδιδαν τίποτα χωρίς αποπληρωμή». Τα χρήματα από το έργο εκείνο θα είχαν χαθεί εάν δεν είχε κινητοποιήσει το Δ΄ Σώμα Στρατού: «Τους πείσαμε πως ήταν έργο ουσίας για την περιοχή και δουλέψαμε μαζί μέρα-νύχτα στα χιόνια, για να το προλάβουμε».

Και τα δύο αυτά μεγάλα έργα ολοκληρώθηκαν με επιτυχία. Το έργο του ΕΟΧ όχι μόνο βελτίωσε την καθημερινότητα φοιτητών και εργαζομένων που έχουν πλέον πάντα ζεστό νερό και θέρμανση αλλά λειτούργησε και ως μια εκπαιδευτική ευκαιρία: «Φοιτητές συμμετείχαν στην υλοποίηση του έργου, εξίσου σημαντικό όταν λόγω κρίσης δεν υπάρχουν πλέον πολλά εργαστήρια». Ο κ. Μπότσαρης θέλησε να κάνει το πάρκο επισκέψιμο και για σχολεία, βρήκε όμως εμπόδια: «Υπερβολικά μέτρα ασφαλείας με τεράστιο κόστος, τη στιγμή που δυσκολευόμαστε να πληρώσουμε ακόμα και το άτομο που κουρεύει τα χόρτα στο πάρκο». Αντίστοιχα, δυσκολεύτηκε όταν θέλησε να βάλει τοπικές επιχειρήσεις στο γεωθερμικό πάρκο. «Το ζητούμενο ήταν να μπορεί ο τυροκόμος να βράσει τυρί με μηδενικό ενεργειακό κόστος, να κάνει το προϊόν του ανταγωνιστικό. Βρήκαμε όμως δεκάδες εμπόδια, για παράδειγμα, επειδή ο χώρος έχει χαρακτηριστεί πάρκο, δεν επιτρέπουν εμπορική αξιοποίηση ώς το 2021. Προσπαθούμε με διάφορα κόλπα να το ξεπεράσουμε, παίρνοντας όμως ένα ρίσκο. Ξέρουμε πως μπορεί αύριο να βρεθούμε εκτεθειμένοι. Οσοι δραστηριοποιούμαστε εδώ, δυστυχώς γνωρίζουμε πως αυτή είναι η ελληνική πραγματικότητα» καταλήγει.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή