ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Στα δύο πρώτα χρόνια της προεδρίας του, ο Ντόναλντ Τραμπ ακύρωσε κανονισμούς για την προστασία του περιβάλλοντος, απέσυρε τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή και αμφισβήτησε ανοικτά την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Σήμερα, ο πρόεδρος και οι αξιωματούχοι που διόρισε ετοιμάζουν μια καινούργια επίθεση. Στους επόμενους μήνες, ο Λευκός Οίκος θα ολοκληρώσει το ξήλωμα των σοβαρότερων μέτρων που έλαβε η κυβέρνηση Ομπάμα για τη μείωση των εκπομπών ρύπων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και θα εντείνει τις προσπάθειες να επιβάλει τις απόψεις του σε άλλα έθνη, όπως έδειξε η άρνησή του να υπογράψει τη συμφωνία για την προστασία της Αρκτικής, θέτοντας ως όρο να απαλειφθεί οποιαδήποτε αναφορά στην κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, η πιο ανησυχητική πλευρά των προσπαθειών του αφορά τη χειραγώγηση των ερευνών για την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Ασφαλώς ο Τραμπ δεν υποκινείται από κάποια ιδεολογία. Είναι αρνητής της κλιματικής αλλαγής από την πολυθρόνα του. Ηρθε στην εξουσία βλέποντας κρατικούς οργανισμούς όπως η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος ως οχυρά του «βαθέος κράτους» και πασχίζει να αλλάξει την επιστημονική μεθοδολογία που ακολουθούν.
Για παράδειγμα, ο διορισμένος από τον Τραμπ διευθυντής της Γεωλογικής Επιθεώρησης, Τζέιμς Ρίλι, πρώην αστροναύτης και γεωλόγος με ειδίκευση στα πετρέλαια, αποφάσισε ότι τα μοντέλα για την εξέλιξη του κλίματος που επεξεργάζεται η υπηρεσία του θα έχουν στο εξής ορίζοντα το 2040 και όχι το τέλος του αιώνα, όπως γίνεται μέχρι σήμερα. Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το αποτέλεσμα θα είναι μια παραπλανητική εικόνα, δεδομένου ότι οι βαρύτερες επιπτώσεις από τις εκπομπές ρύπων αναμένεται να εκδηλωθούν μετά το 2040.
Ο υπ’ αριθμόν ένα στόχος του Τραμπ είναι η «Εθνική Εκτίμηση για το Κλίμα», την οποία συντάσσει ειδική ομάδα εργασίας κάθε τέσσερα χρόνια. Οι εργασίες για την επόμενη εκτίμηση –που προβλέπεται να δημοσιοποιηθεί το 2021 ή το 2022– έχουν ήδη ξεκινήσει. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι διαμηνύουν ότι ακραία αρνητικές προβλέψεις επιστημόνων, όπως αυτές που είδαν το φως της δημοσιότητας σε προηγούμενες εκτιμήσεις, δεν θα γίνονται αυτομάτως αποδεκτές από την κυβέρνηση.
«Αυτό που βλέπουμε να εξελίσσεται είναι μια ωμή προσπάθεια πολιτικοποίησης της επιστήμης, χειραγώγησής της προς όφελος των πολιτικών της κυβέρνησης», λέει ο Φίλιπ Ντάφι, πρόεδρος ερευνητικού κέντρου και μέλος επιτροπής της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, που ανέλυσε την πιο πρόσφατη «Εθνική Εκτίμηση για το Κλίμα«. «Μου θυμίζει τη Σοβιετική Ενωση», προσθέτει ο Ντάφι.
Η περίπτωση Χάπερ
Παράλληλα, η κυβέρνηση Τραμπ πασχίζει να αμφισβητήσει τα συμπεράσματα για την κλιματική αλλαγή, δημιουργώντας μια καινούργια επιτροπή με επικεφαλής τον Γουίλιαμ Χάπερ. Ο 79χρονος φυσικός είχε επιτυχημένη καριέρα στο πανεπιστήμιο του Πρίνστον, αλλά οι απόψεις του για την κλιματική αλλαγή σοκάρουν συναδέλφους του και όχι μόνο. «Η δαιμονοποίηση του διοξειδίου του άνθρακα θυμίζει τη δαιμονοποίηση των Εβραίων από τον Χίτλερ», δήλωσε ο Χάπερ, ο οποίος συμμετέχει στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας ως αναπληρωτής σύμβουλος του Τραμπ για τις νέες τεχνολογίες.
Την επιτροπή του Χάπερ υποστηρίζει ο σκληροπυρηνικός σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας, Τζον Μπόλτον, ο οποίος έφερε τον διακεκριμένο φυσικό στο Συμβούλιο. Τόσο ο Χάπερ όσο και ο Μπόλτον χρηματοδοτούνται από τον Ρόμπερτ και τη Ρεμπέκα Μέρσερ, τον ακροδεξιό δισεκατομμυριούχο και την κόρη του, που στηρίζουν οικονομικά τις προσπάθειες υπονόμευσης των επιστημονικών ερευνών για την κλιματική αλλαγή.
Για τον Τραμπ, η κλιματική αλλαγή προσφέρεται για διακωμώδηση. «Δεν θα ήταν άσχημο αν είχαμε λίγη από αυτή την ξεχασμένη υπερθέρμανση του πλανήτη αυτή την ώρα», έγραψε στο Twitter τον Ιανουάριο, όταν κύμα ψύχους είχε παγώσει μεγάλο μέρος της χώρας. Οι στενοί σύμβουλοί του υπερθεματίζουν. Προ ολίγων εβδομάδων, στη σύνοδο των χωρών του Αρκτικού Κύκλου, ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο κατέπληξε τους συναδέλφους του περιγράφοντας την ταχέως θερμαινόμενη περιοχή ως «γη ευκαιριών και αφθονίας» λόγω των μεγάλων αποθεμάτων υδρογονανθράκων, μετάλλων και σπάνιων γαιών. Και το λιώσιμο των πάγων; Ανοίγει νέους θαλάσσιους δρόμους για τη μεταφορά εμπορευμάτων, υποστήριξε ο Πομπέο.