Κατά τη διάρκεια των τριάντα ετών από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, ποτέ δεν είχαν εκδηλωθεί τόσο ισχυρά αντικρουόμενες θέσεις για την ταυτότητα, τη στρατηγική και το μέλλον της Δύσης όσο εκφράζονται σήμερα. Και μια από τις πιο εντυπωσιακές διατυπώσεις αυτών των θέσεων έγινε προ ημερών στην Αθήνα, στο φετινό Athens Democracy Forum (9-11 Οκτωβρίου), που οργανώθηκε για άλλη μια χρονιά σε συνεργασία της «Καθημερινής», των New York Times και του Δήμου Αθηναίων. Πρόκειται για την αντιπαράθεση ανάμεσα στον πρώην πολιτικό σύμβουλο του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Μπάνον, και τον Γάλλο φιλόσοφο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί, που διηύθυνε ο αρθρογράφος των New York Times, Ρότζερ Κόεν.
«Η ιδεολογία της παγκοσμιοποίησης (globalism) είναι η τελευταία από τις αποτυχημένες ιδεολογίες της εποχής μας», ξεκίνησε ο Μπάνον, υποστηρίζοντας ότι η διάσωση των αμερικανικών τραπεζών από την κρίση του 2008 από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους ήταν ουσιαστικά η διάσωση των διακεκριμένων μελών του «κόμματος του Νταβός», δηλαδή «των μεγαλοτραπεζιτών και των συνεργατών τους», που «ευθύνονται» για την άνοδο της Κίνας και την αποβιομηχάνιση της Δύσης. Ο Ανρί Λεβί αναφέρθηκε στο τελευταίο βιβλίο του με τίτλο «Η Αυτοκρατορία και οι Πέντε Βασιλείς» (The Empire and the Five Kings, MacMillan, 2019) και είπε ότι «το σύνθημα “Πρώτα η Αμερική” είναι λάθος, γιατί αν η Αμερική απομονωθεί, τότε η Δημοκρατία θα οπισθοχωρήσει σε ολόκληρο τον κόσμο». Πρόσθεσε ότι «μια Αμερική-φρούριο δεν έχει καμία αξιοπιστία, ιδίως όταν στέλνει στην καταστροφή τους Κούρδους, αυτούς που προστάτευσαν τη Δύση από τη βαρβαρότητα του ISIS».
Ο Μπάνον επιχείρησε ατυχώς να κάνει μάθημα στον φιλόσοφο λέγοντας ότι εφόσον το 1968 συμμετείχε στον «Μάη», θα έπρεπε και το 2019 να υποστηρίξει τα «Κίτρινα Γιλέκα». Εύκολη η απάντηση: «Επειδή όντως ήμουν στον “Μάη”, μπορώ να σας πω ότι ο “Μάης” σήμαινε ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα, ενώ τα “Κίτρινα Γιλέκα” έφτασαν να απαιτήσουν να βρεθεί ένας στρατηγός να κυβερνήσει τη Γαλλία. Είναι το ακριβώς αντίθετο από τον “Μάη”».
Η αντιπαράθεση συνεχίστηκε με τις αμβλώσεις, και ο Ανρί Λεβί κατηγόρησε τον Μπάνον για αντισημιτισμό, επειδή ως επικεφαλής της ακροδεξιάς ιστοσελίδας Breitbart News είχε επιτρέψει τη δημοσίευση άρθρου που παρομοίαζε τις αμβλώσεις με το Ολοκαύτωμα. Ο Μπάνον απάντησε ότι το άρθρο εγκρίθηκε από τρεις αρχισυντάκτες που ήταν Εβραίοι και ο Λεβί απάντησε, εν μέσω χειροκροτημάτων, ότι «κάθε αντισημίτης λέει ότι έχει Εβραίους φίλους». Ο Αμερικανός σύμβουλος έστρεψε τη συζήτηση στη γεωπολιτική λέγοντας ότι αν η Δύση δεν συμμαχήσει με τη Ρωσία στο πλαίσιο ενός ιουδαιοχριστιανικού μπλοκ, δεν θα μπορέσει να νικήσει την Κίνα, αλλά ο Ανρί Λεβί απάντησε ότι «ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει πει κατ’ επανάληψη ότι θεωρεί αντίπαλό του την Ευρώπη και γι’ αυτό πληρώνει τους ακροδεξιούς της Ευρώπης».
Ανθρωποφαγία
Ο Μπάνον επέστρεψε την αιχμή λέγοντας ότι ο ίδιος δεν είναι διανοούμενος, αλλά ένας μαχητής του δρόμου και ότι οι φιλελεύθεροι «θυμούνται τη Δημοκρατία όταν χάνουν τις εκλογές». «Σήμερα υπάρχουν ηγέτες που εκμεταλλεύονται τη Δημοκρατία για να την τορπιλίζουν», απάντησε ο Ανρί Λεβί και αναφερόμενος στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016 προκάλεσε τον Μπάνον να θυμηθεί τον ρόλο της Ρωσίας και της εταιρείας Cambridge Analytica (επικεφαλής της οποίας ήταν ο Μπάνον…), η οποία πλημμύρισε το Facebook με στοχευμένη παραπληροφόρηση με στόχο την αλλοίωση του εκλογικού αποτελέσματος. Ο Μπάνον επιχείρησε να απαντήσει λέγοντας ότι «τις εκλογές τις έχασε η Χίλαρι και η αδυναμία της να μιλήσει στην εργατική τάξη στις πολιτείες Μίσιγκαν και Ουισκόνσιν», αλλά πλέον ήταν αργά. Στο τέλος της σχεδόν ωριαίας αντιπαράθεσης, ο Κόεν ρώτησε τους μονομάχους γιατί τέτοιες συζητήσεις δεν γίνονται πιο συχνά. «Γιατί δεν μπορείς να μιλήσεις για την ανθρωποφαγία με έναν κανίβαλο», απάντησε ο Ανρί Λεβί, εννοώντας πως δεν μπορείς να συζητήσεις με εκείνους που ολόψυχα ασπάζονται ακραίες ιδεολογίες. Μια «συμβολική ανθρωποφαγία» είχε μόλις ολοκληρωθεί μπροστά στο κοινό του Athens Democracy Forum. Παρ’ όλα αυτά, η συζήτηση έκλεισε με χαμόγελα και χειραψίες.