H τηλεόραση «γεννήθηκε» από σαβούρα και σήμερα «γεννά» σκουπίδια, όμως ο Σκωτσέζος εφευρέτης της, Τζον Λόγκι Μπερντ, σίγουρα δεν θα μπορούσε να προβλέψει αυτή την εξέλιξη, πόσο μάλλον να αντιληφθεί την ειρωνεία της. Ενα τενεκεδένιο κουτί μπισκότων (άδειο), ένα φανάρι ποδηλάτου, ένα μεταχειρισμένο μοτέρ, το χαρτονένιο γείσο ενός καπέλου, βελόνες μανταρίσματος (τις οποίες χρησιμοποιούσε για να παρατείνει τη… ζωή των τριμμένων ρούχων του), μεγεθυντικοί φακοί και κάτι περισσευούμενα αντικείμενα από στρατιωτικό σάκο του A΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν μερικά από τα υλικά εξ ων συνετέθη η πρώτη συσκευή, πάνω σε ένα ξύλινο κιβώτιο από σερβίτσιο τσαγιού, με σύρμα και βουλοκέρι. Και όμως, λειτούργησε. Στις 2 Οκτωβρίου του 1925, κατάφερε την πρώτη εκπομπή και λήψη οπτικού σήματος, από τη μια άκρη της σοφίτας του στην άλλη: ήταν ένα ανδρείκελο εγγαστρίμυθου (εικόνα που επίσης μπορεί να θεωρηθεί προφητική, αλλά ας μην επεκταθούμε…).
Η παρουσίαση της εφεύρεσης έγινε με τις δέουσες τυμπανοκρουσίες στο Λονδίνο, τον Ιανουάριο του 1926. Τον Φεβρουάριο του ’28 ο δημιουργός της κατάφερε να μεταδώσει ζωντανά την εικόνα του εαυτού του με το «γούρικο» ανδρείκελο από τη μία πλευρά του Ατλαντικού στην άλλη, ενώ το ’29 συμφώνησε με το BBC για την έναρξη πειραματικών εκπομπών. Το 1930 μεταδόθηκε το πρώτο θεατρικό έργο, «O άνθρωπος με το λουλούδι στο στόμα» του Πιραντέλο. H μηχανική τηλεόραση του Μπερντ πρόλαβε να μπει σε 3.000 σπίτια, προτού αντικατασταθεί, το 1933, από το πιο εξελιγμένο σύστημα ηλεκτρονικής σάρωσης.
Ο Τζον Λόγκι Μπερντ πέθανε το 1946 σε ηλικία 58 ετών, όχι ιδιαίτερα γνωστός και περίπου όσο φτωχός ήταν και στο ξεκίνημά του. H αναγνώριση ήλθε μετά θάνατον? σήμερα αναγνωρίζεται ως ένας από τους σημαντικότερους εφευρέτες του 20ού αιώνα. Βιβλία γράφονται για τις κατακτήσεις του, το ανήσυχο πνεύμα και τον μοναχικό τρόπο ζωής του, ενώ προς τιμήν του απονέμονται επιστημονικά βραβεία. Παρ’ όλα αυτά, δεν πρέπει να είναι ιδιαίτερα ευχαριστημένος, ιδίως αν εκεί όπου βρίσκεται… βλέπει τηλεόραση: όχι ότι δεν υπήρξαν φορές που το μέσο θα τον έκανε υπερήφανο, όμως άλλες τόσες έκανε τα κόκκαλά του να τρίζουν…
«Ο πατέρας μου γαλουχήθηκε στην παλιά, βρετανική παράδοση των καλών τρόπων. Δεν ανεχόταν την αγένεια και τους τραμπουκισμούς. Ενα πρόγραμμα όπως «O πιο αδύναμος κρίκος» θα τον εξόργιζε (σ.σ. πού να έβλεπε ελληνικές ειδήσεις). Είναι ένα παράδειγμα τηλεοπτικού προγράμματος που μοιάζει να σχεδιάζεται για να ξυπνά τα χειρότερα ένστικτα σε συνηθισμένους ανθρώπους», έγραφε στην εφημερίδα «Γκάρντιαν» ο γιος του εφευρέτη, Μάλκολμ Μπερντ, συνταξιούχος πανεπιστημιακός, σε ρόλο… μέντιουμ.
Ο Μπερντ πατήρ είχε μεν όραμα, αλλά δεν ήταν προφήτης. Δεν μπορούσε να φαντασθεί την τεχνολογική «απογείωση» της τηλεόρασης με την ψηφιακή τεχνολογία, τις φορητές κάμερες και τους δορυφόρους, ούτε προλάβαινε να προβληματισθεί για την ποιότητα των προγραμμάτων? είχε άλλα, τεχνικής φύσεως ζητήματα να αντιμετωπίσει. «Ηταν αισιόδοξος για το μέλλον της τηλεόρασης, όχι μόνον ως τρόπου ψυχαγωγίας αλλά και ως μέσου βελτίωσης των διεθνών σχέσεων. Πίστευε ότι όσο συχνότερα… βλέπονταν οι άνθρωποι, τόσο πιο εύκολα θα έλυναν τις διαφορές τους. Ελεγε ότι η τηλεόραση είναι ο διπλωμάτης του μέλλοντος».
Η δυνατότητα του τηλεθεατή να έχει πρόσβαση σε εκατοντάδες κανάλια σίγουρα θα τον ενθουσίαζε, κατά πόσον όμως θα έμενε ικανοποιημένος από την ποιότητά τους, είναι ένα εύλογο ερώτημα. Δεδομένου ότι διάβαζε μετά μανίας Σαίξπηρ, Γκαίτε και Βολταίρο, μάλλον δεν θα έβρισκε αρκετές εκπομπές της αρεσκείας του. Κατά πάσα πιθανότητα θα κατέφευγε στα αθλητικά – από τη δεκαετία του ’30 είχε διαβλέψει ότι αυτά ενδιαφέρουν τον κόσμο, χωρίς ωστόσο να φαντάζεται ότι η τηλεόραση θα έφθανε στο σημείο να επιβάλει τους όρους της στα σπορ και να «θρέφει» τους αθλητές με χρυσά κουτάλια. Ως προς την τηλεοπτική κυριαρχία στην ενημέρωση… «Μάλλον θα το είχε σκεφθεί, αλλά δεν τόλμησε να το εκφράσει», γράφει ο γιος του. «Προσπαθούσε να κρατά τις εφημερίδες με το μέρος του για να προωθούν την εφεύρεσή του».