ΛΟΝΔΙΝΟ. Τη γενετική φυσιογνωμία των κατοίκων της Ισπανίας αλλοίωσε η μετανάστευση πληθυσμών από την Κεντρική Ευρώπη κατά τη διάρκεια της Εποχής του Χαλκού, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Science.
Η μελέτη του DNA έδειξε ότι οι «μετανάστες» πέρασαν τα Πυρηναία, αντικαθιστώντας την ανδρική γενεαλογία της Ισπανίας σε διάστημα 400 ετών. Αγνωστο παραμένει, ωστόσο, εάν η αλλαγή αυτή συντελέστηκε με βίαιο τρόπο. Οι ερευνητές προχώρησαν στην αναβίωση της πληθυσμιακής ιστορίας της Ιβηρικής τα τελευταία 8.000 χρόνια. Εξήγαγαν μάλιστα δείγματα DNA από σκελετούς 403 Ιβήρων οι οποίοι έζησαν μεταξύ 6000 π.Χ. και 1600 μ.Χ. Οι μετανάστες της Εποχής του Χαλκού κατάγονταν εν μέρει από αγρότες της Νεολιθικής εποχής, ενώ τα υπόλοιπα γενετικά τους χαρακτηριστικά είναι ανάλογα με εκείνα των κατοίκων της ρωσικής στέπας. Η γενετική καταγωγή από τη στέπα «εισήχθη» στην Ευρώπη από νομάδες κτηνοτρόφους, οι οποίοι μετοίκησαν δυτικά από την Ασία.
Πολιτισμός του Λάγυνου
Στα τέλη της Νεολιθικής περιόδου, όμως, καταστροφικός λοιμός οδήγησε σε δραματική συρρίκνωση του πληθυσμού της ασιατικής στέπας. Καθώς μέρος του πληθυσμού που επέζησε άρχισε να μετακινείται προς τα δυτικά, υιοθέτησε πολιτισμικά πρότυπα πληθυσμών που είχε συναντήσει στην πορεία του. Στην Κεντρική Ευρώπη, η ανθρώπινη αυτή μείξη οδήγησε στην εμφάνιση του Πολιτισμού του Λάγυνου, γύρω στην 3η χιλιετία π.Χ. Οι απόγονοι των εκπροσώπων αυτού του πολιτισμού δημιούργησαν πατριαρχικές κοινωνίες σε πολλά σημεία της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της Ιβηρικής Χερσονήσου.
Οι ερευνητές εξέτασαν το χρωμόσωμα Υ, που μεταδίδεται αναλλοίωτο από πατέρα σε γιο και επιτρέπει την καταγραφή της ανδρικής γενεαλογίας. Γύρω στο 2000 π.Χ, οι τοπικές γενεαλογίες χρωμοσώματος Υ είχαν εξαφανισθεί από την ιβηρική γενετική δεξαμενή, για να αντικατασταθούν από το γενετικό υλικό των νεοεισερχόμενων, όπως εξηγεί το BBC. Η ανάλυση γενετικού υλικού έδειξε ότι οι Ιβηρες οφείλουν την καταγωγή τους σε ποσοστό 40% στον νέο πληθυσμό του Πολιτισμού του Λάγυνου. Ο συντάκτης της μελέτης Ινίγο Ολάλδε, της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, αναφέρει: «Οι Ιβηρες δεν σκοτώθηκαν ούτε εξορίστηκαν. Δεν υπάρχει αρχαιολογική ένδειξη για ξέσπασμα βίας την περίοδο εκείνη. Οι νεοφερμένοι επικράτησαν ειρηνικά, χάρη στην αυξημένη αναπαραγωγική τους ικανότητα και ευνοήθηκαν από την υπάρχουσα πατριαρχική δομή της κοινωνίας εκείνης».
Ανάλογο –και καλύτερα καταγεγραμμένο– φαινόμενο σημειώθηκε στην Ιβηρική και μετά την κατάρρευση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όταν νομαδικά φύλλα από τη Βόρεια και την Κεντρική Ευρώπη εισέβαλαν στη σημερινή Ισπανία. Οι Βησιγότθοι, που μιλούσαν γλώσσα παραπλήσια των σουηδικών, των γερμανικών και των αγγλικών, κυριάρχησαν στη χερσόνησο και ίδρυσαν βασιλικούς οίκους που επιβιώνουν μέχρι σήμερα.