Ο Μπεν Χενί ονειρεύεται έναν λαμπρό θάνατο και εκνευρίζεται με τους κανόνες που επιβάλλονται από την Αλ Κάιντα για να φτάσει κανείς στον δρόμο του μαρτυρίου: Κάθε ενέργεια, λέει ο 32χρονος Λίβυος, «εναντίον των εχθρών του Θεού» απαιτεί την άδεια του «σεΐχη Αλί Αμπντάλα», αλλιώς Μπιν Λάντεν, κατά τους Ιταλούς αξιωματούχους της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας που υπέκλεψαν τη συνομιλία. «Το μόνο που ζητώ είναι να με αφήσουν να τους πολεμήσω χωρίς να πρέπει να αναφέρομαι σε κανένα. Οταν θα πεθάνω, θέλω να λογοδοτήσω μόνο στον Θεό».
Ο Μπεν Χενί συνελήφθη στο Μόναχο στις αρχές Οκτωβρίου και αναμένει να εκδοθεί στην Ιταλία, όπου κατηγορείται ότι σχεδίαζε βομβιστική επίθεση εναντίον της αμερικανικής πρεσβείας στη Ρώμη τον περασμένο Ιανουάριο.
Η αναφορά του όμως στην Αλ Κάιντα είναι μόνο ένα κομμάτι του παζλ που προσπαθούν να συμπληρώσουν οι αντιτρομοκρατικές Αρχές στην Ευρώπη, ώστε να αποφύγουν ένα νέο τρομοκρατικό κατακλυσμό. Τον τελευταίο χρόνο, οι διωκτικές Αρχές έχουν συλλέξει στοιχεία για τουλάχιστον πέντε επιθέσεις στην Ευρώπη, αλλά κανείς δεν είναι σε θέση να πει πόσες άλλες σχεδιάζονται.
Εδώ και χρόνια
Ουδείς όμως αμφισβητεί ότι η Ευρώπη είναι εδώ και χρόνια μια από τις βάσεις της Αλ Κάιντα και των προκατόχων της τρομοκρατικών οργανώσεων, καθώς ακολουθούν τα ίχνη σε προηγούμενες τρομοκρατικές επιθέσεις. Μπορεί να προέρχονται από την Αλγερία, την Τυνησία, την Αίγυπτο ή τις χώρες του Κόλπου, αλλά επέλεξαν να σχεδιάσουν τις επιθέσεις τους στη Γηραιά ήπειρο. Η πνευματική βάση τους μπορεί να είναι η Σαουδική Αραβία, η βάση εκπαίδευσης το Αφγανιστάν και ο στόχος η Αμερική, αλλά επέλεξαν να ζήσουν στη Γερμανία, την Ισπανία, την Ιταλία, τη Βρετανία και το Βέλγιο. Και πολλοί από αυτούς βρίσκονται ακόμη εκεί.
Η πρωταρχική προσπάθεια των Αμερικανών είναι να σκιαγραφήσουν τον δρόμο που ακολούθησαν οι τρομοκράτες ώς τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Και ένας σημαντικός σταθμός αυτού του δρόμου είναι το Αμβούργο, όπως παραδέχονται και οι Γερμανοί, όπου ήταν η βάση του πυρήνα του Μοχάμεντ Ατα, του θεωρούμενου ως οργανωτή της όλης επιχείρησης. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν στοιχεία που να συνδέουν τον πυρήνα του Ατα με τους άλλους πυρήνες που εντοπίστηκαν από τις αρχές του χρόνου, ενισχύοντας τις εκτιμήσεις ότι ο πυρήνας του Αμβούργου έδρασε αυτόνομα.
Νέα ίχνη
Την περασμένη εβδομάδα, όμως, καλύφθηκαν κάποια κενά: Τρία στελέχη του πυρήνα -ο Ζακαρίγια Εσαμπάρ, ο Σαΐντ Μπαχαζί και ο Ραμζί Μπιναλσίμπχ- είχαν μείνει για μια νύχτα στο ξενοδοχείο «Εμπασι», στο Καράτσι, στις 4 Σεπτεμβρίου.
Ο Μπαχαζί χρησιμοποίησε το πραγματικό του όνομα και οι άλλοι δύο τα ονόματα Αμπντάλα Χουσαϊνί από το Βέλγιο και Αμάρ Μουλά από τη Γαλλία. Εκαναν αρκετά τηλεφωνήματα από έναν τηλεφωνικό θάλαμο και αναχώρησαν την επομένη για την Κέτα, κοντά στα σύνορα με το Αφγανιστάν, απ’ όπου πιστεύεται ότι πήγαν στο Αφγανιστάν.
Επίσης την περασμένη εβδομάδα, ο Τσέχος υπουργός Εσωτερικών Στάνισλαβ Γκρος επιβεβαίωσε πως ο Ατα «ήρθε σε επαφή» την περασμένη άνοιξη -δηλαδή μετά τη μετάβασή του στις ΗΠΑ- με τον Αχμέντ Σαμίρ Αλ-Ανί, τον οποίο ο υπουργός αποκάλεσε «αξιωματούχο των ιρακινών μυστικών υπηρεσιών».
Μολονότι η Αμερική θα εξακολουθήσει μάλλον να αποτελεί τον πρωταρχικό στόχο των τρομοκρατών, αξιωματούχοι από την Ισπανία ώς τη Ρωσία θεωρούν ότι το να βασίζεται κανείς σε αυτή την εκτίμηση είναι επικίνδυνο. Σε όλη την Ευρώπη έχουν συλληφθεί περισσότερα από 30 άτομα που θεωρείται ότι σχετίζονται με την ισλαμική τρομοκρατία, αλλά δεν είναι παρά ένα μικρό κομμάτι των περίπου 11.000 ανδρών που το FBI υπολογίζει ότι εκπαιδεύτηκαν στα στρατόπεδα της Αλ Κάιντα στο Αφγανιστάν.
Πολλοί από αυτούς θα έχουν πλέον αποχωρήσει από την ενεργό δράση. Αλλά οι υπόλοιποι; «Είναι διασκορπισμένοι στον κόσμο», λέει ο Μοχάμεντ αλ-Μασαρί, ένας αντικαθεστωτικός Σαουδάραβας φυσικός που δραστηριοποιείται στους μουσουλμανικούς κύκλους του Λονδίνου. «Ακόμη κι αν δεν έχουν σχέση με την Αλ Κάιντα, ενεργούν κατά το πρότυπό της».
«Κάτω από τη μύτη τους»
Η Αλ Κάιντα δρούσε «κάτω από τη μύτη» των Ευρωπαίων επί χρόνια, αλλά ουδείς έδινε σημασία. «Στην Ευρώπη έχουμε τα δικά μας προβλήματα με την τρομοκρατία και ασχολούμαστε κυρίως με αυτά», παραδέχεται ένας Ισπανός αξιωματούχος. «Ακόμη και μετά τις επιθέσεις στις αμερικανικές πρεσβείες, ο ισλαμικός κίνδυνος φαινόταν ασήμαντος και ο Μπιν Λάντεν σαν κάποιος από άλλο πλανήτη».
Στην «εγκυκλοπαίδεια της τζιχάντ» για τις μεθόδους του ιερού πολέμου, οι οδηγίες είναι σαφείς: διατηρηθείτε στην αφάνεια, ενσωματωθείτε στην κοινωνία και περιμένετε την κατάλληλη ευκαιρία.
Και «ο μουτζαχεντίν πρέπει να είναι νέος, ώστε να αρχίσει την αποστολή του δέκα χρόνια πριν από την έναρξη της τζιχάντ». Πράγματι, πολλοί από αυτούς που συνελήφθησαν τις τελευταίες εβδομάδες βρίσκονταν στις προκαθορισμένες θέσεις τους αρκετά χρόνια. Δεν εκπαιδεύτηκαν όμως όλοι στο Αφγανιστάν. Τον Δεκέμβριο του 1999 και ξανά στις αρχές του χρόνου, αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών συναντήθηκαν για να εξετάσουν τη στρατολόγηση από τον Μπιν Λάντεν Αλγερινών ριζοσπαστών με μακρόχρονη θητεία εναντίον του αλγερινού στρατού.
Συνδετικός κρίκος
«Πριν από το 1998, το πρόβλημα στην Ευρώπη ήταν η αλγερινή τρομοκρατία», λέει ο εισαγγελέας Στέφανο Νταμπρουόζο, που έχει αναλάβει την υπόθεση του πυρήνα του Μιλάνου. «Μετά όμως, ο Μπιν Λάντεν άρχισε να συνδέει και να κατευθύνει τους υπάρχοντες πυρήνες, φανατίζοντάς τους και κάνοντάς τους περισσότερο αποτελεσματικούς».
Οι Γάλλοι γνωρίζουν καλά τη δράση της αλγερινής τρομοκρατίας και τη βλέπουν να αντικατοπτρίζεται στις επιχειρήσεις της Αλ Κάιντα. Το 1994, αντάρτες της Ενοπλης Ισλαμικής Ομάδας της Αλγερίας οργάνωσαν αεροπειρατία σε ένα αεροσκάφος της «Αιρ Φρανς», με σκοπό να το οδηγήσουν για να συντριβεί στο κέντρο του Παρισιού. Οι αεροπειρατές σκοτώθηκαν από τους Γάλλους κομάντος, όσο το αεροπλάνο ανεφοδιαζόταν στη Μασσαλία, αλλά σε μια άλλη επιχείρηση της οργάνωσης, οι τρομοκράτες επιχείρησαν να ανατινάξουν τον σταθμό του Σαιντ Μισέλ, κοντά στον καθεδρικό της Παναγίας των Παρισίων.
Ο παλαιός πόλεμος, επομένως, τροφοδοτεί με αίμα τον καινούργιο ή, όπως υποστηρίζει ο Γάλλος ανακριτής που έχει αναλάβει το αντιτρομοκρατικό έργο στη χώρα, Ζαν-Φρανσουά Ρισάρ, «μπορεί οι πυρήνες ή και ολόκληρα τα δίκτυα να έχουν διαφορετική προέλευση, αλλά όλοι προσβλέπουν στην Αλ Κάιντα και τον Μπιν Λάντεν, την ομπρέλα που τους ενώνει και τους καθοδηγεί». Χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι ύποπτοι που συνελήφθησαν την περασμένη εβδομάδα στη Βοσνία, οι οποίοι συνδέονται τόσο με την αλγερινή Ενοπλη Ομάδα όσο και με την Αλ Κάιντα, καθώς και οι έξι συλληφθέντες Αλγερινοί στην Ισπανία. Η ισπανική αστυνομία μάλιστα, κατάσχεσε και 32 βιντεοκασέτες στο διαμέρισμα ενός από τους συλληφθέντες, του Μοχάμεντ Μπελαζίζ, με σκηνές από επιθέσεις-καμικάζι στο Αλγέρι, την Τσετσενία και την Παλαιστίνη. Παρόμοιες κασέτες κατασχέθηκαν και στο Μιλάνο.
Θα στραφούν αλλού;
Αναμφισβήτητα, οι ευρωπαϊκές διωκτικές Αρχές ακολουθούν τα ίχνη της Αλ Κάιντα, αλλά όσο η οργάνωση βρίσκεται σε λειτουργία, μπορεί πάντα να αλλάξει τη συχνότητα. Τώρα, που στην Ευρώπη κάθε Αραβας είναι και ένας πιθανός τρομοκράτης, η οργάνωση μπορεί να στραφεί στην Ασία και να στελεχώσει πυρήνες στις Φιλιππίνες, τη Μαλαισία ή την Ινδονησία.
Οι Ευρωπαίοι πάντως δεν αναμένουν κάποια επίθεση στη Γηραιά ήπειρο, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον. Με τον πόλεμο στο Αφγανιστάν και την πίεση που δέχονται από τις διωκτικές Αρχές στη Δύση, πιστεύεται ότι η Αλ Κάιντα θα «λουφάξει» για έναν δύο μήνες για να αναδιοργανωθεί.
Η ιστορία της ισλαμικής τρομοκρατίας μπορεί να είναι σύντομη, αλλά έχει ήδη αποδείξει ότι διακρίνεται για την υπομονή της.
Πού οφείλονται οι αποτυχίες των ευρωπαϊκών Αρχών
Οι επιτυχίες που έχουν σημειωθεί στην Ευρώπη οφείλονται κυρίως στην αποδοτική συνεργασία ανάμεσα στις μυστικές υπηρεσίες κάποιων χωρών. Στον αντίποδα, όμως, υπάρχουν και εκπληκτικές αποτυχίες που οφείλονται κυρίως στην ελεύθερη διακίνηση των πολιτών εντός των συνόρων της Ε.Ε. και στο πόσο ανεπαρκής είναι ο έλεγχος που έχουν οι διωκτικές Αρχές σε αυτή τη διακίνηση. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι των αντιτρομοκρατικών υπηρεσιών τονίζουν πως πρέπει να θεσμοθετηθεί ένα ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης -οι κυβερνήσεις έχουν υποσχεθεί να το υιοθετήσουν ώς τον Δεκέμβριο- που θα διευκολύνει το έργο τους.
Το κοινό, πάντως, παράπονο όλων των Ευρωπαίων αξιωματούχων αφορά τη Βρετανία. Η βασική λογική των ερευνών, υποστηρίζουν, είναι να εντοπιστούν οι επαφές που πραγματοποιούν οι πυρήνες μεταξύ τους και πολλές ομάδες που φαινομενικά δρουν ανεξάρτητα, στην πραγματικότητα συντονίζονται από το Λονδίνο. Οι ισλαμικές οργανώσεις όμως δρουν ελεύθερα στη Βρετανία και είναι δύσκολο να εντοπιστεί ποιος έρχεται σε επαφή με ποιον. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι το Λονδίνο ποτέ δεν υπήρξε βάση της Αλ Κάιντα, αλλά είναι εξίσου βέβαιο ότι είναι κέντρο συντονισμού. Οι ύποπτοι ως μέλη της Αλ Κάιντα Ζαχαρίας Μουσαουί (κρατείται στη Νέα Υόρκη) και Ντζαμέλ Μπεγκάλ (κρατείται στο Παρίσι), χρησιμοποίησαν το Λονδίνο ως ενδιάμεσο σταθμό στα ταξίδια τους προς και από το Αφγανιστάν.
Ενα άλλο πρόβλημα των διωκτικών Αρχών είναι ότι οι συλληφθέντες δεν πείθονται να δώσουν πληροφορίες για τους συνενόχους τους και δεν υποκύπτουν στα ανταλλάγματα που τους προσφέρονται. «Με τη Μαφία ήταν εύκολο», λέει ένας Ιταλός δικαστής. «Τους πρόσφερες μικρότερη ποινή ή μερικά χρήματα και είχες όσες πληροφορίες ήθελες. Εδώ έχουμε ένα τελείως διαφορετικό φαινόμενο, αν και είναι ακόμη νωρίς». Αλλοι είναι λιγότερο αισιόδοξοι: «Δυστυχώς, δεν έχω συναντήσει ποτέ πληροφοριοδότη ανάμεσα στους φανατικούς ισλαμιστές», λέει ένας ανακριτής. «Ακόμη κι αν δώσουν την εντύπωση ότι έχουν αυτομολήσει, στην πραγματικότητα ή επανεντάσσονται στη δράση ή δίνουν παραπλανητικές πληροφορίες».
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι γνωρίζουν επίσης ότι οι σημερινοί μαχητές δεν έχουν τη συμπεριφορά των προκατόχων τους. Ο Ζιάντ Ζαράχ, για παράδειγμα, τον οποίο το FBI θεωρεί ότι ήταν ένας από τους αεροπειρατές στο αεροσκάφος που συνετρίβη στην Πενσυλβάνια, δεν ήταν άτομο απομονωμένο ή στην αφάνεια, όπως κάποιοι από τους υπόλοιπους υπόπτους. Ο ξάδερφός του, Σαλίμ Ζαράχ, που ζει στη Γερμανία, λέει ότι ο Ζιάντ προτιμούσε τις ντισκοτέκ από τις «καλυμμένες με μαντίλες γυναίκες», έπινε αλκοόλ και «είχε ό,τι επιθυμούσε. Προερχόταν από εύπορη οικογένεια, είχε εξασφαλισμένη εργασία και πολλές φιλενάδες. Δεν είχε κανένα λόγο να είναι τρομοκράτης». Και απορρίπτει τον ισχυρισμό ότι συμμετείχε στην αεροπειρατεία, επειδή βρισκόταν στο αεροσκάφος.
Ο Ζαράχ δεν μπορεί να δώσει κατάθεση, αλλά οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι ανέκριναν και άλλους «εξευρωπαϊσμένους» υπόπτους που θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι τρομοκράτες. Το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι ο Τζαμέλ Μπεγκάλ, που θεωρείται ηγέτης τους γαλλικού πυρήνα. Σύμφωνα με τις γαλλικές Αρχές, ο Μπεγκάλ προέρχεται από μια σύμμαχη προς την Αλ Κάιντα ομάδα, την Τακφίρ ουάλ Χιτζρά (Ανάθεμα και Εξορία), της οποίας τα μέλη καλύπτουν τον φονταμενταλισμό τους πίσω από μια εξευρωπαϊσμένη πρόσοψη.
Ο «σταθμός» του Μιλάνου Συνωμοσία ιταλικού ύφους
Το άρωμα από την καύση βορειοαφρικανικών αιθέριων ελαίων γλυκαίνει την ατμόσφαιρα ενός γκρίζου στην ουσία περιβάλλοντος που συνθέτουν τοίχοι καλυμμένοι από ξύλινη επένδυση και πατώματα σκεπασμένα με χαλιά. Καθώς κάποιος εισέρχεται στο Ισλαμικό Πολιτιστικό Ινστιτούτο της Ιταλίας και κάνει την παραδοσιακή και τελετουργική καθαριότητα πριν από τη προσευχή, βλέπει τρεις νεαρούς άνδρες καθισμένους σε μια γωνιά να συνομιλούν χαμηλόφωνα μεταξύ τους.
«Οι άνθρωποι που έρχονται εδώ μπορεί να μιλούν για τις οικογένειές τους ή για τον χθεσινοβραδινό ποδοσφαιρικό αγώνα ή για τον Μπιν Λάντεν. Πώς μπορώ να ξέρω;», λέει ο Αμντέλ Χαμίντ Σααρί, ο πρόεδρος του Ισλαμικού Πολιτιστικού Ινστιτούτου της Ιταλίας, ένας καλοσυνάτος αρχιτέκτονας λιβυκής καταγωγής, δείχνοντας τους τρεις καθισμένους άνδρες. Ο Σααρί αναγκάστηκε να απαντήσει σε πολλές τέτοιες ερωτήσεις από τότε που οι αμερικανικές αρχές στιγμάτισαν το Ισλαμικό Κέντρο στο βόρειο Μιλάνο σαν τον βασικό «σταθμό» του Μπιν Λάντεν και του δικτύου Αλ Κάιντα, στις αρχές Οκτωβρίου. Οι Αμερικανοί ισχυρίζονται πως όπλα, πληροφορίες, χρήματα και άνδρες διακινήθηκαν μέσω ενός δικτύου φανατικών μουσουλμάνων που δρούσαν εντός του κέντρου.
Το Ινστιτούτο, που καλύπτει έκταση 400 τετραγωνικών μέτρων σε ένα βιομηχανικό προάστιο του Μιλάνου με εγκαταλελειμμένα κτίρια, αναφέρεται συχνά στις εκθέσεις της αστυνομίας για τις συλλήψεις, στις αρχές Οκτωβρίου, τριών ανδρών που θεωρούνται μέλη της Αλ Κάιντα, των πυρήνων της Ιταλίας και της Γερμανίας και οι οποίοι πιστεύεται ότι προετοίμαζαν επιθέσεις στη Γαλλία και την Ιταλία. Ενας από τους υπόπτους, ο 26 ετών Τυνήσιος Αουαντί Μπεν Μπελγκασέμ, συνελήφθη έξω από το κέντρο το οποίο επίσης θεωρείται η βάση στην Ιταλία του Μαχμούντ Αμπού αλ-Φατούχ Μουχάμαντ, του οποίου η εταιρεία μελιού στην Υεμένη σφραγίστηκε επειδή θεωρείται ότι χρηματοδοτούσε εμμέσως τις δραστηριότητες της Αλ Κάιντα.
Ο Ιταλός εισαγγελέας Στέφανο Νταμπρουόζο αρνήθηκε να σχολιάσει τις αμερικανικές κατηγορίες εναντίον του Ισλαμικού Ινστιτούτου, αλλά ένας άλλος Ιταλός δικαστικός δήλωσε ότι οι «Αμερικανοί είτε γνωρίζουν κάτι περισσότερο από μας, και θα ήταν ευγενικό εκ μέρους τους να μας το πουν, είτε απλώς έκαναν τις υποθέσεις συμπεράσματα».
Υπό παρακολούθηση
Το Κέντρο άρχισε να λειτουργεί το 1989 και βρίσκεται υπό παρακολούθηση από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 επειδή ήταν βάση ανθρωπιστικών αλλά και στρατιωτικών αποστολών προς τους μουσουλμάνους της Βοσνίας. Τον Ιούνιο του 1995, η αστυνομία εισέβαλε στο διώροφο κτίριο και συνέλαβε δεκάδες άτομα με την κατηγορία της τρομοκρατίας, ανάμεσά τους και τον προκάτοχο του Σααρί, Ανουάρ Σαμπάχ, ο οποίος αργότερα σκοτώθηκε στην Κροατία υπό περίεργες συνθήκες. Το Ινστιτούτο εμφανίζεται ξανά το 1998, στη δίκη των κατηγορουμένων για τις βομβιστικές επιθέσεις στην Αφρική.
Ο Σααρί αρνείται ότι το Κέντρο έχει οποιαδήποτε σχέση με την τρομοκρατία και τονίζει ότι δεν μπορεί να είναι υπεύθυνος για τους περίπου 4.000 πιστούς που προσέρχονται κάθε εβδομάδα για να προσευχηθούν, να μελετήσουν το Κοράνι, να φάνε παραδοσιακά αραβικά φαγητά ή να δουν αραβικές βιντεοταινίες. «Είμαστε σαν ένα ανοικτό βιβλίο. Αν οι Αμερικανοί, η CIA ή το FBI θέλουν να έρθουν, το μόνο που έχουν να κάνουν είναι να τηλεφωνήσουν δεκαπέντε λεπτά πριν και να βγάλουν τα παπούτσια τους στην είσοδο».
Υπόθεση Σαλίμ Αλλος ένας εργαζόμενος…
Η γερμανική αστυνομία δεν διαθέτει ακόμη στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι τρεις τρομοκράτες από το Αμβούργο καθοδηγούνταν και χρηματοδοτούνταν από τον Οσάμα Μπιν Λάντεν, αλλά τουλάχιστον υπάρχει ένα άτομο που ενδέχεται να αποτελεί τον συνδετικό κρίκο: Ο Σουδανός επιχειρηματίας Μαμντούχ Σαλίμ, 43 ετών, που συνελήφθη το 1998 στη Γερμανία και εξεδόθη στις ΗΠΑ, όπου πρόκειται να δικαστεί για συμμετοχή στις βομβιστικές επιθέσεις εναντίον των Αμερικανικών πρεσβειών στην Κένυα και την Τανζανία, το 1998 και επειδή μαχαίρωσε έναν φύλακα, όταν αποπειράθηκε να δραπετεύσει.
Ενώ κρατούνταν στη Γερμανία, ο Σαλίμ παραδέχθηκε ότι είχε εργαστεί σε επιχειρήσεις του Μπιν Λάντεν, τον οποίο γνώρισε όταν ζούσε στο Πακιστάν το 1986. Οταν επέστρεψε στο Σουδάν, ο Μπιν Λάντεν που είχε εγκατασταθεί τότε στο Χαρτούμ, του πρόσφερε τη θέση του διαχειριστή σε δύο εταιρείες, την εμπορική ΤΑΒΑ και την αγροτική εταιρεία Themar. «Η σχέση μου με τον Μπιν Λάντεν ήταν η σχέση του εργοδότη με τον εργαζόμενο», τόνισε ο Σαλίμ κατά την ανάκρισή του. Ο Σαλίμ επίσης παραδέχθηκε ότι είχε ανοίξει λογαριασμό στην Deutsche Bank με συνδικαιούχο τον Σύρο επιχειρηματία Μαμούν Νταρκαζανλί, που είναι εγκατεστημένος στο Αμβούργο από τη δεκαετία του ’80. Το όνομα του Νταρκαζανλί είναι στον κατάλογο των 39 τρομοκρατών και τρομοκρατικών οργανώσεων των οποίων τα περιουσιακά στοιχεία έχει παγώσει το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, αλλά παρόλο που συνελήφθη και ανακρίθηκε από τις γερμανικές Αρχές, αφέθηκε ελεύθερος.
Σύμφωνα με δικές του δηλώσεις στους δημοσιογράφους, γνώριζε μερικούς από τους αεροπειρατές και ήταν καλεσμένος στον γάμο του Σαΐντ Μπαχαζί, ο οποίος θεωρείται μέλος του πυρήνα του Αμβούργου που ταξίδεψε στην Ουάσιγκτον τον Σεπτέμβριο, πριν από τις επιθέσεις και είχε σχέσεις με τον Μοχάμεντ Ατα και τον Μαρουάν Αλ-Σεχί, τους πιλότους των δύο αεροσκαφών που συνετρίβησαν στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου.
Αυτόνομοι πυρήνες
Ενας από τους καταδικασμένους για τις βομβιστικές επιθέσεις στην Αφρική το 1998 είναι ο Λιβανέζος με αμερικανική υπηκοότητα, Ουαντίχ ελ-Χάγκε, ο οποίος είχε επαγγελματική διεύθυνση στη Γερμανία στο ίδιο κτίριο με τον Νταρκαζανλί. Το γεγονός οδήγησε τις γερμανικές Αρχές στο συμπέρασμα ότι στόχος του τρομοκρατικού δικτύου ήταν να δημιουργήσει πολλούς αυτόνομους πυρήνες με ειδικές αποστολές για τον καθένα. «Αυτό δυσχεραίνει το έργο της αστυνομίας, επειδή το προφίλ του τρομοκράτη δεν υπάρχει στην πραγματικότητα».
Βοσνία Στόχος η βάση «Αετός»
Η τηλεφωνική συνομιλία στο Σεράγεβο ήταν κωδικοποιημένη, αλλά για ένα εξασκημένο αυτί, κατανοητή. Καταγράφηκε στις 16 Οκτωβρίου και αναφερόταν σε ένα χτύπημα, «αύριο», εναντίον βρετανικών και αμερικανικών στόχων, που δεν ήταν άλλοι από τις πρεσβείες των δύο χωρών στη Βοσνία. Οι δύο χώρες έκλεισαν αμέσως τις πρεσβείες τους και τα άλλα γραφεία τους και η βοσνιακή αστυνομία συνέλαβε και τους δύο συνομιλητές, αλγερινής καταγωγής με βοσνιακή υπηκοότητα.
Δέκα συλλήψεις
Μέχρι το τέλος της εβδομάδας άλλοι τρεις άνδρες, επίσης αλγερινής καταγωγής, οδηγήθηκαν στις φυλακές του Σεράγεβο, ανεβάζοντας σε 10 τον αριθμό των υπόπτων για τρομοκρατία που συνελήφθησαν μέσα σε έναν μήνα. Και το ΝΑΤΟ αποκάλυψε μιαν άλλη συνωμοσία για επίθεση εναντίον της βάσης «Αετός», όπου στρατοπεδεύουν 3.000 Αμερικανοί των ειρηνευτικών δυνάμεων της Βοσνίας. «Επιβεβαιώνουμε την παρουσία του δικτύου Αλ Κάιντα του Μπιν Λάντεν στη Βοσνία», δήλωσε ένας εκπρόσωπος της ειρηνευτικής δύναμης του ΝΑΤΟ και πρόσθεσε: «Οι συλλήψεις αποδιοργάνωσαν το δίκτυο, αλλά δεν το εξουδετέρωσαν τελείως. Θα συνεχίσουμε τις έρευνες και τις ανακρίσεις».
Ωστόσο, μόνον ένας άνδρας θεωρείται ότι έχει άμεση σχέση με τον Μπιν Λάντεν, ο αρχηγός του αλγερινού πυρήνα, Μπενσαγιά Μπελκασέμ, 41 ετών, που εργαζόταν για μια ανθρωπιστική οργάνωση στη Ζένιτσα μέχρι τη σύλληψή του. Στο σπίτι του βρέθηκαν δύο ταυτότητες, μία αλγερινή και μία της Υεμένης, διαβατήρια χωρίς στοιχεία και, καταγεγραμμένο στο κινητό του το τηλέφωνο του στενού συνεργάτη του Μπιν Λάντεν, Αμπού Ζουμπαγιάχ. Οπως και ο Μπελκασέμ, ο Ζουμπαγιάχ είναι βετεράνος του πολέμου στη Βοσνία, καθώς και οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους συλληφθέντες, που ήρθαν στη Βοσνία σαν μουτζαχεντίν -μαχητές- για να πολεμήσουν στο πλευρό των αδελφών τους μουσουλμάνων. Οταν ο πόλεμος τελείωσε παρέμειναν στη χώρα.
Από τις έρευνες που έγιναν στις κλήσεις του τηλεφώνου του προέκυψε ότι έκανε τουλάχιστον 70 κλήσεις στο Αφγανιστάν μεταξύ των αμερικανικών επιθέσεων και της σύλληψής του. Εξάλλου, σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στις διωκτικές αρχές, ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι ο Μπελκασέμ επανειλημμένως επιδίωξε να πάρει βίζα για τη Γερμανία ακριβώς πριν από το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου.
Αμβούργο Παράδεισος… τρομοκρατών
Ενα από τα μυστήρια των τρομοκρατικών επιθέσεων στις ΗΠΑ είναι γιατί οι πιλότοι και των τριών αεροσκαφών προέρχονται από το Αμβούργο, τη γερμανική πόλη στη Βόρεια Θάλασσα, που για τους Αμερικανούς είναι «η βάση της όλης επιχείρησης». Γιατί το Αμβούργο και όχι κάποια άλλη ευρωπαϊκή πόλη ή πόλη άλλης ηπείρου;
Κεντρική σημασία σε αυτό το αναπάντητο ερώτημα είναι το κατά πόσο οι τρομοκράτες στάλθηκαν στο Αμβούργο σαν πράκτορες του Μπιν Λάντεν, οι οποίοι επί χρόνια ήταν «ανενεργοί» και «ενεργοποιήθηκαν» για να διεξάγουν τις αεροπειρατείες. Η γερμανική αστυνομία θεωρεί απίθανο αυτό το σενάριο και πιστεύει πως ήταν φοιτητές, που στρατολογήθηκαν κάποια στιγμή από πράκτορες του Μπιν Λάντεν. Γεγονός πάντως παραμένει πως τρεις από τους αεροπειρατές και τουλάχιστον άλλοι τρεις συνεργάτες τους, έμειναν κατά περιόδους στο ίδιο διαμέρισμα στο Αμβούργο.
Ο Μοχάμεντ Ατα, που θεωρείται ο ηγέτης-σύνδεσμος, έφτασε στο Αμβούργο το 1992 και ο Σαΐντ Μπαχαζί, που διέφυγε στο Πακιστάν πριν από τις επιθέσεις, γεννήθηκε στη Γερμανία και είχε μάλιστα υπηρετήσει στον γερμανικό στρατό. Είναι, επομένως, απίθανο να στάλθηκαν στο Αμβούργο από τον Μπιν Λάντεν. Το πιθανότερο είναι πως εντάχθηκαν σε έναν από τους πυρήνες, όπως ήταν φυσικό σε μια πόλη 1,7 εκατομμυρίων με 16% ξένους. Στο πανεπιστήμιο έχει πολιτική προσέλκυσης ξένων φοιτητών -το 20% είναι ξένοι- οι οποίοι δεν πληρώνουν δίδακτρα. Ενα άλλο γεγονός που καθιστά πρόσφορο το Αμβούργο είναι η απουσία δράσης εκ μέρους των ισλαμιστών.
Επειδή όλοι σχεδόν οι αεροπειρατές ήταν πρώην φοιτητές στο πανεπιστήμιο του Αμβούργου και είχαν νόμιμη άδεια παραμονής στη χώρα, μπορούσαν εύκολα να ταξιδέψουν στην Ευρώπη και στην πατρίδα τους στη Μέση Ανατολή, απ’ όπου μπορούσαν να πάνε στο Αφγανιστάν χωρίς να κινήσουν υποψίες.