Εναν μήνα μετά την έναρξη του πολέμου στο Αφγανιστάν, έχουν αρχίσει τα ερωτήματα για τη διάρκεια του πολέμου. Πρέπει όμως να δώσουμε κάποιο περιθώριο χρόνου. Πρόκειται για το Αφγανιστάν, μια μακρινή χώρα.
Δεν αμφιβάλλω ότι η κυβέρνηση Μπους διαθέτει στρατηγική για έναν μακροχρόνιο πόλεμο, αμφιβάλλω όμως αν έχει μια πολιτική δημοσίων σχέσεων για τη συντήρηση του πολέμου. Οσο περνά ο καιρός θα γίνεται σημαντικότερη η κοινή γνώμη στον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο. Η σιωπηλή πλειοψηφία στο Πακιστάν, που προς το παρόν υποστηρίζει τη συμμαχία του προέδρου Περβέζ Μουσάραφ με τις ΗΠΑ, θα επηρεαστεί από τις τάσεις της κοινής γνώμης στον αραβικό κόσμο. Οπως και η επόμενη γενιά μουσουλμάνων της περιοχής. Και είναι σημαντικό, αυτή η επόμενη γενιά να πιστέψει ότι ο Μπιν Λάντεν και οι ομοϊδεάτες του δεν αποτελούν πρότυπο, αλλά το ακριβώς αντίθετο. Πώς λοιπόν θα πορευθεί η Αμερική σ’ αυτόν τον πόλεμο;
Ο καλύτερος ίσως τρόπος να κερδίσει κανείς τον πόλεμο των δημοσίων σχέσεων είναι να κερδίσει τον πόλεμο των χαρακωμάτων. Δηλαδή οι ΗΠΑ να διαλύσουν το δίκτυο του Μπιν Λάντεν, να «εκθρονίσουν» το καθεστώς των Ταλιμπάν και να στείλουν το μήνυμα ότι αυτή είναι η μοίρα που περιμένει όλους όσοι σκοτώνουν 5.000 αθώους Αμερικανούς. Με άλλα λόγια, αν φανεί πως οι Αμερικανοί κερδίζουν τον πόλεμο, θα διατηρήσουν τους φίλους και συμμάχους τους στον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο. Αν αντιθέτως δημιουργηθεί η εντύπωση ότι χάνουν τον πόλεμο ή ότι ταλαντεύονται, οι σύμμαχοί τους θα εξαφανιστούν πάραυτα.
Μια περιήγηση στον αραβικό Τύπο και ιδιαίτερα στην αρθρογραφία, φανερώνει πως ο Μπιν Λάντεν και ο Σαντάμ Χουσεΐν εξακολουθούν να έχουν την υποστήριξη μεγάλης μερίδας του λαού. Δεν είναι εύκολο να χάσεις έναν πόλεμο δημοσίων σχέσεων εναντίον δύο δολοφόνων, αλλά αυτό ακριβώς κάνει η Αμερική τελευταία. Γιατί δεν είναι αρκετό να τους αποκαλεί ο Λευκός Οίκος «διαβόλους», πρέπει να μεταφέρει τον πόλεμο των δημοσίων σχέσεων στο σπίτι τους, όπως και τον πόλεμο των χαρακωμάτων.
Οταν ο πρόεδρος ή οι εκπρόσωποί του ερωτώνται για τις απώλειες μεταξύ των αμάχων εξαιτίας των αμερικανικών βομβαρδισμών στο Αφγανιστάν, πρέπει να απαντούν: «Ναι, για τριακοστή συνεχή μέρα, ο Οσάμα Μπιν Λάντεν, ένας κατά συρροήν δολοφόνος, τυλίχτηκε στην ανθρώπινη κουβέρτα των Αφγανών πολιτών. Δυστυχώς, αυτό οδήγησε στην απώλεια αμάχων». Ή: «Ναι, για τέταρτη συνεχή εβδομάδα, ο άνδρας που στέλνει τους άλλους στο θάνατο, αλλά ο ίδιος δεν διακινδυνεύει τη ζωή του, τώρα στέλνει τον αφγανικό λαό να πεθάνει γι’ αυτόν».
Το ίδιο ισχύει και για τον Σαντάμ Χουσεΐν. Οποτεδήποτε οι Αμερικανοί αξιωματούχοι μιλούν γι’ αυτόν πρέπει να λένε: «Σαντάμ Χουσεΐν, ο άνδρας που σκότωσε περισσότερους μουσουλμάνους από οποιονδήποτε άλλον στον 20ό αιώνα – ένα εκατομμύριο Ιρανούς, Ιρακινούς, Κούρδους και Κουβεϊτιανούς». Ή πρέπει να τονίζουν ότι ο Σαντάμ και ο Μπιν Λάντεν είναι οι «μεγαλύτεροι αεροπειρατές του κόσμου, αφού ο καθένας τους κρατά όμηρο από μια χώρα και το λαό της, που εμείς θέλουμε να απελευθερώσουμε».
Εκτός όμως από καλύτερη άμυνα, οι Αμερικανοί πρέπει να «παίξουν» και καλύτερη επίθεση. Νομίζω πως ήρθε ο καιρός για την κυβέρνηση Μπους να λάβει κάποια μέτρα ώστε η δηλητηριώδης αραβοϊσραηλινή διένεξη να εμφανίζεται όλο και λιγότερο -αν όχι καθόλου- στην τηλεόραση. Δεν χρειάζεται να επιλύσει το Παλαιστινιακό, αλλά πρέπει να στείλει έναν υψηλά ιστάμενο απεσταλμένο, ο οποίος θα εργαστεί σοβαρά για μια πραγματική κατάπαυση του πυρός ή μια προσωρινή συμφωνία. Τόσο οι Ισραηλινοί όσο και οι Παλαιστίνιοι, αν αφεθούν ελεύθεροι, δεν πρόκειται να βρουν διέξοδο από το τέλμα του θανάτου που έχουν περιπέσει.
Βεβαίως, οι Αμερικανοί δεν είναι δυνατόν να «παίξουν» επιθετικά μόνοι τους, όπως δεν είναι αρκετό οι σύμμαχοί τους, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία ή το Κουβέιτ, να εκδίδουν ανακοινώσεις υποστήριξης προς τις ΗΠΑ και στη συνέχεια να αναζητούν καταφύγιο. Ουδείς Αραβας ή μουσουλμάνος ηγέτης δεν έχει μέχρι τώρα απαντήσει στα βιντεοσκοπημένα μηνύματα του Μπιν Λάντεν που μεταδόθηκαν σε όλο τον αραβικό κόσμο. Οι Αραβες ηγέτες, επομένως, πρέπει να προσφέρουν στο λαό τους ένα όραμα που να δικαιολογεί τη συμπαράταξή τους με τις ΗΠΑ, και όχι απλώς να παρέχουν τις βάσεις τους -και μάλιστα σχεδόν μυστικά-, ενόσω ο Τύπος των χωρών τους πυροδοτεί τον αντιαμερικανισμό.
Με άλλα λόγια, οι Αμερικανοί δεν μπορούν να κερδίσουν τον πόλεμο των δημοσίων σχέσεων με ευγενή επιχειρήματα, παθητική διπλωματία ή με συμμάχους που φοβούνται να διεκδικήσουν το μέλλον από έναν άνδρα ο οποίος θέλει να το θάψει μαζί με το παρελθόν.
Οσο για τον Ντέιβιντ Μπέκαμ, πάσχει από ακαταστασιοφοβία. Δεν μπορεί να κοιμηθεί το βράδυ αν αισθάνεται ότι τα ράφια του ψυγείου είναι ακατάστατα. Απαιτεί να βρίσκει τα πουκάμισά του ταξινομημένα ανά χρώμα και δυσανασχετεί για κάθε κόκκο σκόνης που συναντά στα αποστειρωμένα δωμάτια της έπαυλής του. Οταν παίζει μπάλα, μάλλον δεν έχει τις ίδιες απαιτήσεις.