ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Πολύ μεγαλύτερης κλίμακας και έκτασης ήταν η ρωσική εκστρατεία παραπληροφόρησης σε αμερικανικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με «φάρμες» από τρολ να εργάζονται άοκνα για να αποθαρρύνουν τους Αφροαμερικανούς ψηφοφόρους και να βοηθήσουν στην εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ το 2016, σύμφωνα με έκθεση που κατατέθηκε στην επιτροπή αντικατασκοπείας της Γερουσίας.
Η νίκη του Τραμπ δεν έδωσε τέλος στη δραστηριότητα αυτή των τρολ, καθώς οι «φάρμες» αυτές συνέχισαν το έργο τους, εντείνοντας τις φυλετικές εντάσεις και την πολιτική πόλωση.
Η μία έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ανέλυσε τον τρόπο με τον οποίο οι Ρώσοι προωθούν το μήνυμά τους σε διάφορες ομάδες, όπως η προσπάθειά τους να αποθαρρύνουν Αφροαμερικανούς ψηφοφόρους από την κάλπη και η όξυνση της οργής συντηρητικών ψηφοφόρων. «Οι εκστρατείες αυτές προώθησαν το μήνυμα ότι ο καλύτερος τρόπος προάσπισης των συμφερόντων των μαύρων ήταν η αποχή από τις εκλογές», αναφέρουν οι ερευνητές της Οξφόρδης.
Και οι δύο έρευνες έδειξαν ότι οι επικεφαλής του Facebook δεν αναφέρθηκαν στο εύρος της ρωσικής ανάμειξης, όπως αυτή καταγράφηκε στην εφαρμογή Instagram, ιδιοκτησίας του Facebook, κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του ενώπιον του Κογκρέσου. Η έρευνα έδειξε ότι την ώρα που η προσοχή είχε εστιαστεί σε Facebook και Twitter το 2017, οι Ρώσοι μετατόπισαν τις προσπάθειές τους στο Instagram. Η μελέτη της New Knowledge εκτιμά πως το «Instagram έπαιξε σημαντικό ρόλο στη ρωσική επιχείρηση επιρροής, κάτι το οποίο τα στελέχη του Facebook απέφυγαν να θίξουν στις καταθέσεις τους ενώπιον του Κογκρέσου».
Οι Ρώσοι προσπάθησαν, επιπλέον, να διεισδύσουν σε διαδικτυακά παιχνίδια, εφαρμογές περιήγησης του Ιντερνετ και μουσικά προγράμματα. Τα ρωσικά τρολ αξιοποίησαν ακόμη και σελίδες κοινωνικής δικτύωσης για να πείσουν χρήστες του παιχνιδιού Pokemon Go να χρησιμοποιούν πολιτικά φορτισμένα ονόματα χρηστών πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2016, όταν το παιχνίδι βρισκόταν στο απόγειο της επιτυχίας του.
Αίσθηση προκαλεί, επίσης, η διαπίστωση ότι ο ιδρυτής της οργάνωσης WikiLeaks, Τζούλιαν Ασάντζ, εξασφάλιζε συστηματικά επαίνους από μέρους των ρωσικών τρολ σε δημοσιεύσεις τους που απευθύνονταν ταυτόχρονα σε συντηρητικούς και σε αριστερούς χρήστες. Ρωσικά τρολ δημοσίευσαν έτσι πολλά μηνύματα στήριξης στον Ασάντζ, λίγες ημέρες προτού η σελίδα WikiLeaks δημοσιοποιήσει emails της Χίλαρι Κλίντον, που είχαν υποκλαπεί.
Η έρευνα της Οξφόρδης επισημαίνει ότι η δράση των Ρώσων τρολ εντεινόταν σε περιόδους κρίσεων ή σημαντικών διεθνών γεγονότων. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2016, μηνύματα προς συντηρητικούς χρήστες μέσων δικτύωσης στόχευαν στη δημιουργία κλίματος οργής και καχυποψίας γύρω από δήθεν κρούσματα νοθείας. Την ίδια ώρα, δημοσιεύσεις με στόχο Αφροαμερικανούς ψηφοφόρους απέφευγαν να μνημονεύουν τις εκλογές.
Από το 2003
Η δράση των ρωσικών τρολ στο Twitter φέρεται να χρονολογείται στο 2013, προτού εξελιχθεί σε ευρεία στρατηγική σε πολλές πλατφόρμες του Διαδικτύου. Πολλοί ψεύτικοι λογαριασμοί δημοσίευαν υλικό το οποίο υπερασπιζόταν τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Ασαντ και την παρουσία ρωσικών στρατευμάτων στο πλευρό του καθεστώτος της Δαμασκού.
Οι «ρωσικές» δημοσιεύσεις αποκαλύπτουν, σύμφωνα με την έρευνα, άριστη γνώση και αντίληψη της «ψυχοσύνθεσης» της αμερικανικής κοινωνίας.