Ο Κλάους Ράντερ δεν θα ξεχάσει ποτέ τη 10η Νοεμβρίου 1989. Mία μέρα μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, επισκέφθηκαν την πόλη Χοφ της Δυτικής Γερμανίας, στα σύνορα με την Ανατολική, χιλιάδες Ανατολικογερμανοί, που πλέον είχαν το δικαίωμα να ταξιδέψουν εκτός συνόρων. Πολλοί απ’ αυτούς πέρασαν από το μαγαζί που εργαζόταν τότε ο 26χρονος Ράντερ, για να δοκιμάσουν τους «απαγορευμένους καρπούς»: χάμπουργκερ και τηγανητές πατάτες.
Εκείνη τη μέρα, το McDonald’s στο οποίο ήταν διευθυντής ξεπούλησε, οι αποθήκες άδειασαν, το ταμείο αυξήθηκε κατά 300% και ο ίδιος είδε μπροστά του να ανοίγεται μια χρυσή ευκαιρία. «Oποιος άνοιγε το πρώτο McDonald’s στην Ανατολική Γερμανία θα θησαύριζε», είχε πει λίγα χρόνια μετά στην εφημερίδα Wall Street Journal, σε μία από τις πρώτες επετείους από την πτώση του Τείχους.
Αν για τους Δυτικογερμανούς η επίσκεψη σ’ ένα φαστ φουντ ήταν δεδομένη –το πρώτο McDonald’s άνοιξε στο Μόναχο το 1971–, για τους πολίτες της Ανατολικής Γερμανίας ήταν μια εντελώς νέα εμπειρία. Πριν από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου είχαν περιορισμένη πρόσβαση σε αρκετά προϊόντα ευρέως διαδεδομένα στην άλλη πλευρά. Σε παλαιότερο αφιέρωμα της dw.com είχα διαβάσει την εμπειρία κάποιου επισκέπτη από εστιατόριο του Ανατολικού Βερολίνου πριν από την επανένωση.
«Στην πρώτη επιλογή που έκανα από το μενού η σερβιτόρα μου είπε “λυπάμαι, μας έχει τελειώσει”. Στη δεύτερη το ίδιο, στην τρίτη το ίδιο. Τότε κατάλαβα ότι έπρεπε να κάνω τη σωστή ερώτηση. “Τι υπάρχει;” Και πράγματι, από τα περίπου είκοσι πιάτα του καταλόγου, διαθέσιμα ήταν τρία τέσσερα. Αρκετά προϊόντα που προσφέρονταν σε αφθονία στη Δυτική Γερμανία, στην Ανατολική σπάνιζαν ή δεν υπήρχαν καθόλου. Απλώς κάτι τέτοιο δεν επιτρεπόταν να δηλωθεί. Επισήμως, όλα ήταν καλά».
Oσο για τον Κλάους Ράντερ έγινε εκατομμυριούχος καθώς άνοιξε μια ντουζίνα McDonald’s. Κανένα όμως στην περιοχή της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, οπότε δεν κατάφερε να γίνει ο πρώτος ιδιοκτήτης McDonald’s εκεί. Η εταιρεία επέλεξε για το πρώτο της κατάστημα να εμπιστευθεί ένα ζευγάρι ντόπιων από την πόλη Πλάουεν, πιστεύοντας μάλλον ότι έτσι ο καπιταλισμός θα χωνευόταν πιο εύκολα…