ΜΑΔΡΙΤΗ. Η απόπειρα της νέας δημοτικής αρχής της Μαδρίτης να καταργήσει τη ζώνη χαμηλών ρύπων που οριοθέτησε η απερχόμενη δημοτική αρχή στο κέντρο της ισπανικής πρωτεύουσας, προσέκρουσε σε δικαστικά εμπόδια. Δικαστήριο της ισπανικής πρωτεύουσας έκρινε ότι το μέτρο πρέπει να εξακολουθήσει να ισχύει για λόγους προστασίας της υγείας των κατοίκων και του περιβάλλοντος.
Στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές, η αριστερή δήμαρχος της Μαδρίτης, Μανουέλα Καρμένα, ηττήθηκε από τον Χοσέ-Λουίς Μαρτίνες Αλμέιδα του Λαϊκού Κόμματος, ο οποίος ανέλαβε τον δήμο σε συνασπισμό με το φιλελεύθερο Ciudadanos, με την εξωτερική υποστήριξη του ακροδεξιού Vox. Μία από τις πρώτες ενέργειες της νέας δημοτικής αρχής ήταν να καταργήσει τη ζώνη Madrid Central, το εμβληματικό έργο της Καρμένα, που τέθηκε σε λειτουργία στις 30 Νοεμβρίου 2018.
Επί μία δεκαετία, οι ρύποι στην ισπανική πρωτεύουσα ξεπερνούσαν συστηματικά το όριο ασφαλείας, με αποτέλεσμα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να έχει προσφύγει εναντίον της στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Η ζώνη Madrid Central ήταν η απάντηση στο πρόβλημα αυτό. Η είσοδος στην περιοχή είναι ελεύθερη για ηλεκτροκίνητα και υβριδικά οχήματα, απαγορεύεται εντελώς για ρυπογόνα οχήματα παλαιότερης τεχνολογίας, ενώ για συμβατικά οχήματα νέας τεχνολογίας (κατηγορίας B ή C) επιτρέπεται μόνο αν σταθμεύσουν σε πάρκινγκ ή αν έχουν πρόσκληση από επιχείρηση ή κάτοικο της περιοχής.
Τα αποτελέσματα για την ποιότητα του αέρα και για τη λειτουργία των μέσων μεταφοράς ήταν πολύ θετικά, με τη ρύπανση να μειώνεται στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας, την κίνηση των οχημάτων να αραιώνει και τις ταχύτητες των λεωφορείων να αυξάνονται. Η αχίλλειος πτέρνα του συστήματος είναι ο τρόπος υπολογισμού των προστίμων για παράνομη είσοδο. Βασιζόμενος στις δυσλειτουργίες του συστήματος αναγνώρισης οχημάτων μέσω των πινακίδων κυκλοφορίας, ο νέος δήμαρχος κατήργησε την επιβολή προστίμων στις 30 Ιουλίου, με αποτέλεσμα η ρύπανση και η κυκλοφοριακή συμφόρηση να ανεβούν κατακόρυφα.
Μία εβδομάδα αργότερα, και αφού είχαν μεσολαβήσει κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις υπέρ της διατήρησης της ζώνης χαμηλών ρύπων, το δικαστήριο επανέφερε τα πρόστιμα. Την Τρίτη ήρθε η δεύτερη δικαστική απόφαση, με την οποία το δικαστήριο αναγνωρίζει μεν τα προβλήματα, αλλά κρίνει ότι το αγαθό της προστασίας της υγείας και του περιβάλλοντος είναι ανώτερο. «Τα ελαττώματα που υπάρχουν στο σύστημα επιβολής προστίμων είναι μικρότερης σημασίας από το αγαθό της προστασίας της υγείας και του περιβάλλοντος», ανέφερε η δικαστική απόφαση. Το 24ο διοικητικό δικαστήριο της ισπανικής πρωτεύουσας επισήμανε ότι η δημοτική αρχή δεν μπορεί να καταργήσει τη Madrid Central χωρίς να έχει εναλλακτικές λύσεις, που να επιδιώκουν τον ίδιο στόχο. «Δεν αποδείχθηκε ότι η ζώνη ήταν ανεπαρκής, ούτε ότι προξένησε κάποια βλάβη μεγαλύτερη από αυτή την οποία αποτρέπει με την ύπαρξή της», σημειωνόταν στην απόφαση.
Με αυτά τα δεδομένα, η δημοτική αρχή πρέπει είτε να εγκαταλείψει την αντίθεσή της ή να σχεδιάσει άλλα μέτρα, που θα επιτυγχάνουν το ίδιο ή καλύτερο αποτέλεσμα. «Δεχόμαστε την απόφαση του δικαστηρίου, αλλά η θέση της δημοτικής αρχής παραμένει ίδια», δήλωσε στην εφημερίδα El Pais ο υπεύθυνος του δήμου για ζητήματα περιβάλλοντος και κινητικότητας, Μπόρχα Καραμπάντε. «Θέλουμε να καθιερώσουμε ένα εναλλακτικό μοντέλο, πιο αποτελεσματικό από τη ζώνη Madrid Central, γιατί αυτό απέτυχε και ως προς τη ρύπανση και ως προς την κινητικότητα», υποστήριξε ο Καραμπάντε.
Εν τω μεταξύ, στην πρωτεύουσα της Γαλλίας τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιουλίου νέα απαγόρευση εισόδου ρυπογόνων οχημάτων, πιο αυστηρή για το κέντρο και λιγότερο για την περιφέρεια του Παρισιού, καθώς και αύξηση του κόστους του ντίζελ, η οποία έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις επαγγελματιών οδηγών.