ΚΑΜΠΟΥΛ. «Οι δυνάμεις μας στο έδαφος έχουν αρχίσει το κυνηγητό», δήλωσε χθες ο Αμερικανός πρόεδρος Μπους, ενώ ο επικεφαλής των αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν ανακοίνωνε ότι η εξουδετέρωση του Οσάμα Μπιν Λάντεν είναι «ζήτημα χρόνου και το Πεντάγωνο έπληττε κτίρια όπου βρίσκονταν ηγετικά στελέχη της Αλ Κάιντα και των Ταλιμπάν. Ομως, η φήμη που κυκλοφόρησε χθες στις χρηματαγορές ότι ο Μπιν Λάντεν συνελήφθη, γρήγορα διαψεύστηκε, και οι Ταλιμπάν δήλωσαν ότι ο ηγέτης της Αλ Κάιντα θα προτιμήσει να πεθάνει παρά να συλληφθεί ζωντανός.
«Ο κλοιός σφίγγει», τόνισε χθες ο στρατηγός Τόμι Φρανκς, αρχηγός των αμερικανικών δυνάμεων στη χώρα. Ωστόσο, νωρίτερα ο υπουργός Αμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ ήταν πιο συγκρατημένος, αναλύοντας τις δυσκολίες του εγχειρήματος. «Νομίζω ότι θα τον βρούμε. Είτε στο Αφγανιστάν είτε σε κάποια άλλη χώρα», είχε δηλώσει ο Ράμσφελντ.
Με ελικόπτερο
Ο Αμερικανός υπουργός τόνισε ότι ο Οσάμα Μπιν Λάντεν μπορεί να έχει στη διάθεσή του κάποιο από τα λίγα ελικόπτερα των Ταλιμπάν που δεν καταστράφηκαν από τους βομβαρδισμούς. «Πετώντας μέσα σε χαράδρες και πολύ κοντά στο έδαφος μπορεί να ξεφύγει κανείς από τα ραντάρ», είπε ο Ράμσφελντ. Ο Ράμσφελντ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να διαφύγει ο Μπιν Λάντεν προς τις περιοχές των Παστούνων στο Πακιστάν, γεγονός που οδήγησε τις πακιστανικές αρχές να εντείνουν την ασφάλεια των συνόρων. Συγκεκριμένα, μονάδες του πακιστανικού στρατού και τεθωρακισμένα μετακινήθηκαν στα νοτιοδυτικά σύνορα Πακιστάν-Αφγανιστάν, ενώ ανώνυμες πακιστανικές πηγές επιβεβαίωσαν ότι η κινητοποίηση έχει να κάνει με το ενδεχόμενο εμφάνισης του Μπιν Λάντεν.
Ωστόσο, άλλες πηγές θεωρούσαν απίθανο το σενάριο ταξιδιού του Μπιν Λάντεν στο Πακιστάν, όπου οι μυστικές υπηρεσίες ISI είναι πανταχού παρούσες και αργά ή γρήγορα κάποιος θα έμπαινε στον πειρασμό να τον προδώσει καρπωνόμενος τη μυθική επικήρυξη. «Αυτό που θα μπορούσε να κάνει είναι να μπει σε ένα ελικόπτερο, να διασχίσει κάποια κοιλάδα που δεν μπορούμε να δούμε, να πάει σε κάποιο σημείο της χώρας όπου υπάρχει αεροδρόμιο και αεροπλάνο που να τον περιμένει», είπε ο Ράμσφελντ.
Ο Ράμσφελντ αρνήθηκε να μπει σε λεπτομέρειες ως προς το πού πιστεύουν οι ΗΠΑ ότι βρίσκεται ο Μπιν Λάντεν. Η εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου του όμως πληροφόρησε τους δημοσιογράφους για το πού δεν βρίσκεται: στα κτίρια της Καμπούλ και της Κανταχάρ που βομβαρδίστηκαν χθες και προχθές, και στα οποία είχαν καταφύγει στελέχη της Αλ Κάιντα και των Ταλιμπάν. «Και στα δύο πλήγματα σημειώθηκαν απώλειες στα ηγετικά κλιμάκια», δήλωσε η εκπρόσωπος του υπουργείου Αμυνας Βικτόρια Κλαρκ.
Οι άνδρες των αμερικανικών και ειδικών δυνάμεων προσπαθούν να εντοπίσουν την ηγεσία της Αλ Κάιντα στήνοντας μπλόκα στις πιθανές οδούς διαφυγής από τον Βορρά.
Παράλληλα, μικρές ομάδες βρίσκονται στον Νότο, ενώ σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, αναμένονται σύντομα ενισχύσεις. Σύμφωνα με τους αξιωματούχους, το Πεντάγωνο ετοιμάζεται να στείλει σύντομα στρατεύματα στα βουνά και τις σπηλιές του Νότιου Αφγανιστάν όπου εκτιμάται ότι βρίσκεται ο Μπιν Λάντεν.
Στα βουνά αυτά θα μεταφερθούν και τα εναπομείναντα στρατεύματα των Ταλιμπάν, απ’ όπου σκοπεύουν να εξαπολύσουν ανταρτοπόλεμο. Το πιθανότερο είναι ότι αυτή η φάση των επιχειρήσεων θα είναι και η πλέον αιματηρή για τις αμερικανοβρετανικές δυνάμεις.
Χημικά όπλα
Στο μεταξύ, νέα στοιχεία ότι ο Μπιν Λάντεν προσπαθούσε να κατασκευάσει όπλα μαζικής καταστροφής ήρθαν στην επιφάνεια χθες. Σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τομ Ριτζ, τα μέλη του δικτύου Αλ Κάιντα εγκατέλειψαν βιαστικά ένα από τα κτίριά τους στην Καμπούλ, όπου υπήρχε χημικό εργαστήριο. Σύμφωνα με τους «Τάιμς του Λονδίνου», μεταξύ των εγγράφων που εντοπίστηκαν στο οίκημα, βρίσκονται περιγραφές για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας. Υπενθυμίζεται ότι θεωρείται εντελώς αδύνατη η κατασκευή πυρηνικής βόμβας από άτομα ή οργανώσεις που δεν διαθέτουν τα μέσα ενός ισχυρού κράτους. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ριτζ, το εργαστήριο που εικάζεται ότι ανήκει στην Αλ Κάιντα είναι η ζωντανή απόδειξη των δηλώσεων του Μπιν Λάντεν ότι θέλει να προμηθευτεί όπλα μαζικής καταστροφής.
Αμερικανοί κομάντος κυνηγούν την Αλ Κάιντα
Πάνω από 100 Αμερικανοί κομάντος βρίσκονται αυτές τις ημέρες στο νότιο Αφγανιστάν, πραγματοποιώντας μυστικές αποστολές εναντίον των Ταλιμπάν και των ηγετών της Αλ Κάιντα, σύμφωνα με δηλώσεις ανώτατων αξιωματούχων της αμερικανικής κυβέρνησης.
Τα αμερικανικά τμήματα διέκοψαν την κυκλοφορία σε οδικές αρτηρίες, σε μία προσπάθεια να συλλάβουν ηγετικά στελέχη των Ταλιμπάν, ενώ πραγματοποίησαν αναγνωριστικές επιχειρήσεις, εντοπίζοντας κατάλληλους χώρους για προσγειώσεις αεροσκαφών και ελικοπτέρων. Στόχος των επιχειρήσεων είναι επίσης η άσκηση αφόρητης πίεσης πάνω στο καθεστώς των Ταλιμπάν, αποδεικνύοντας ότι ο αμερικανικός στρατός έχει τη δυνατότητα να δραστηριοποιείται με άνεση στο πεδίο του αντιπάλου.
Ο Μπιν Λάντεν, όμως, αποδείχθηκε ικανός στην απόκρυψη και οι αμερικανικές ειδικές δυνάμεις δεν σημείωσαν την παραμικρή πρόοδο στην αναζήτησή τους. Ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Ντόναλντ Ράμσφλεντ είχε δηλώσει σε συνέντευξή του στους New York Times ότι ο Μπιν Λάντεν ενδέχεται να έχει πρόσβαση ακόμη και σε ελικόπτερο, το οποίο μπορεί να τον οδηγήσει εκτός Αφγανιστάν, όπου θα συναντηθεί με αεροσκάφος για να τον μεταφέρει σε μακρινό σημείο του πλανήτη.
Καθώς οι αμερικανικές επιχειρήσεις μετατίθενται στο νότο της χώρας, η μορφή τους αποκτά περίπλοκο χαρακτήρα. Στο βορρά της χώρας, οι αμερικανικές δυνάμεις διέθεταν σύμμαχο στο πρόσωπο τη Βόρειας Συμμαχίας.
Απρόβλεπτος
Ο πόλεμος στο νότο, όμως, παρουσιάζεται απρόβλεπτος. Τμήματα των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων και της βρετανικής SAS δραστηριοποιούνται σε ένα ολοένα και πιο συγκεχυμένο στρατιωτικό τοπίο, όπου οι Ταλιμπάν και η Αλ Κάιντα έχουν διασπασθεί, με ορισμένες μονάδες να έχουν καταφύγει στο Πακιστάν, άλλες στα βουνά, ενώ άλλες πάλι αποπειρώνται να υπερασπισθούν το Κανταχάρ, πολιτική βάση των Ταλιμπάν.
Τις τελευταίες εβδομάδες, ορισμένοι άσκησαν κριτική στην κυβέρνηση Μπους, για την απόφασή της να διεξάγει συντηρητική εκστρατεία, αποφεύγοντας να αποστείλει μεγάλο αριθμό Αμερικανών στρατιωτών στο Αφγανιστάν. Η απόφαση αυτή, σύμφωνα με αντιπολιτευόμενους στον πρόεδρο Μπους πολιτικούς κύκλους, ελαχιστοποίησε μεν τις απώλειες των αμερικανικών δυνάμεων, αλλά αύξησε τις πιθανότητες διαφυγής για τα ανώτατα στελέχη των Ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα.
Στη συνέντευξή του, ο Ντόναλντ Ράμσφελντ παρουσίασε επιχειρήματα για να αντικρούσει την άποψη αυτή, επισημαίνοντας το ρόλο που παίζουν οι αμερικανικές ειδικές δυνάμεις στο νότο της χώρας: «Η επιχείρηση αυτή είναι εντελώς πρωτότυπη. Προχωρούμε κάθε ημέρα, χωρίς να διαθέτουμε ακριβές σχέδιο δράσης». Ο Αμερικανός υπουργός επισήμανε ότι οι επιχειρήσεις στο έδαφος ξεκίνησαν στις 19 Οκτωβρίου, με την προσωρινή κατάληψη του αεροδρομίου του Κανταχάρ και την αποτυχημένη απόπειρα από τμήματα των Ρέιντζερς του αμερικανικού στρατού να συλλάβουν τον μουλά Ομάρ. Αξιωματούχοι του Πενταγώνου, όμως, εκτιμούν ότι οι πληροφορίες που περισυνελλέγησαν από την επιχείρηση αυτή δεν είχαν μεγάλη αξία.
Ο πρόεδρος Μπους είχε τονίσει από την αρχή της εκστρατείας ότι στόχος των αμερικανικών δυνάμεων ήταν η σύλληψη του Μπιν Λάντεν «ζωντανού ή νεκρού». Το Πεντάγωνο, όμως, ανησυχεί ότι η επιχείρηση θα θεωρηθεί αποτυχημένη εάν δεν συλληφθεί ο Σαουδάραβας μεγιστάνας, ενώ ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας εκτίμησε ότι είναι δυνατή η διαφυγή του Λάντεν, καθώς ορισμένα από τα ελικόπτερα των Ταλιμπάν πρέπει να επέζησαν των βομβαρδισμών. Ο εντοπισμός ελικοπτέρων, αφού αυτά έχουν απογειωθεί, είναι άλλωστε δύσκολη υπόθεση εάν τα αεροσκάφη αυτά διατηρήσουν χαμηλό ύψος πτήσης και προτιμήσουν να κινηθούν με δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
«Προσπαθούμε να δυσχεράνουμε την όποια κίνηση αποφασίσει να κάνει ο Λάντεν. Ελπίζω ότι οι Αφγανοί θα μας βοηθήσουν να τον συλλάβουμε, καθώς η τεράστια χρηματική αμοιβή για πληροφορίες που θα οδηγήσουν στη σύλληψή του μπορεί να λειτουργήσει σαν σημαντικό κίνητρο», δήλωσε ο Ράμσφελντ.
Ομάρ: Θα καταφέρουμε μεγάλο πλήγμα στις ΗΠΑ
«Μην παρασύρεστε από την κατάσταση που επικρατεί τώρα στο Αφγανιστάν. Οι Ταλιμπάν καταστρώνουν ένα μεγαλύτερο σχέδιο, την καταστροφή της Αμερικής. Θα προχωρήσουμε γιατί αυτό επιβάλλει ο θεός. Είναι ένα δύσκολο εγχείρημα που ξεπερνά τη θέληση και τη νόηση των απλών αθρώπων. Αν έχουμε τη βοήθεια του θεού, το σχέδιό μας θα πραγματοποιηθεί πολύ σύντομα. Να βάλετε καλά στο μυαλό σας αυτήν την πρόβλεψη». Με αυτή την απειλή ξεκίνησε τη συνέντευξή του ο θρησκευτικός ηγέτης των Ταλιμπάν, μουλάς Μοχάμεντ Ομάρ. Μια σπάνια συνέντευξη που παραχώρησε στην υπηρεσία του BBC στη γλώσσα των παστούν, μέσω ασυρμάτου VHF με τη βοήθεια ενδιαμέσου του BBC, προκειμένου να μην εντοπιστεί η θέση του από τις ΗΠΑ. Στην ίδια συνέντευξη, ο Ομάρ, του οποίου σπανίζουν ακόμη και οι φωτογραφίες, πρόσθεσε ότι η υποχώρηση των Ταλιμπάν από τη Μαζάρ ι Σαρίφ, την Καμπούλ και τις υπόλοιπες πόλεις του βορρά σχετίζονται με το σχέδιο αυτό.
Οι πιστοί σύντροφοι του σκληροτράχηλου ηγέτη, ο οποίος δεν αποδέχεται την κατάρρευση του καθεστώτος των Ταλιμπάν, τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος του Αφγανιστάν, είχαν την ευκαιρία να τον ακούσουν να καλεί τους στρατιώτες του σε διαρκή αγώνα, αποκλείοντας ακόμη και το παραμικρό ενδεχόμενο να συμμετέχουν οι συνεργάτες του σε κυβέρνηση συνασπισμού.
Πράγματι, στο ερώτημα αν οι Ταλιμπάν θα συμμετέχουν σε ένα διευρυμένο πολιτικό σχήμα στο Αφγανιστάν, ο Ομάρ ήταν κατηγορηματικός: «Θα προτιμήσουμε να πεθάνουμε, παρά να συμμετέχουμε σε μια διαβολική κυβέρνηση φασιστών. Εχουν γίνει προσπάθειες και στο παρελθόν να σχηματιστεί κυβέρνηση συνασπισμού, αλλά αυτό δεν λειτουργεί».
Στη συνέντευξή του ο μουλάς Ομάρ επέμεινε στις κατηγορίες εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών, αυτή τη φορά όμως από τα πυρά του δεν ξέφυγαν ούτε τα μέσα μαζικής επικοινωνίας. «Εσείς και τα αμερικανικά ραδιόφωνα μαριονέτες έχετε δημιουργήσει μια αίσθηση ανησυχίας, προσπαθώντας να στρέψετε την προσοχή της κοινής γνώμης αλλού».
Οσον αφορά το πλήγμα που δέχτηκε η δύναμη των Ταλιμπάν, ο Ομάρ τόνισε ότι δεν έχει σημασία πόσες επαρχίες του Αφγανιστάν ελέγχουν αυτή τη στιγμή.
«Συνεχίζουμε να ελέγχουμε τέσσερις με πέντε επαρχίες. Ομως δεν έχει καμιά σημασία αν έχουμε στα χέρια μας μία, δύο ή είκοσι επαρχίες. Κάποτε δεν είχαμε ούτε μία, αλλά αργότερα πήραμε των έλεγχο όλων».
Για τον θρησκευτικό ηγέτη των Ταλιμπάν τίποτα δεν έχει κριθεί και γι’ αυτό κάλεσε τους συντρόφους τους να διατηρήσουν την πίστη τους. «Μπορεί οι Ταλιμπάν να έκαναν κάποια λάθη, αλλά θα ήταν μεγάλη πρόοδος αν ανασυνταχθούν και αναδιοργανωθούν για να συνεχίσουν τη μάχη».
Οι στρατιώτες του Οσάμα κατευθύνονται στο Πακιστάν
Υστερα από την υποχώρηση των στρατιωτών των Ταλιμπάν από τις κυριότερες πόλεις του Αφγανιστάν, περίπου 3.000 Ταλιμπάν και μέλη της Αλ Κάιντα διέσχισαν τα δυτικά σύνορα της χώρας και εισήλθαν στο Πακιστάν. Το γεγονός αυτό συνέπεσε με την εντολή που έδωσε την περασμένη Κυριακή ο μουλάς Ομάρ στους στρατιώτες του, να «σκηνοθετήσουν» μια ειρηνική υποχώρηση.
Οι αναφορές των υπηρεσιών πληροφοριών για τις περιοχές που μπορεί να έχουν καταφύγει οι Ταλιμπάν και οι στρατιώτες της Αλ Κάιντα δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν, κι αυτό γιατί οι περιοχές αυτές διοικούνται από φύλαρχους, οι οποίοι δεν επιτρέπουν τη διαρροή πληροφοριών. Ετσι λοιπόν, οι περιοχές αυτές δεν υπόκεινται στον έλεγχο των πακιστανικών ενόπλων δυνάμεων, ούτε και της πακιστανικής νομοθεσίας.
Παρ’ όλ’ αυτά, αξιωματούχοι του πακιστανικού στρατού ανέφεραν ότι εκατοντάδες οπλισμένοι Πακιστανοί στρατιώτες βρίσκονται στα σύνορα της χώρας για να εμποδίσουν τους Ταλιμπάν και τους στρατιώτες της Αλ Κάιντα να μπουν στο Πακιστάν. Αν οι αναφορές του Πακιστάν είναι ακριβείς, η συρροή Ταλιμπάν στα σύνορά του ίσως να σηματοδοτήσει την έναρξη αντάρτικου, όπως έχουν απειλήσει εξάλλου επανειλημμένως και οι ηγέτες τους μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου.
Πακιστανοί αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών πάντως, δεν συμφωνούν μ’ αυτήν την άποψη, τονίζοντας ότι από τις πληροφορίες που κατάφεραν να συλλέξουν δεν φαίνεται πουθενά ότι οι ομάδες των Ταλιμπάν και της Αλ Κάιντα διαθέτουν τα μέσα για να ξεκινήσουν έναν ανταρτοπόλεμο. Για την ώρα οι στρατιώτες πιθανόν να αναζητούν καταφύγιο ώστε να αποφύγουν ενδεχόμενη επίθεση των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ενας ακόμη λόγος, που δεν επιτρέπει στις υπηρεσίες του Πακιστάν να μιλούν με σιγουριά για αντάρτικο, είναι ότι η στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών έχει ιστορικό στη διάδοση λανθασμένων πληροφοριών για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της. Καθώς η Βόρεια Συμμαχία απομάκρυνε τους Ταλιμπάν από τις πόλεις «κλειδιά» του Αφγανιστάν, δυτικοί διπλωμάτες θεωρούσαν πιθανό σενάριο οι υπηρεσίες πληροφοριών του Πακιστάν να σημάνουν συναγερμό στην Ουάσιγκτον για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η συνεργασία της με τις δυνάμεις της Βόρειας Συμμαχίας.
Μπορεί τα σχέδια των Ταλιμπάν και των μελών της Αλ Κάιντα να μην είναι σαφή, μάρτυρες πάντως αναφέρουν ότι τους συνάντησαν στο Βόρειο Ουαζιριστάν, περιοχή που εθεωρείτο παράδεισος για τους μουτζαχεντίν κατά τη διάρκεια του πολέμου εναντίον των Σοβιετικών.