«Φως» στα πάθη του Λεονάρντο Ντα Βίντσι αναδεικνύοντας τη σχέση που είχε με δύο βοηθούς του ρίχνουν, με αφορμή την παρουσίαση μιας όπερας, 500 χρόνια μετά τον θάνατό του, ο συνθέτης Αλεξ Μιλς και ο στιχουργός Μπράιαν Μουλέν.
Οπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το BBC γνωρίζουμε πολλά για το ενδιαφέρον του Ντα Βίντσι στη βοτανική και την ανθρώπινη ανατομία, καθώς και για τις ικανότητες που είχε ως ζωγράφος αλλά και τη φήμη του να αφήνει έργα μισοτελειωμένα.
Ωστόσο, ελάχιστα είναι γνωστά για τον άνδρα Ντα Βίντσι και τα πάθη του, καθώς άφησε πίσω του ελάχιστα γραπτά που θα μπορούσαν να διαβαστούν ως το προσωπικό του ημερολόγιο.
Οι δύο καλλιτέχνες μέσω του έργου τους κάνουν αναφορά στον Τζιαν Τζιάκομο Καπρότι – που ήταν γνωστός από τον Ντα Βίντσι ως Σαλάι Ακά, ένα αγόρι με φτωχό υπόβαθρο που μπήκε στον χώρο σε ηλικία δέκα ετών το 1490 όταν ο «δάσκαλος» ήταν γύρω στα 30. Αμέσως, όπως σημειώνουν έδωσε την εντύπωση ταραχοποιού. Ο Μουλέν βρήκε πολλές αναφορές ότι ο Σαλάι έκλεβε πράγματα από τον Ντα Βίντσι και τους καλεσμένους του και ότι πολλές φορές έτρωγε περισσότερο από αυτό που ο Ντα Βίντσι θεωρούσε ως πρέπον. «Ηταν ένα νεαρό αγόρι της εργατικής τάξης και πολύ δύσκολα διαχειρίσιμος, αλλά κατέληξε να μένει με τον Λεονάρντο για 25 χρόνια», λέει ο Μουλέν.
Ο Φραντσέσκο Μέλτσι μπήκε στη ζωή του Λεονάρντο γύρω στο 1505. Επρόκειτο για έναν νεαρό άνδρα που καταγόταν από μία οικογένεια ευγενών στο Μιλάνο και σύντομα αναπτύχθηκε μεταξύ τους μια αρκετά μεγάλη οικειότητα σε βαθμό που ο Μιλς και ο Μουλέν να παρομοιάζουν τη σχέση τους με αυτήν ενός πατέρα με τον γιο του. Ο Μέλτσι, όπως σημειώνει ο Μουλέν ήταν τελείως διαφορετικός από τον Σαλάι σε ό,τι αφορά την κοινωνική του συμπεριφορά.
Η όπερα περιγράφει την τριγωνική σχέση που ο Λεονάρντο είχε με αυτούς τους δύο άνδρες, λέει ο Μουλέν. «Ο Λεονάρντο πηγαίνει από τη μια σχέση στην άλλη και ο Σαλάι παραγκωνίζεται ελαφρώς», περιγράφει. Αργότερα ο Λεονάρντο μετακομίζει στη Γαλλία αφήνοντας σε αναμονή και τους δύο άνδρες αλλά ο Σαλάι επέστρεψε στο Μιλάνο και δεν ήταν στο πλάι του όταν ο Ντα Βίντσι απεβίωσε το 1519. «Ο Λεονάρντο του άφησε για κληρονομιά μόνο μισό αμπελώνα, που είναι περίεργο», λέει ο Μουλέν. Αντιθέτως, ο Μέλτσι κληρονόμησε τα σημειωματάρια του Λεονάρντο και πολλούς από τους πίνακές του».
Ως ιστορικοί χαρακτήρες ο Σαλάι και ο Μέλτσι εμφανίζονται σε εμάς μέσω των απεικονίσεων του Ντα Βίντσι σε λόγια και σε εικόνα. Και οι δύο ξεχώριζαν για την ομορφιά τους και ο Σαλάι θεωρείται πως ήταν το μοντέλο του καλλιτέχνη για τους πίνακες «Βάκχος» και «Ιωάννης ο Βαπτιστής». Τόσο για τον συνθέτη όσο και τον στιχουργό οι σχέσεις ήταν πιο έντονες και ουσιαστικές από μία σχέση καλλιτέχνη με τους βοηθούς του. «Ο Λεονάρντο ζωγραφίζει τόσο πολύ τον Σαλάι που δεν θα ήταν δύσκολο να πούμε ότι ήταν επίσης η μούσα του», αφηγείται ο Μιλς και προσθέτει: «Ολοι θεωρούν ότι υπήρξε ο σύντροφος του Λεονάρντο, του αγοράζει ακριβά ρούχα, ταξιδεύουν μαζί και όλοι μιλούν για την ομορφιά του».
Προσπαθώντας να καταλήξουν σε κάποια συμπεράσματα για τη ζωή του Ντα Βίντσι ο Μιλς και ο Μουλέν ζήτησαν τη βοήθεια σπουδαίων μελετητών όπως ο Μάρτιν Κεμπ και ο Μάρτιν Κλέιτον. «Θέλαμε τα συμπεράσματά μας να είναι όσο το δυνατόν πιο ακριβή και όσο το δυνατόν πιο τεκμηριωμένα ιστορικά», εξηγεί ο Μιλς.