Δύο μέρες μετά την επίσημη προειδοποίηση του Αμερικανού προέδρου Τζορτζ Μπους ότι η «Αλ Κάιντα» επιδιώκει να προμηθευτεί πυρηνικά, χημικά και βιολογικά όπλα, η εφημερίδα «Ρεπούμπλικα» αποκάλυψε χθες ότι οι ιταλικές Αρχές αναζητούν εναγωνίως επτά κυλίνδρους εμπλουτισμένου ουρανίου. Οι κύλινδροι συγκαταλέγονται στους οκτώ που εξαφανίστηκαν από την Κινσάσα του Ζαΐρ το 1997 και εντοπίστηκαν ένα χρόνο αργότερα στα χέρια της ιταλικής μαφίας.
Οι έντεκα μαφιόζοι έπεσαν στην παγίδα και πούλησαν έναν από τους κυλίνδρους σε μυστικό αστυνομικό, γεγονός που οδήγησε στη σύλληψή τους και στην καταδίκη τους, στις 11 του περασμένου Οκτωβρίου. Ομως η τύχη των υπόλοιπων επτά κυλίνδρων αγνοείται και είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό το ενδεχόμενο να έχουν πέσει σε λάθος χέρια.
Οι κύλινδροι αυτοί, που περιέχουν 200 γραμμάρια εμπλουτισμένου ουρανίου ο καθένας, δεν είναι κατάλληλοι για την κατασκευή πυρηνικών βομβών. Μπορούν όμως να χρησιμοποιηθούν ως γόμωση συμβατικών βομβών και να διασπείρουν ραδιενέργεια στο κέντρο μιας ολόκληρης πόλης, απαγορεύοντας κάθε πρόσβαση για τουλάχιστον έναν αιώνα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στα μέσα της δεκαετίας του ’90, πριν δηλαδή εξαφανιστούν οι συγκεκριμένοι κύλινδροι, ο Οσάμα Μπιν Λάντεν φέρεται να είχε ήδη προμηθευτεί εμπλουτισμένο ουράνιο. Σύμφωνα με το πρώην μέλος της «Αλ Κάιντα» Τζαμάλ αλ Φαντλ, που μίλησε στο FBI τον Φεβρουάριο, ο Μπιν Λάντεν μετέτρεψε το ουράνιο αυτό σε βόμβες σε εργαστήριο της τουρκοκρατούμενης Βόρειας Κύπρου. Ιδού η ιστορία, όπως τη διηγείται στην εφημερίδα «Ρεπούμπλικα» ο αρχηγός του ιταλικού ΣΔΟΕ Ρομπέρτο Φερόνι:
«Οταν, το 1998, αρχίσαμε να ακούμε τις πρώτες συνομιλίες ενός Καλαβρέζου να λέει σε έναν Σικελό «έχω πυρηνικά», μας φάνηκε ότι ζούσαμε στη σφαίρα της φαντασίας. Εννοούσαν πραγματικά αυτά που έλεγαν; Στο τηλέφωνο, οι μαφιόζοι μιλούσαν για «σημαντικά πράγματα, για οκτώ πυρηνικές βόμβες». Μία πηγή μας σφύριξε πληροφορίες σωστές αλλά μισές, όπως συμβαίνει συνήθως. Ηξερε ότι επρόκειτο για «οκτώ κομμάτια δύσκολο να πουληθούν» και έπειτα από πολλή επιμονή είχε αποσπάσει μία θαμπή φωτογραφία ενός μεταλλικού κυλίνδρου, ακουμπισμένου σε μία σελίδα εφημερίδας.
Τι ήταν αυτό;
Τι στην ευχή ήταν αυτό; Σύμφωνοι, ήταν πυρηνικά, αλλά τι συγκεκριμένα; Τμήμα ατομικής βόμβας; Κομμάτι πυρηνικού αντιδραστήρα; Κάτι άλλο; Επί εβδομάδες σπάγαμε το κεφάλι μας για να διαπιστώσουμε τι βρισκόταν σ’ αυτό το ατσάλινο περίβλημα. Ούτε στο Εθνικό Συμβούλιο Ερευνών ούτε στο Στρατιωτικό Εργαστήριο Βιολογικού Πολέμου μπόρεσαν να μας βοηθήσουν.
Τελικά απευθυνθήκαμε στο Ινστιτούτο Νέων Τεχνολογιών και Ενέργειας, όπου ένας πυρηνικός φυσικός μας κοίταξε με γουρλωμένα μάτια. «Τι δουλειά έχετε εσείς μ’ αυτό το πράγμα;» είπε. Μας εξήγησε ότι επρόκειτο για κύλινδρο εμπλουτισμένου ουρανίου, που χρησιμοποιείται για πειραματικούς αντιδραστήρες αλλά και ως γόμωση στις «πυρηνικές βόμβες των φτωχών». «Οποιος κι αν έχει τέτοια αντικείμενα στα χέρια του, καλύτερα να του τα πάρετε πριν είναι αργά» μας είπε ο επιστήμονας.
Δεν ήταν εύκολο, αλλά ούτε και πολύ δύσκολο να επικοινωνήσουμε με τους μαφιόζους, να μπούμε στον κύκλο τους και να τους πείσουμε να έρθουν σε διαπραγματεύσεις. Χρειάστηκε να ξαναγράψουμε από την αρχή την ιστορία της ζωής του μυστικού πράκτορα που έκανε τις διαπραγματεύσεις: τον «προικίσαμε» με ποινικό μητρώο, με μία ανύπαρκτη κάθειρξη, «συμπτωματικά» σε μία φυλακή που είχε φιλοξενήσει έναν από τους μαφιόζους.
Επίσης, απέκτησε έναν εξίσου ψευδή σύνδεσμο σε μια αραβική χώρα, για την οποία το εμπλουτισμένο ουράνιο ήταν, υποτίθεται, τόσο χρήσιμο όσο και το οξυγόνο στον αέρα. Οι συναντήσεις με τους εμπόρους στο «Καφέ ντε Παρί» και στην πλατεία Τιμπουρτίνα στη Ρώμη εξελίχθηκαν χωρίς προβλήματα.
Ομαλή ήταν και η εμφάνιση ενός δεύτερου μυστικού αστυνομικού, ο οποίος, από την καμπύλη στην οθόνη του μετρητή Γκάιγκερ διαπίστωσε ότι επρόκειτο πράγματι για ουράνιο. Οι πράκτορες έδειξαν στους μαφιόζους αποδεικτικά πλαστών λογαριασμών στην Ελβετία, όπου βρίσκονταν τα 20 δισ. λιρέττες (3,5 δισ. δρχ.) της πληρωμής. Εκείνοι ήθελαν τα διπλά, αλλά δεν μπόρεσαν ν αντισταθούν σε μια τέτοια προσφορά μετρητών.
Παρέδωσαν μόνο έναν
Δυστυχώς, την ημέρα που είχε συμφωνηθεί, οι μαφιόζοι παρέδωσαν μόνο έναν από τους οκτώ κυλίνδρους -σημειωτέον, όχι αυτόν που είχε μετρηθεί με τον Γκάιγκερ την προηγούμενη φορά. Ηταν ο κύλινδρος υπ’ αριθμόν 6910, που περιείχε 40 γραμμάρια εμπλουτισμένου ουρανίου 235 και 15 γραμμάρια ουρανίου 238, εμπλουτισμένου κατά 20%. Ηταν κι αυτό κάτι, όμως δεν ήταν αρκετό. Κυρίως, ήταν κάτι που μας έκανε να φοβηθούμε ακόμη πιο πολύ.
Σ’ αυτό το σημείο παρενέβη η CIA και το FBI. Ηταν άνοιξη του ’98. Τότε μόνο ανακαλύψαμε ότι οι Αμερικανοί αναζητούσαν τον κύλινδρο αυτό και τα επτά «αδέλφια» του εδώ και χρόνια, παντού. Μας είπαν ότι ήταν δικοί τους, ότι είχαν παραχθεί στα εργαστήρια της General Atomic στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνια και είχαν αποσταλεί τον Φεβρουάριο του 1971 στην Κινσάσα του Ζαΐρ.
Επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν ως καύσιμα στον πειραματικό αντιδραστήρα Mark ΙΙ, που συμμετείχε στο πρόγραμμα «Ατομα για την Ειρήνη», το πρόγραμμα για την προώθηση της πυρηνικής ενέργειας για μη πολεμικούς σκοπούς.
Ο κύλινδρος 6910 και οι υπόλοιποι επτά εξαφανίστηκαν από αυτό το εργαστήριο όταν ήταν πολύ αργά για τους Αμερικανούς. Το 1997, όταν ο Μομπούτου είχε ήδη ανατραπεί και βρισκόταν στη Γαλλία, όπου πέθανε από καρκίνο, οι κύλινδροι ταξίδεψαν μαζί του.
Εμφανίστηκαν λίγους μήνες αργότερα και αποτέλεσαν το αντικείμενο μιας ανταλλαγής πυροβολισμών μεταξύ της γαλλικής αστυνομίας και μιας σπείρας που τους είχε στην κατοχή της. Εξαφανίστηκαν και πέρασε ένας χρόνος έως ότου εντοπιστούν πάλι στα χέρια του ιταλικού οργανωμένου εγκλήματος» κατέληξε ο Φερόνι.
Παραδοχή
Στο μεταξύ, σύμφωνα με τη «Ρεπούμπλικα», η CIA και το FBI δεν αναγνώρισαν απλώς την πατρότητα των κυλίνδρων. Παραδέχθηκαν και κάτι χειρότερο. Οτι η General Atomic είχε αποστείλει στα εργαστήρια της Κινσάσα οκτώ κιλά εμπλουτισμένου ουρανίου, ενώ κάθε κύλινδρος περιέχει μόλις 200 γραμμάρια. Τι σκοπό είχαν, ποιος τους ήλεγχε είναι άγνωστο.
Ασφαλώς, η Euratom κρατά τους αριθμούς μητρώου όλων των σχάσιμων υλικών που έχουν παραχθεί στον πλανήτη και καταγράφει τον τόπο φύλαξής τους. Ομως, για να το μάθει η Euratom πρέπει κάποιος να την ενημερώσει. Εφόσον εξαφανίσθηκαν οι οκτώ κύλινδροι, γιατί να μην υποθέσει κανείς ότι μπορεί να έχουν εξαφανιστεί άλλοι τόσοι;
Ιδίως μετά τον περυσινό Φεβρουάριο, όταν ο Τζαμάλ Αλ Φαντλ, πρώην μέλος της «Αλ Κάιντα» αποκάλυψε ότι στα μέσα της δεκαετίας του ’90 ο Οσάμα Μπιν Λάντεν απέκτησε κυλίνδρους εμπλουτισμένου ουρανίου, οι οποίοι, μάλιστα, μετατράπηκαν σε βόμβες σε εργαστήριο της τουρκοκρατούμενης Βόρειας Κύπρου.