Η αιματηρή καταστολή των κινητοποιήσεων των φοιτητών στην πλατεία Τιενανμέν στο Πεκίνο – στη μεγαλύτερη πλατεία του κόσμου και σύμβολο του Μαοϊκού καθεστώτος – παραμένει θέμα ταμπού για την Κίνα και «αγκάθι» στις σχέσεις με τη Δύση, ακόμα και 30 χρόνια μετά.
Η κινεζική κυβέρνηση δεν έχει ανακοινώσει μέχρι και σήμερα τον απολογισμό των θυμάτων από την εξέγερση της 4ης Ιουνίου 1989. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αυτοπτών μαρτύρων και των οργανώσεων για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κυμαίνονται από αρκετές εκατοντάδες μέχρι και πολλές χιλιάδες.
Remember Tank Man? pic.twitter.com/O9I1xNLVG3
— Amnesty International (@amnesty) 4 Ιουνίου 2019
Ο Ερυθρός Σταυρός της Κίνας κάνει λόγο για 2.400 νεκρούς, ενώ οι επίσημες αρχές αναφέρουν 241.
28 Μαΐου 1989: Φοιτητές έχουν κατασκηνώσει για τρεις εβδομάδες στην πλατεία, απαιτώντας κυβερνητικές μεταρρυθμίσεις. Το βράδυ της 4 Ιουνίου του 1989 στρατιώτες και άρματα κάνουν την εμφάνιση τους. Τα μεσάνυχτα, δίνεται η διαταγή για επέμβαση.
Πριν από τη σημερινή διαδήλωση για την 30η επέτειο της καταστολής στην πλατεία Τιενανμέν, το Γραφείο του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου γνωστοποίησε στο Ρόιτερ πως έχει λάβει αναφορές σύμφωνα με τις οποίες αριθμός κινέζων πολιτών τέθηκε υπό κράτηση ή απειλήθηκε από την αστυνομία.
Την ίδια ώρα, στο πάρκο Βικτόρια στο Χονγκ Κονγκ, χιλιάδες άνθρωποι πήραν μέρος σε νυχτερινή πορεία, κρατώντας αναμμένα κεριά προς τιμήν των θυμάτων.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο κάλεσε την Κίνα να τιμήσει την 30ή επέτειο από την εξέγερση της Πλατείας Τιενανμέν απελευθερώνοντας όλους τους κρατούμενους που έχουν φυλακιστεί επειδή προασπίστηκαν τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα ενώ η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μόργκαν Ορτάγκους, την περασμένη εβδομάδα χαρακτήρισε τις διαδηλώσεις εκείνες "σφαγή ειρηνικών διαδηλωτών".
Από την πλευρά του, ο Κινέζος υπουργό Άμυνας, Ουέι Φένγκε, χαρακτήρισε την καταστολή «ορθή πολιτική απόφαση», επικαλούμενος τη «σταθερότητα» που επικρατεί στη χώρα από τότε.
Παράλληλα, το Πεκίνο εξέφρασε την έντονη «δυσαρέσκεια» του και στηλίτευσε την «αλαζονεία» του αμερικανού ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο, βλέποντας στα σχόλια του μια προσπάθεια ανάμιξης στις κινεζικές εσωτερικές υποθέσεις.
Οποιοσδήποτε αποπειραθεί «να εκφοβίσει τον κινεζικό λαό (…) θα καταλήξει στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας», αναφέρεται σε ανακοίνωση της πρεσβείας της Κίνας στην Ουάσινγκτον. «Τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Κίνα βρίσκονται στην καλύτερή τους περίοδο», σύμφωνα με το κείμενο.