Παρ’ ότι ακούγονται εντυπωσιακές οι αμοιβαίες ρωσοαμερικανικές δεσμεύσεις για περιορισμό των πυρηνικών οπλοστασίων, αντιμετωπίστηκαν με σκεπτικισμό από τους αναλυτές. Με τον Ψυχρό Πόλεμο να αποτελεί παρελθόν και τις δύο χώρες να οικοδομούν μια νέα φιλική σχέση, ορισμένοι θεώρησαν ότι θα έπρεπε να έχουν γίνει πιο αποτελεσματικά βήματα.
Συγκεκριμένα, αναλυτές επισημαίνουν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Μπους απέφυγε επιμελώς να εντάξει τις περικοπές σε μία συνθήκη, η οποία θα καθόριζε και το πλαίσιο εφαρμογής των συμφωνηθέντων.
Κατά τον Τζακ Μάντελσον, πρώην Αμερικανό διαπραγματευτή για τις συμφωνίες του αφοπλισμού, μια συνθήκη θα εξασφάλιζε το ότι οι δύο πρόεδροι θα εφαρμόσουν αυτά που υποσχέθηκαν. Υπενθυμίζεται ότι ο Τζορτζ Μπους δήλωσε ότι θα μειώσει τις 7.000 αμερικανικές κεφαλές κατά τα δύο τρίτα, ενώ ο Βλαντιμίρ Πούτιν προέβη σε αντίστοιχες υποσχέσεις για τις 5.000 ρωσικές κεφαλές.
Ο Μάντελσον τονίζει ότι, ουσιαστικά, αυτό που κατάφερε ο Αμερικανός πρόεδρος είναι να απαλλάξει τη χώρα από τις συμφωνίες του αφοπλισμού, ώστε να είναι ελεύθερος να περικόψει ή να ενισχύσει τα οπλοστάσια κατά βούλησιν.
Ποια όπλα τους απασχόλησαν
Εξάλλου, οι περικοπές που ανακοινώθηκαν αφορούν μόνο τα στρατηγικά πυρηνικά όπλα, αυτά δηλαδή που είναι σε θέση να πλήξουν στόχους σε άλλη ήπειρο. Τα πυρηνικά όπλα πεδίου μάχης δεν απασχόλησαν καν τους ηγέτες. «Τα όπλα αυτά είναι πολύ μικρότερα και είναι πολύ πιο εύκολο να κλαπούν, ιδιαίτερα από τρομοκράτες. Ο αυξανόμενος κίνδυνος της διεθνούς τρομοκρατίας θα έπρεπε να υποχρεώσει τους ηγέτες να ασχοληθούν και με αυτό το ζήτημα», δηλωσε ο Αλιστερ Μίλαρ, αντιπρόεδρος του ιδιωτικού κέντρου ερευνών Φορθ Φρίντομ Φόρουμ. «Αντίθετα, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ρωσία σχεδιάζουν να αναπτύξουν περισσότερα μικρά πυρηνικά όπλα για να πλήττουν υπόγεια καταφύγια», προσέθεσε. Οι ΗΠΑ διαθέτουν 1.670 πυρηνικά όπλα μικρού βεληνεκούς, όμως αυτήν τη στιγμή κανείς δεν ξέρει πόσα τέτοια όπλα διαθέτει η Ρωσία. Ο αριθμός πρέπει να κυμαίνεται ανάμεσα στα 4.000 και τα 20.000.
Αλλοι ειδικοί τονίζουν ότι η αξία των συμφωνηθέντων δεν μπορεί να προσδιοριστεί παρά μόνον όταν προκύψουν περισσότερες λεπτομέρειες. «Ακόμη δεν ξέρουμε πολλά για τις περικοπές του Μπους. Για παράδειγμα, δεν ξέρουμε αν θα εκδώσει διάταγμα για τη μονομερή μείωση ή αν θα περιμένει πρώτα να δράσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν», λέει ο Λι Φερνστάιν, υποδιευθυντής πολιτικού σχεδιασμού στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ επί Κλίντον. «Αυτό είναι σημαντικό», προσέθεσε. «Ο πρόεδρος προσπαθεί να πει ότι δεν κάνει διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα», λέει ο Φερνστάιν. «Ομως, αν κοιτάξει κανείς προσεκτικά, οι δύο πρόεδροι έχουν εμπλακεί σε υψηλού επιπέδου διαπραγματεύσεις, κατάληξη των οποίων είναι η συμφωνία – ακόμη και αν ο Μπους δεν την ονομάζει έτσι».
Αισιοδοξία
Ο Φερνστάιν παραμένει αισιόδοξος ότι υπάρχουν περιθώρια για να ενταχθούν οι περικοπές των πυρηνικών όπλων, αλλά και η αντιπυραυλική άμυνα σε ένα πλαίσιο συμφωνίας. Επίσης, ο Φερνστάιν υπενθύμισε ότι οι τωρινές περικοπές είναι βαθύτερες από οποιεσδήποτε είχαν ποτέ συζητηθεί στις διαπραγματεύσεις περί αφοπλισμού.