ΝΙΚΗ ΚΑΙ ΗΤΤΑ

Το 1975, πριν ακόμη μπορέσουν να απορροφήσουν πλήρως τους κραδασμούς από την προηγούμενη διεύρυνση (μετά την προσχώρηση της Βρετανίας, της Δανίας και της Ιρλανδίας το 1973), οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες αντιμετώπισαν την προοπτική της ένταξης μιας άλλης χώρας.

Στα τέλη του 1954, από τις στήλες της «Καθημερινής», ο Γιώργος Θεοτοκάς, αναφερόμενος στην ανάγκη για μια λειτουργική πολιτική στο Κυπριακό που θα άνοιγε το δρόμο για τη μελλοντική Ενωση, επέσειε παράλληλα τον κίνδυνο οι άστοχοι και βιαστικοί χειρισμοί να αποκόψουν την Ελλάδα από τον δυτικό κόσμο.

Η ένταξη της Ελλάδας στο πλευρό του δυτικού κόσμου κατά τα πρώτα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου καθόρισε την ιστορική της πορεία, διαμορφώνοντας το θεσμικό, κοινωνικό, πολιτισμικό και αξιακό πλέγμα της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της χώρας για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες.

Στις 12 Μαρτίου 1947, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Χάρι Τρούμαν διετύπωσε αυτό που έμεινε στην ιστορία του Ψυχρού Πολέμου ως «Δόγμα Τρούμαν».

«Θα σας παράσχουμε όλη τη δυνατή βοήθεια μαχόμενοι εναντίον του κοινού εχθρού και θα μοιραστούμε την κοινή μας νίκη». Ετσι τελείωνε το ένθερμο τηλεγράφημα του Βρετανού πρωθυπουργού προς τον Ελληνα ομόλογο και σύμμαχό του, δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά, στις 28 Οκτωβρίου 1940, όταν η Ελλάδα αρνήθηκε να υποκύψει στις ιταλικές φασιστικές προκλήσεις που αξίωναν θρασύτατα από μια ουδέτερη χώρα να παραδώσει αμαχητί και χωρίς διαπραγματεύσεις πάτρια εδάφη.

H ήττα της Ελλάδας στη Μικρά Ασία δεν ωφείλετο τόσο σε στρατιωτικά όσο σε πολιτικά αίτια. Το καλοκαίρι του 1922 διατηρείτο μια ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των δύο αντιπάλων στο μέτωπο της Ανατολίας. Οι Ελληνες στρατιώτες όμως είχαν αποκαρδιωθεί μετά την εκστρατεία στον Σαγγάριο, που δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα (δηλ. δεν συνέτριψε τον «μουσταφακεμαλικό» στρατό). […]

Με την έκρηξη και την εξάπλωση του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, γίνεται ολοένα πιο φανερό ότι προσφέρεται στο ελληνικό κράτος η καλύτερη αλλά και τελευταία ευκαιρία εδαφικής επέκτασης και ενσωμάτωσης των αλύτρωτων ακόμη ελληνικών πληθυσμών.

Το έπος των Βαλκανικών Πολέμων και η εδαφική επέκταση της Ελλάδας με πόλεμο ήταν αποτέλεσμα τόσο της ανασυγκρότησης του ελληνικού στρατού όσο και της εξασφάλισης συμμαχιών της Ελλάδας κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Βουλγαρίας.

Η 25η Μαρτίου 1897 (όλες οι ημερομηνίες στο παρόν κείμενο ακολουθούν το Παλαιό Ημερολόγιο) δεν ήταν μια συνηθισμένη ημέρα εορτασμού της εθνικής Παλιγγενεσίας. Κάτω από έναν λαμπρό ήλιο η Αθήνα κατακλύσθηκε από χιλιάδες λαού που ανυπομονούσαν να παρακολουθήσουν την παρέλαση.

H διερεύνηση του ιστορικού παρελθόντος δεν αποσκοπεί να υπογραμμίσει τις, κατ’ αναλογία, λύσεις της τρέχουσας πραγματικότητας.