Διάκριση από το ΜΙΤ για τη Σάρα

5' 20" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

To πρώτο e-mail από το MIT το έλαβε στις 20 Αυγούστου. Σε αυτό, η Σάρα Μαρντίνι διάβαζε πρώτη φορά για τα «βραβεία Ανυπακοής» που εδώ και δύο χρόνια δίνει το φημισμένο πανεπιστήμιο της Αμερικής. «Βραβεύουμε άγνωστους ήρωες που αψηφούν ή σπάνε τους κανόνες για να κάνουν σημαντικό έργο», της έγραφαν. Εκείνη και η αδερφή της είχαν προταθεί –άγνωστο από ποιον– για το βραβείο. Το βράδυ εκείνο ήταν συμπτωματικά το τελευταίο της Σάρας στη Λέσβο. Είχε μείνει εκεί οκτώ μήνες δουλεύοντας εθελοντικά ως μεταφράστρια, πολλές φορές και ως ναυαγοσώστρια στα νερά που είχε βρεθεί και η ίδια το 2015. Η μηχανή του σκάφους τους είχε χαλάσει και με την αδερφή της έπεσαν τότε στη θάλασσα. Κολυμπώντας είχαν οδηγήσει το σκάφος –και τους 18 επιβάτες– στην ακτή.

«Ενα κεφάλαιο κλείνει. Είναι μια δύσκολη απόφαση αλλά η σωστή για το μέλλον μου», έγραψε στο Facebook την τελευταία της νύχτα στο νησί. Την επομένη θα ταξίδευε για το Βερολίνο για να συνεχίσει τις σπουδές της. Eφτιαξε τις βαλίτσες της και συναντήθηκε με τις δύο κολλητές της, την Κλαούντια και την Aλεξ. Βγήκαν για φαγητό και εκεί τους ανέφερε για το βραβείο του ΜΙΤ: «Φανταστείτε να κερδίσω», τους είπε με ενθουσιασμό. H απονομή θα γινόταν στη Βοστώνη όπου σπούδαζε η Aλεξ, οπότε θα ήταν και μια ευκαιρία να ξαναβρεθούν. Βέβαια ήξερε πως δεν ήταν απλό ή εύκολο το να κερδίσει – την προηγούμενη χρονιά το ΜΙΤ είχε λάβει περίπου 8.000 αιτήσεις για πέντε μόνο βραβεία.

Η σύλληψη

Λίγες ώρες αργότερα οι τρεις κοπέλες, άυπνες, ξεκίνησαν για το αεροδρόμιο. Hταν γύρω στις 6 το πρωί όταν στον έλεγχο των εισιτηρίων είπαν στη Σάρα πως υπήρχε κάποιο θέμα με τα χαρτιά της Ρόουζ, της γάτας που είχε υιοθετήσει στη Λέσβο. Hταν μάλλον μια προσπάθεια να την καθυστερήσουν, αφού λίγα λεπτά αργότερα πέντε άνδρες με πολιτικά τη σταμάτησαν και της ζήτησαν να τους ακολουθήσει στο τμήμα. Ανησύχησαν όλοι, αλλά θεώρησαν πως ήταν θέμα χρόνου να λυθεί το όποιο θέμα είχε προκύψει. Κανείς τότε δεν μπορούσε να φανταστεί την εξέλιξη αυτής της ιστορίας.

Πίσω στο MIT, η ενδεκαμελής κριτική επιτροπή του διαγωνισμού, που αποτελείται από διάσημους ακτιβιστές, επιχειρηματίες και επιστήμονες μέχρι την πρώην κοσμήτορα της νομικής σχολής του Χάρβαρντ, φαίνεται πως επίσης παρακολουθούσαν στενά την εξέλιξη της υπόθεσης: «Γνωρίζουμε το τι συμβαίνει με τη Σάρα και έχουμε εμπνευστεί απίστευτα από την ιστορία της. Πραγματικά ελπίζουμε πως θα τα καταφέρει να παραβρεθεί στην τελετή στα τέλη Νοεμβρίου», έγραψαν στους δικούς της στα μέσα Οκτωβρίου, όταν τους ανακοίνωναν πως εκείνη και η αδερφή της είχαν κερδίσει μια από τις πέντε τιμητικές διακρίσεις και 10.000 δολάρια.

Διάκριση από το ΜΙΤ για τη Σάρα-1

Η Σάρα, (αριστερά) με τις φίλες της, Αλεξ και Κλαούντια στη Λέσβο, τη νύχτα προτού συλληφθεί στο αεροδρόμιο του νησιού.

Στο δελτίο Tύπου του πανεπιστημίου έγραψαν αργότερα πως η Σάρα βρίσκεται προφυλακισμένη στην Ελλάδα, κατηγορούμενη για κατασκοπεία, παραβίαση των νόμων περί κρατικών μυστικών και δημιουργία εγκληματικής οργάνωσης. «Ολες αυτές οι κατηγορίες έχουν να κάνουν με τις προσπάθειές της να σώσει πρόσφυγες», σημειώνουν.

Η Τζαμίλα Ρακίμπ, μέλος του MIT media lab και της κριτικής επιτροπής για το βραβείο, έγραψε στην «Κ» πως ξεχώρισαν τις δύο αδερφές για τη γενναιότητα που έδειξαν όταν ρυμούλκησαν το σκάφος σώζοντας τόσους ανθρώπους, αλλά και για τη συνεχιζόμενη δράση τους με τους πρόσφυγες. «Το γεγονός πως η Σάρα βρίσκεται στη φυλακή, υπογραμμίζει τους κινδύνους που υφίστανται οι άνθρωποι που αναλαμβάνουν δράση για την υπεράσπιση ευάλωτων ομάδων». «Η πολιτική ανυπακοή, η ειρηνική παραβίαση των νόμων που είναι άδικοι, είναι ένα κεντρικό χαρακτηριστικό της δημοκρατίας και το βραβείο αντανακλά ακριβώς αυτό», σημειώνει η Ρακίμπ στην επιστολή της προς την «Κ». «Και αν αναρωτιέστε εάν τα βραβεία αυτά είναι μια επιβράβευση παράνομης δραστηριότητας, η απάντηση είναι πως όχι», γράφει η επιτροπή στην επίσημη σελίδα τους. «Πραγματοποιήσαμε συναντήσεις με δικηγόρους, ακτιβιστές, καθηγητές νομικής, άτομα με εμπειρία και αξιοπιστία, για αυτόν ακριβώς τον λόγο. Δεν επιβραβεύουμε παράνομες συμπεριφορές που μπορεί να βάλουν κάποιον σε κίνδυνο. (…) Φέτος, όλοι οι βραβευθέντες παρέμειναν πιστοί στις αξίες τους και αντιστάθηκαν στις Αρχές που προσπάθησαν να τους σταματήσουν ή να τους κάνουν να σιωπήσουν», τονίζουν.

Η «Οδύσσεια»

Η αλήθεια είναι πως η Σάρα ποτέ δεν ένιωσε πως έκανε κάτι ξεχωριστό – ήταν η ανάγκη της για μια ζωή μακριά από τον πόλεμο που την οδήγησε να εγκαταλείψει με τη Γιούσρα, τη μικρή της αδερφή, τη Συρία. Πήρε 25 ημέρες για να φτάσουν στη Γερμανία. Κινδύνευσαν, χρειάστηκε να κρυφτούν, να πουν ψέματα, φοβήθηκαν αλλά ήταν δυνατές. Οταν τελικά έφτασαν στο Βερολίνο και έβγαλαν τα χαρτιά τους, η Σάρα αποφάσισε να προσφέρει εθελοντικά τον χρόνο της στην υποδοχή προσφύγων. Η αδερφή της έγινε δεκτή στην Ολυμπιακή ομάδα των προσφύγων και τότε η ιστορία τους έγινε γνωστή – η Γιούσρα έγραψε βιβλίο, η ζωή τους πρόκειται να γίνει ταινία στο Χόλιγουντ.

Διάκριση από το ΜΙΤ για τη Σάρα-2

Την Παρασκευή, η Αλεξ παρευρέθη στην τελετή του ΜΙΤ στη Βοστώνη και παρέλαβε για λογαριασμό της Σάρα την τιμητική διάκριση «Ανυπακοής».

Οσο οι δύο αδερφές βρίσκονταν στους Ολυμπιακούς του Ρίο η Σάρα έλαβε ένα μήνυμα από εθελοντή που βρισκόταν στη Λέσβο. Της έγραφε πως είχε μια ιδέα, να κάνει μαθήματα κολύμβησης στα προσφυγόπουλα και πως ενώ αρχικά κανείς δεν δεχόταν, όταν τους έλεγε την ιστορία των δύο κοριτσιών όλοι ενθουσιάζονταν. Η Σάρα δέχτηκε να επιστρέψει στη Λέσβο για να τους γνωρίσει. Θα καθόταν δύο εβδομάδες αλλά τελικά κάθισε έναν χρόνο. Πέρυσι τον Σεπτέμβριο επέστρεψε στο Βερολίνο για να ξεκινήσει σπουδές αλλά στοιχειωμένη απ’ όσα είχε ζήσει στο νησί πήρε άδεια και στις αρχές του χρόνου επέστρεψε. Καθημερινά υποδεχόταν στις ακτές ανθρώπους, συχνά έμπαινε στο νερό για να τους βοηθήσει, εξασφάλισε πλυντήρια ρούχων για να μπορούν να πλένουν τα ρούχα τους στα camps. Κυρίως όμως η ιστορία της, η παρουσία της εκεί, έδινε κουράγιο σε εκατοντάδες πρόσφυγες. Η σύλληψή της συγκλόνισε πραγματικά τον κόσμο στο νησί.

Η ίδια ξέρει πως δεν έχει κάνει τίποτα παράνομο και προσπαθεί να παραμένει αισιόδοξη, είναι φορές όμως που νιώθει απόγνωση. Ακόμα και τότε, αυτό που της δίνει κουράγιο είναι η απίστευτη κινητοποίηση εντός και εκτός Ελλάδος για την υπόθεσή της. Από φίλους και αγνώστους, από το πανεπιστήμιό της και τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή, μέχρι το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης που πρόσφατα αφιέρωσε έκθεσή της σε εκείνη. Η λίστα είναι μεγάλη. Η τιμητική διάκριση στα βραβεία Ανυπακοής του ΜΙΤ είναι η πιο πρόσφατη αναγνώριση του έργου της. Στην τελετή, την Παρασκευή το μεσημέρι η Σάρα δεν ήταν εκεί για να την παραλάβει, αλλά στο κατάμεστο αμφιθέατρο του πανεπιστημίου ακούστηκε η ιστορία της: Από την εμπόλεμη Συρία και τα παγωμένα νερά του Αιγαίου μέχρι το κελί του Κορυδαλλού.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT