100 χρόνια «Κ»: Ιστορικά πρωτοσέλιδα – 1950: Ενωτικό δημοψήφισμα στην Κύπρο

100 χρόνια «Κ»: Ιστορικά πρωτοσέλιδα – 1950: Ενωτικό δημοψήφισμα στην Κύπρο

1' 45" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ακούγοντας τις διακηρύξεις περί ελευθερίας, μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Ελληνοκύπριοι ήλπισαν ότι κάτι θα άλλαζε στο νησί. Ωστόσο, το Λονδίνο αντιμετώπιζε αρνητικά το αίτημά τους για ένωση με την Ελλάδα, θεωρώντας ότι το αποικιακό καθεστώς στην Κύπρο έπρεπε να παραμείνει ως έχει.

Με δεδομένη αυτή την κατάσταση, η οποία προκαλούσε απογοήτευση στους Ελληνοκυπρίους, αλλά και την επιφυλακτικότητα της ελληνικής κυβέρνησης να διεθνοποιήσει το Κυπριακό, τον Νοέμβριο του 1949 το ΑΚΕΛ, μέσω επιστολής που απέστειλαν στον ΟΗΕ τα ελεγχόμενα από αυτό δημοτικά συμβούλια, θα προτείνει τη διενέργεια δημοψηφίσματος υπό την αιγίδα του Διεθνούς Οργανισμού, με σκοπό να καταγραφεί η πραγματική βούληση των κατοίκων της Κύπρου. Η πρωτοβουλία αυτή εξέφραζε με έμπρακτο τρόπο μια αλλαγή κατεύθυνσης στην πολιτική του ΑΚΕΛ, που έως τότε εκφραζόταν με το σύνθημα «Αυτοκυβέρνηση – Ενωση» – μεταβολή η οποία είχε επισφραγιστεί τους προηγούμενους μήνες με το συνέδριο του κόμματος και την αλλαγή του γενικού γραμματέα του.

Η ιδέα του δημοψηφίσματος υποστηρίχθηκε και από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Κύπρου: Σε συνεδρία της, στις 18 Νοεμβρίου 1949, αποφάσισε τη διενέργειά του και ζήτησε από τον Βρετανό κυβερνήτη να το διοργανώσει. Καθώς συνάντησε την άρνησή του και το σαφές μήνυμα ότι, όποιο κι αν ήταν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, δεν θα άλλαζε κάτι στο αποικιακό καθεστώς, αποφάσισε να προχωρήσει στην υλοποίηση της ιδέας.

Το δημοψήφισμα είχε τη μορφή συλλογής υπογραφών και πραγματοποιήθηκε τις Κυριακές 15 και 22 Ιανουαρίου 1950. Η συλλογή των υπογραφών γινόταν έξω από τις εκκλησίες, μετά την κυριακάτικη δοξολογία. Οι συμμετέχοντες –για πρώτη φορά και γυναίκες– υπέγραφαν τέσσερις φορές, ώστε να δημιουργηθούν τέσσερις τόμοι που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν. Εκτός από τους Ελληνοκυπρίους, υπέγραψαν και κάποιοι Τουρκοκύπριοι, παρότι η ηγεσία τους ήταν ενάντια στην προοπτική της ένωσης, και μερικοί Αρμένιοι.

Στις 29 Ιανουαρίου, η Ιερά Σύνοδος ανακοίνωσε τα αποτελέσματα: Υπέγραψαν συνολικά 215.108 άτομα επί συνόλου 224.757 Ελλήνων της Κύπρου που είχαν δικαίωμα υπογραφής. Το ποσοστό 95,7% καθιστούσε σαφή και πέραν πάσης αμφιβολίας τη βούληση των Ελληνοκυπρίων.

100 χρόνια «Κ»: Ιστορικά πρωτοσέλιδα – 1950: Ενωτικό δημοψήφισμα στην Κύπρο-1

«Εις τα πρόσωπα των προσερχο-μένων να ψηφίσουν ήτο ζωγραφι-σμένη η χαρά. […] Πλείστοι εις τας πόλεις και τα χωρία υπέγραφον τα δελτία του δημοψηφίσματος γονυκλινείς και δακρύοντες».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή